Opis inicjatyw podejmowanych w ramach realizacji programu edukacji dla bezpieczeństwa w szkole podstawowej

Dotychczasowy system edukacji ratowniczej naszego społeczeństwa jest nieskuteczny przede wszystkim dlatego, że zbyt późno rozpoczyna się nauczanie pierwszej pomocy.
W szkole podstawowej uczniowie zapoznają się jedynie z elementami bezpieczeństwa i udzielania pierwszej pomocy, natomiast przedmiot edukacja dla bezpieczeństwa pojawia się dopiero w szkole ponadpodstawowej.

Chcąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa oraz potrzebom naszych wychowanków postanowiliśmy opracować program edukacji dla bezpieczeństwa UCZYMY SIĘ RATOWAĆ, skierowany do wszystkich uczniów szkoły podstawowej. Wynika on z przeprowadzonej ewaluacji i modyfikacji innowacji pedagogicznej BEZPIECZEŃSTWO I RATOWNICTWO MEDYCZNE, wdrażanej w naszej szkole od 2008 roku. Program jest także odpowiedzią na zmianę podstawy programowej z dnia 23 grudnia 2008 r.

Program UCZYMY SIĘ RATOWAĆ kierowany jest do wszystkich uczniów naszej szkoły. Zajęcia obowiązkowe prowadzone są w ramach 4 godzin tygodniowo przyznanych przez Wydział Edukacji UMŁ oraz 11 godzin w tygodniu przyznanych przez dyrektora szkoły. Realizacja programu zwiększa szansę dzieciom na rozwój ich zainteresowań, talentów i pasji oraz pozwala kształtować postawę gotowości i kompetencji w niesieniu pomocy, a także świadomości bezpiecznych zachowań.

Dodatkowo prowadzimy zajęcia pozalekcyjne dla uczniów zdolnych (w wymiarze 2 godzin tygodniowo, wynikających z realizacji czynności dodatkowych nauczycieli z art. 42 KN), szczególnie zainteresowanych tematyką udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach.

W ramach szeroko pojętej edukacji dla bezpieczeństwa, nasza szkoła nawiązała współpracę z instytucjami oraz służbami bezpieczeństwa: lekarzami, ratownikami medycznymi, policją, strażą graniczną, strażą pożarną, strażą miejską, studentami Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz Szkoły Policealnej nr 2 w Łodzi.

Od wielu lat na terenie szkoły organizujemy spotkania uczniów z przedstawicielami służb mundurowych, którzy poszerzają wiedzę i umiejętności uczniów z zakresu bezpieczeństwa oraz ratownictwa medycznego. W roku szkolnym 2009/10 przez pół roku studenci Szkoły Policealnej nr 2 w Łodzi – kierunek Ratownik Medyczny, prowadzili zajęcia w klasach I – VI z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Podczas zajęć uczniowie często zaskakiwali studentów swoją wiedzą i umiejętnościami.

Wolontariusze PCK przy współpracy z UMŁ i Uniwersytetem Medycznym w Łodzi zorganizowali szkolenie dla uczniów klas V-VI z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Funkcjonariuszka Straży Granicznej w Łodzi spotkała się z uczniami klas szóstych i wyjaśniła dzieciom zagrożenia płynące z handlu ludźmi. Funkcjonariusze Policji z KMP Łódź – Wydział do Spraw Nieletnich przeprowadzili pogadanki z nauczycielami, rodzicami i uczniami. Tematyka spotkań dotyczyła odpowiedzialności nieletnich w świetle obowiązujących przepisów prawa, bezpieczeństwa w sieci, na drodze, asertywności wobec obcych. Problematyka odpowiedzialności nieletnich wobec obowiązujących przepisów prawa była również poruszana w naszej szkole w czasie spotkań uczniów klas VI z funkcjonariuszkami straży miejskiej, ostatnio w lutym 2012 r.

Realizując treści zawarte w programie UCZYMY SIĘ RATOWAĆ duży nacisk kładziemy na profilaktykę prawidłowych postaw i zachowań naszych uczniów. Wielokrotnie podejmujemy tematykę z zakresu przestrzegania podstawowych zasad bezpieczeństwa w zróżnicowanych sytuacjach: w domu, szkole, na spacerach i wycieczkach, podczas wypoczynku, zabaw w domu i na podwórku, w kontaktach z obcymi. Uświadamiamy uczniom, jakie niebezpieczeństwa mogą z nich wynikać. Zajęcia przygotowują uczniów do nabycia umiejętności samodzielnego unikania zagrożeń i mierzenia się z rzeczywistością, mają wzmocnić u uczniów poczucie ostrożności i czujności oraz wyczuwania oznak niebezpieczeństwa. Aby podkreślić wagę tej tematyki uczniowie uczestniczyli w wycieczce do KMP w Łodzi, w czasie której dowiedzieli się jak bezpiecznie poruszać się po ulicy i we właściwy sposób zachowywać się podczas nieinicjowanego kontaktu z obcym psem. Problematyka asertywnych zachowań dzieci wobec obcych jest cyklicznie poruszana w naszej szkole w czasie spotkań uczniów z funkcjonariuszami straży miejskiej. W ostatnim czasie takie zajęcia odbyły się w lutym 2012 r. i były skierowane do wszystkich uczniów klas I.

