Znaczenie zabaw i gier ruchowych w gimnastyce korekcyjnej

Zabawy i gry ruchowe są bardzo lubianą prze dzieci formą zajęć ruchowych. Wynika to z ich różnorodności, swobody działania, prostoty ruchów, możliwości wyboru rozwiązań i sprawdzenia się z rówieśnikami. Gry i zabawy ruchowe mają duży wpływ na rozwój dzieci dzięki temu, że:
- wprowadzają radosny nastrój i dobre samopoczucie,
- podnoszą stan zdrowia,
- stwarzają warunki dla czynnego wypoczynku,
- wzmagają ogólny rozwój,
- rozwijają sprawność fizyczną,
- wyrabiają dodatnie cechy charakteru, świadomą dyscyplinę, karność (R.Trześniowski, Gry i zabawy ruchowe, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1989, s.13).
W najnowszej literaturze znajdujemy też inne funkcje zabaw i gier ruchowych:
- terapeutyczna- polega na obniżaniu napięcia emocjonalnego,
- adaptacyjna- w prowadzeniu zabaw i gier w zmiennych warunkach środowiska naturalnego kształtuje się zdolność przystosowawcza organizmu dziecka,
- stymulacyjna- zabawy i gry ruchowe wywołują korzystne zmiany fizjologiczne, sprzyjają zwiększaniu wydolności różnych narządów i organów,
- ekspresyjna- dzieci poprzez zabawy i gry ruchowe mogą wyrażać swoje pragnienia i uczucia, kształtują i dają upust swojej wyobraźni, rozwijają swoje zdolności twórcze (M.Bronikowski, R.Śleboda, M.Bronikowska, M.Janowska, Wychowanie fizyczne poprzez zabawy i gry ruchowe, AWF, Poznań 2007, s.45).
Także w profilaktyce i korekcji wad postawy zabawy i gry ruchowe mogą i powinny zająć należne sobie, szczególne miejsce. Prowadzenie zajęć w formie ścisłej, zwłaszcza w grupach dzieci młodszych, powoduje szybkie znużenie, zmęczenie i brak zainteresowań korektywą. Wprowadzenie zabaw i gier ruchowych dostosowanych do potrzeb gimnastyki korekcyjnej w znacznym stopniu uatrakcyjnia zajęcia i mobilizuje ćwiczących do większego wysiłku. Największą grupę uczestniczących w zajęciach gimnastyki korekcyjnej stanową dzieci w wieku przedszkolnym i młodszoszkolnym. Psychice dziecka w tym wieku odpowiada taka forma ruchu, jaką jest zabawa.
Gimnastyka korekcyjna jest formą działalności terapeutycznej. Z tego względu nie wszystkie zabawy i gry ruchowe znane z zajęć wychowania fizycznego mogą być w stosowane. Nie stosuje się między innymi zabaw i gier skocznych, z przewrotami i przerzutami.
Zabawa czy gra ruchowa, aby mogła być wykorzystana do potrzeb gimnastyki korekcyjnej, musi spełniać pewne kryteria.
• Kształtować odruch poprawnej postawy ciała. W czasie zabawy lub gry powinny wystąpić momenty zmuszające dzieci do przyjęcia poprawnej postawy czy to w siadzie, czy w staniu, czy w poruszaniu się.
• Oddziaływać na poszczególne grupy mięśniowe w celu likwidacji dystonii mięśniowej. Dystonia mięśniowa, będąca nieprawidłowym napięciem antagonistycznych grup mięśniowych jest najczęstszą przyczyną wadliwej postawy. Jej likwidacja polega na rozciągnięciu nadmiernie napiętych mięśni i wzmocnieniu mięśni osłabionych. Wzmocnienie mięśni osłabionych musi odbywać się po uprzednim skorygowaniu wszystkich składowych postawy: ustawieniu głowy, barków, brzucha, miednicy, nóg, itd. Celowo dobrane zadanie ruchowe występujące w zabawie czy grze powinno prowadzić do likwidacji dystonii mięśniowej w danej wadzie postawy.
• Stworzyć możliwość utrzymania poprawnej pozycji w trakcie trwania całej zabawy czy gry ruchowej. Nie mogą występować w czasie trwania zabawy czy gry ruchowej sytuacje, w których wykonanie zadania ruchowego wymaga przyjęcia pozycji wadliwej, sprzyjającej pogłębianiu wady. Dziecko musi mieć cały czas możliwość ćwiczenia w pozycji skorygowanej, a przynajmniej nieszkodliwej. Najkorzystniejsza sytuacja występuje wtedy, kiedy zadanie ruchowe w grze lub zabawie zmusza dziecko do jego poprawnego wykonania. Zaabsorbowane zabawą czy grą, pochłonięte rywalizacją dziecko często zapomina o konieczności poprawnego wykonania zabawy lub gry. Aby taka sytuacja nie nastąpiła, prowadzący lekcję musi pamiętać o właściwym jej przeprowadzeniu. Ucisk osiowy utrudnia przyjmowanie pozycji skorygowanej, więc większość ćwiczeń, a także zabaw i gier ruchowych w gimnastyce korekcyjnej, odbywa się w leżeniu, pełzaniu, ślizgach, na czworakach. (S.Owczarek, M.Bondarowicz, Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej, WSiP, Warszawa 1997, s.7-9).