Plan pracy – edukacja filmowa i teatralna
Klasa I A
Liceum Ogólnokształcące
z Oddziałami Dwujęzycznymi
im. Z. Herberta w Warszawie
opracowała mgr Iwona Tkacz
(Tabela - dop. red.)
Temat lekcji Materiał programowy, kierunki pracy, terminy, pojęcia.
1. Pochodzenie i cechy sztuki teatralnej. Początki historyczne teatru: Asyria, Egipt, Grecja, Chiny, Indie.
Magia, nurt kultowy i ludyczny powstania widowiska.
Psychologiczne źródło teatru.
2. Teatr grecki. Pochodzenie tragedii i komedii. Mity i obrzędy jako zaczątki teatru.
Tespis – początki dramatu.
Rozkwit: tragedia – Ajschylos, Sofokles, Eurypides.
Teatr wesoły: niekultowy, jarmarczno -ludowy (Fliacy).
Stara komedia: Arystofanes.
Nowa komedia: Menander.
Główne cechy starożytnego teatru ateńskiego. Budowle sceniczne i scena. Pierwsza skene (465). Poetyka Arystotelesa.
Teatr hellenistyczny: proscenium i scena teatru.
Teatry grecko- rzymskie.
Machiny. Organizacja uroczystości i chór. jedności i akty. Maski i kostiumy. Sposób wygłaszania tekstu. Aktor starożytny.
3. Teatr rzymski. Tragedia: Seneka.
Teatr ludowy: fabula atellana (Mimowie).
Komedia: Plaut, Terencjusz.
Fabula palliata i togata.
Zjawisko kontaminacji.
Budowle teatralne. Pierwszy budynek teatralny. Aktorzy, kostium, maski.
Typy dramatu rzymskiego.
4. Dokument pełnometrażowy. Autentyczność i obserwacja a inscenizacja, kreacja i interpretacja świata w filmie dokumentalnym.
Czeski sen, reż. V. Klusák, F. Remunda, Czechy 2004.
5. Teatr średniowieczny. Nabożeństwa wielkanocne i Bożego Narodzenia jako nowe zaczątki teatru.
Pierwszy opis misterium ewangelicznego przez Ethelwolda (970).
Rozkwit misteriów. Wielka scena symultaniczna.
Pasja A. Grebana (1450). Przywilej Bractwa Pasyjnego Confrerie de la Passion (1402).
Pierwsze teksty misteriów o Adamie.
Mirakle o świętych i bohaterach.
Moralitety „Everyman – kto bądź”.
Sielanka miłosna Adama z Hali.
Teatr wesoły: ślady antyczne; żonglerzy; intermedia w misteriach; bractwa błaznów.
Farsa o Mistrzu Pathelinie (1470).
Przestrzeń teatralna: cykl natury; święta kultowe; święta świeckie; żywioł widowiskowy; widowiska w przestrzeniach naturalnych; droga; świątynie chrześcijańskie; kościół romański
i gotycki; początek teatru; mansjony. Wyjście teatru z kościoła; organizacja terenu gry; okrąg, dwupoziomowość. Przemiany teatru misteryjnego. Teatr na rozdrożu.
6. Reżyser – autor. Artysta wizjoner czy organizator pracy na planie filmowym. Wpływ reżysera na kształt filmu.
Zmruż oczy, reż. A. Jakimowski, Polska 2003.
7. Kompozytor – twórca nastroju. Filmowy związek muzyki z obrazem. Rola dźwięku i muzyki w budowaniu nastroju filmu.
Podwójne życie Weroniki,
reż. K. Kieślowski, Francja/Polska 1991.
8. Montażysta – jak nadać filmowi ostateczny kształt? Montaż jako podstawa budowania ekspresji filmowej. Rozwój techniki filmowej a zmiana pracy montażysty.
Oda do radości, reż. A. Kazejak - Dawid,
J. Komasa, M. Migas, Polska 2005.
9. Operator – malarz obrazu filmowego. Wpływ operatora na obraz i charakter filmu. Zadania operatora na planie filmowym. Kompozycja kadru, ujęcie, plan filmowy, ruch kamery.
Edi, reż. P.Trzaskalski, Polska 2002.
10. Teatr średniowieczny w Polsce. Obrzędowy teatr chłopski, jego symbolika, związek z cyklem przyrody i ze świętami.
Dramat polskiego średniowiecza, pasyjny
i rezurekcyjny.
Jasełka i herody. Świeckość i zakazy kościelne.
„Visitatio sepuleri”.„Ludus pascalis Domini”(1379).
