,,Cudze chwalicie, swego nie znacie...''
S. Jachowicz
PROGRAM KOŁA REGIONALNEGO
DLA KLAS TRZECICH SZKOŁY PODSTAWOWEJ
Opracowanie: Małgorzata Janik
nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej
I. Wstęp
Przed edukacją stawia się wiele nowych i ważnych zadań. Jednym z nich jest zadanie związane z kształceniem i wychowaniem regionalnym. Wykorzystanie regionalizmu w dydaktyce szkolnej, to przede wszystkim kształtowanie etycznego stosunku do „małej ojczyzny” i przekazywanie dziedzictwa kulturowego, które odbywa się poprzez przyjęcie wartości tkwiących w bezpośrednim, przyrodniczym i kulturowym otoczeniu człowieka.
„Mała ojczyzna” to jest świat, w którym żyjemy na co dzień, to najbliższy krajobraz, wszystko to co jest wokół obecne: pzyroda, ludzie, stworzona przez nich kultura. Jest częścią większej całości, graniczy z innymi „małymi ojczyznami”, wspólnie tworząc regiony i krainy, a potem jedną dużą Ojczyznę.
W procesie dostrzegania wartości dziedzictwa kulturowego oraz walorów przyrodniczych, powinniśmy uczestniczyć już od najmłodszych lat. Właśnie dlatego powstał ten program, aby uczeń poznając otaczający świat wczorajszy i dzisiejszy, wiedział, że uczy się o swojej „małej ojczyźnie”.
II. Założenia programowe
Od wielu lat realizuję zagadnienia z edukacji regionalnej. Zaobserwowałam, że coraz więcej uczniów interesuje się tą tematyką. Należy wyzwalać w nich naturalną ciekawość, pogłębiać wiedzę i umiejętności oraz ukierunkować, by móc obserwować ich zaangażowanie i zainteresowanie problemami „małej ojczyzny”. Wychodząc naprzeciw ich zainteresowaniom opracowałam ten program.
Obszar tematyczny regionalizmu jest bardzo bogaty. Opracowując program opierałam się na własnych przemyśleniach, wykorzystałam również dostępną literaturę.
Program przeznaczony jest dla zainteresowanych uczniów klas trzecich, realizowany będzie na zajęciach pozalekcyjnych odbywających się w wymiarze jednej godziny tygodniowo (uwzględniając wycieczki – trzy godziny tygodniowo).
III. Cele programu
Ogólne:
poszerzanie i pogłębianie wiedzy o własnym regionie,
kształtowanie szacunku do regionalnego dziedzictwa, umacnianie więzi z „małą ojczyzną”.
Szczegółowe:
dostrzeganie cech wyróżniających region spośród innych regionów kraju,
zaznajomienie z folklorem regionu,
poznanie sylwetek wybitnych ludzi związanych z Lubelszczyzną,
poznanie historii miasta i ciekawych miejsc z nią związanych,
kształtowanie uczuć patriotycznych,
poszukiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacji dotyczących „małej ojczyzny”,
zdobycie umiejętności twórczego oraz samodzielnego rozwijania zainteresowań.
IV. Metody dydaktyczne:
obserwacje bezpośrednie (wycieczki, spacery),
obserwacje pośrednie (przewodnik, album),
praca z mapą,
portfolio,
pogadanki,
praca z tekstem.
V. Formy pracy:
zbiorowa,
indywidualna,
grupowa.
VI. Środki dydaktyczne:
albumy,
przewodniki,
mapa Polski,
plan miasta,
wiersze,
nagrania piosenek,
encyklopedie,
zasoby internetu
VII. Treści programowe
Tematyka:Jestem Lublinianinem
1.Sposób realizacji
opowiadanie historii powstania nazwy miasta,
porównywanie wcześniejszych wizerunków herbów Lublina z herbem współczesnym,
odczytywanie symbolicznego przesłania herbu,
wskazywanie na mapie Polski położenia Lublina i rzek,które przepływają przez miasto
2. Przewidywane osiągnięcia ucznia
wie, skąd pochodzi nazwa miasta,kojarzy ją z herbem i flagą,
potrafi wskazać na mapie położenie Lublina,
zna nazwy rzek, które przepływają przez miasto
Tematyka:Symbol i władza naszego regionu
1.Sposób realizacji
pokaz symboli województwa lubelskiego,
odczytywanie symbolicznego przesłania godła i flagi,
rozmowa nt. „Kto sprawuje władzę w mieście, a kto w województwie?”, „Jaką rolę pełni prezydent miasta, a jaką wojewoda ?”