Luźne wiadomości o widowiskach religijnych.
11. Teatr odrodzenia. Italia
Dramat humanistyczny (teatry dworskie)
Ludowa commedia dell’arte.
Anglia
Teatr elżbietański (scena dworska
i podwórzowa, teatr zawodowy).
Komedia mitologiczna.
Dramat zemsty: T. Kyd.
C. Marlowe; B. Jonson; W. Szekspir.
Teatr „The Globe”.
Zamknięcie teatrów przez purytanów 1642.
Hiszpania
Kontynuacja teatru religijnego.
Scena dworska i wędrowna.
Lope de Rueda; M. Cervantes.
Przestrzenie teatralne w okresie renesansu:
pluralizm teatru; teatr ludowy; scena Terencjuszowa; odkrycie Witruwiusza; czerpanie ze starożytności; teatr w Vicenzy; teatry dworskie; miejsce dla dekoracji; teatr holenderski; teatry publiczne.
12. Teatr renesansowy w Polsce. „Iudicuim Paridis” na Wawelu (1522).
M. Rej; M. z Wilkowiecka; J. Kochanowski;
P. Ciekliński.
Zakonny teatr szkolny i dworski. Łacina
i obcość.
Komedianci obcy.
Komedia sowizdrzalska.
Polonizacja wątków przyswojonych.
13. Scenariusz filmowy. Scenariusz jako adaptacja literatury. Przełożenie słowa na obraz filmowy.
Lawa. Opowieść o Dziadach Adama Mickiewicza, reż. T. Konwicki, Polska 1989.
14. Aktor – w ciele bohatera. Jak wcielić się w bohatera filmowego – element budowy granej postaci. Aktor zawodowy i nieprofesjonalny.
Cześć Tereska, reż. R. Gliński, Polska 2001.
15. Teatr baroku i klasycyzmu. Barokowy teatr hiszpański: Guillen de Castro, Perdro Calderon.
Tragedia francuska: Pierre Corneille, Jean Racine, Kartezjusz.
Komedia Moliera.
Istota teatru barokowego.
Budownictwo teatralne; kontynuacja widowisk dworskich. Rozdział terenów gry i obserwacji. Zanik strefy pośredniej; orkiestron; rama sceniczna. rola dekoracji i maszynerii.
J. Jurkowski „Tragedia o polskim Scylurusio” 1604.
P. Baryka „Z chłopa król” 1637.
S. H. Lubomirski „Don Alvarez”.
1660 grany „Cyd” Corneille’a.
Komedia rybałtowska.
Teatr królewski Wazów oraz dworski.
Komedianci włoscy, angielscy i niemieccy.
Cudzoziemszczyzna.
16. Animacja. Animacja nie tylko dla dzieci – przegląd różnych technik animacyjnych.
Pan głowa, reż. J. Lenica, Polska 1959;
Schody, reż. S. Schabenbeck, Polska 1968;
Strojenie instrumentów, reż. J. Kucia, Polska 2000;
DIM, reż. M. Skrobecki, Polska 1992;
Te wspaniałe bąbelki w tych pulsujących limfocytach, reż. M. Antoniszczak, Polska 1973;
Jam Session, reż. I. Pluciński, Polska/Niemcy 2004.
17. Teatr oświecenia. Francja
Komedia włoska do r. 1762.
Komedia rokokowa P. Marivaux.
Salonowy dialog.
Schyłek tragedii klasycznej.
Nowy gatunek: dramat mieszczański (komedia łzawa).
Reformy repertuaru. Zniesienie przywilejów teatralnych. Przyznanie praw obywatelskich aktorom.
Nowe aktorstwo F. J. Talmy.
Niemcy
Opozycja przeciwko francuskiemu klasycyzmowi.
G. E. Lessing. Zarodek teatru romantycznego.
J. W. Goethe; F. Schiller. Przekłady Szekspira.
Italia
Wojna o commedia dell’arte.
C. Goldoni; C. Gozzi.
Konstrukcja teatru; projekty dekoracji.
Scena ojczysta i jej perypetie. Meandry repertuarowe.
Pionierzy dramatu rodzinnego: Bohomolec, Bielawski, Zabłocki, Bogusławski i inni.
Teatry prywatne i szkolne.
Krytyka teatralna „Iksów”.
18. Teatr telewizji. Zbliżenie teatru i filmu. Teatr korzystający z możliwości, jakie daje technika telewizyjna.
Bigda idzie, reż. A. Wajda, Polska 1999.
* treści edukacji medialnej realizowane są w oparciu o program „ Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej” w kinie Muranów w Warszawie.