2.Przewidywane osiągnięcia ucznia
zna symbole województwa,
wie, kto jest prezydentem miasta Lublina i gdzie jest siedziba władz
Tematyka:Śladami lubelskich legend
1.Sposób realizacji
spacer po Starym Mieście,
słuchanie i opowiadanie legend o Lublinie,
inscenizacja wybranej legendy
2.Przewidywane osiągnięcia ucznia
zna legendy Lublina i potrafi wskazać miejsca z nimi związane
Tematyka:Zabytki naszego regionu i ich historia
1. Sposób realizacji
oglądanie zdjęć i albumów przedstawiających ważne obiekty zabytkowe Lublina i okolic,
Wyszukiwanie w dostępnych źródłach informacji na ich temat
2.Przewidywane osiągnięcia ucznia
rozpoznaje znane zabytki Lublina i okolic,
wie jaką rolę odegrały w historii Lubelszczyzny
Tematyka:Wieś dawniej i dziś
1.Sposób realizacji
wycieczka do Muzeum Wsi Lubelskiej,
obserwacja architektury wsi dawnej i współczesnej,wyposażenie gospodarstw dawniej i dziś
2.Przewidywane osiągnięcia ucznia
wskazuje różnice między wsią dawną i wsią współczesną
Tematyka:Lublin miastem wielkich Polaków
1.Sposób realizacji
wyszukiwanie informacji o sławnych Polakach związanych z Lublinem i Lubelszczyzną,
oglądanie zdjęć pomników wystawionych na cześć sławnych ludzi,
wyszukiwanie na planie miasta ulic nazwanych imieniem ludzi związanych z Lublinem i Lubelszczyzną
2.Przewidywane osiągnięcia ucznia
zna sylwetki Polaków związanych z naszą „małą ojczyzną”,
wskazuje pomniki sławnych Lublinian,
wymienia nazwy ulic nazwanych imieniem ludzi związanych z Lublinem
Tematyka:Sztuka ludowa.Folklor.
1.Sposób realizacji
omówienie miejsc,w których można zobaczyć wytwory sztuki ludowej,
poznanie sylwetek twórców ludowych najbliższego regionu
słuchanie muzyki regionalnej,
opisywanie stroju ludowego z regionu lubelskiego
2.Przewidywane osiągnięcia ucznia
znaj pojęcia: sztuka ludowa, folklor,
docenia znaczenie wytworów rękodzieła regionalnego dla zachowania odrębności własnego regionu,
zna ludowe przyśpiewki i tańce regionalne,
wie czym się charakteryzuje krzczonowski strój ludowy
Tematyka:Miasto w poezji Józefa Czechowicza
1.Sposób realizacji
wycieczka do Muzeum Literackiego im. J. Czechowicza
2.Przewidywane osiągnięcia ucznia
Wie,kim był Józef Czechowicz,
potrafi wskazać tytuł wiersza napisanego przez poetę
Tematyka:Ach lubelskie,jakie cudne...
1.Sposób realizacji
słuchanie fragmentu wiersza współczesnego ludowego poety Jana Pocka,
oglądanie zdjęć,albumów zawierających atrakcje turystyczne ziemi lubelskiej,
wykonanie pracy plastycznej dowolną techniką,
pisanie tekstu swobodnego o „małej ojczyźnie”
2.Przewidywane osiągnięcia ucznia
potrafi wskazać atrakcyjne miejsca ziemi lubelskiej,
ilustruje w sposób ciekawy i pomysłowy osobliwości regionu
Tematyka:Nauka i kultura
1.Sposób realizacji
wyszukiwanie w dostępnych źródłach informacji o Hieronimie Łopacińskim,
wycieczka do pobliskiej Biblioteki Publicznej,
wypisywanie nazw ośrodków kulturalnych,sportowych i rekreacyjnych w naszym mieście,
udzielanie odpowiedzi na pytanie „Dlaczego Lublin nazywany jest ośrodkiem akademickim ?”
2.Przewidywanie osiągnięcia ucznia
wie,kim był Hieronim Łopaciński,
odróżnia bibliotekę szkolną od publicznej,
potrafi wskazać nazwy ośrodków ważnych dla kultury i nauki miasta
Tematyka:Mój region oferuje Europie...
1.Sposób realizacji
opracowanie folderu swojego regionu-praca w grupach,
odgrywanie scenek reklamujących Lubelszczyznę
2.Przewidywane osiągnięcia ucznia
umie zaprezentować dziedzictwo kulturowe regionu lubelskiego,
potrafi pracować w grupie
Tematyka:Wiem więcej o...
1.Sposób realizacji
przeprowadzenie ankiety sprawdzającej stopień realizacji celów programu,
swobodne wypowiedzi uczniów nt.możliwości wykorzystania zdobytej wiedzy i umiejętności,
prezentacja portfolio nt. „Dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe mojej małej ojczyzny”
udział w konkursie „Lublin dawniej i dziś”
2.Przewidywanie osiągnięcia ucznia
potrafi wykorzystać zgromadzoną wiedzę i umiejętności i przekazać szerszemu gronu odbiorców
VIII.Ewaluacja programu
Realizując program koła regionalnego zakładam jego ewaluację. Podstawę ewaluacji stanowić będą:
obserwacja zachowań i zaangażowanie uczniów podczas zajęć,
portfolio,
wytwory pracy uczniów,
udział w konkursach,
ankieta skierowana do uczniów
Systematyczne zbieranie informacji o warunkach przebiegu i wynikach prowadzonych działań, będzie miało na celu, po wnikliwej analizie, ewentualną modyfikację programu.
IX. Literatura
1. Brzózka J. I inni, Program edukacji wczesnoszkolnej Razem w szkole, WSiP, Warszawa 2009
2. Komorowska H. O programach prawie wszystko, Warszawa 1999
3. Lublin. Przewodnik, Wydawnictwo Buchmann, Warszawa 2008
4. Panfil T., Verba Signi. Dzieje herbu ziemi lubelskiej, Wydawnictwo Atlantis, Lublin 1998
5. Pocek J., Poezje, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1984 6. Rosiar R., Józef Czechowicz – poemat o mieście Lublinie, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1996 7. Śliwina W.J., Legendy i opowiadania lubelskie, Wydawnictwo Multico, Lublin 2000
8. Plan centrum Lublina, Lubelski Ośrodek Informacji Turystycznej, Lublin 2000
9. Nowak M., Nowak J., Lubelszczyzna, WSiP, Warszawa 1996