Program BEZPIECZEŃSTWO I RATOWNICTWO MEDYCZNE realizowany w naszej szkole od 2008 roku, zainteresował redaktorów łódzkiej gazety Express Ilustrowany. Przeprowadzono dla nich lekcje UCZYMY SIĘ RATOWAĆ z udziałem uczniów klas pierwszych (2010, 2011r). Redaktorzy gazety wykonywali zdjęcia i przeprowadzali wywiady z dziećmi. Owocem tych spotkań były artykuły na temat naszej szkoły, która jako pierwsza w Łodzi wprowadziła obowiązkowo takie zajęcia. Dziećmi uczącymi się ratować ludzkie życie zainteresowały się również inne media. Zajęcia BEZPIECZEŃSTWO I RATOWNICTWO MEDYCZNE oglądali redaktorzy: Telewizji Łódź, Teleexpressu, Radia Planeta, Radia RMF FM. Lekcje UCZYMY SIĘ RATOWAĆ zademonstrowano w klasach drugich i trzecich. Dzieci udzielały wywiadów i prezentowały swoje umiejętności z zakresu resuscytacji krążeniowo-oddechowej u dorosłego człowieka. W czerwcu 2011 roku ponownie pojawiła się w naszej szkole redaktor Radia Łódź. Uczniowie klas pierwszych oraz piątych zademonstrowali swoje umiejętności z zakresu udzielania pierwszej pomocy oraz opowiedzieli o tym, jak na co dzień potrafią je stosować. W wywiadzie podkreśliłyśmy również, że dążymy do pozyskania środków na zakup defibrylatora szkoleniowego AED, przeznaczonego do ćwiczeń z dziećmi w czasie zajęć UCZYMY SIĘ RATOWAĆ. Naszym celem było zwrócenie uwagi na fakt, że taką naukę można rozpocząć bardzo wcześnie, już od pierwszej klasy szkoły podstawowej oraz na to, że dzieci potrafią nauczyć się prawidłowych reakcji i zachowań wobec zagrożenia zdrowia i życia ludzkiego. Była to doskonała forma promocji szkoły nie tylko w Łodzi, ale w całym kraju.

Aby uczniowie mieli możliwość zaobserwować codzienną pracę profesjonalistów ratujących ludzkie życie organizujemy w naszej szkole Dzień Ratownika Medycznego. W październiku 2011/12 zaproszeni ratownicy medyczni przeprowadzili szkolenie uczniów i nauczycieli z resuscytacji krążeniowo – oddechowej z użyciem defibrylatora szkoleniowego AED. Dzięki przeprowadzonym zajęciom dzieci dowiedziały się, gdzie w Łodzi znajdują się defibrylatory i dlaczego ratowanie życia ludzkiego z użyciem defibrylatora jest skuteczniejsze.

Od 2008 roku kontynuujemy akcje na rzecz podniesienia poziomu bezpieczeństwa, np. Bezpieczna Szkoła (certyfikat 2009), Klub Bezpiecznego Puchatka (certyfikaty – 2009, 2010, 2011), Na Wszelki Wypadek, Bezpieczne Wakacje (certyfikat 2011).

Nasi uczniowie cyklicznie biorą udział w konkursach ogólnopolskich zajmując czołowe miejsca: Ratujemy Życie (Nagroda Przewodniczącego Rady Miasta w Bydgoszczy – 2010, II miejsce w Polsce – 2011), Bezpieczna Szkoła – Bezpieczny Uczeń. Mają oni okazję wykazać się zdobytą wiedzą w praktyce.
W 2010 roku zorganizowany został TYDZIEŃ BEZPIECZEŃSTWA W SZKOLE, który rozpoczął się pogadankami wychowawców klas I-VI dotyczącymi szeroko pojętego bezpiecznego kibicowania. Uczniowie oglądali powszechnie dostępne w sieci filmiki, ukazujące zachowanie prawdziwego kibica, poznali „7 zasad coolturalnego kibica”. Następnie każda klasa wykonała plakat podejmujący tematykę FAIR – PLAY. Podsumowaniem tygodniowego przedsięwzięcia był turniej piłki nożnej chłopców z klas szóstych, podczas którego zostały zaprezentowane umiejętności bezpiecznego kibicowania oraz zasady FAIR – PLAY. Na zakończenie TYGODNIA BEZPIECZEŃSTWA W SZKOLE na korytarzach pojawiła się wystawa plakatów wykonanych przez uczniów naszej szkoły i wykorzystanych w czasie turnieju. W planowanie oraz realizację tego przedsięwzięcia zaangażowani byli wszyscy nauczyciele naszej szkoły.

Jesteśmy też otwarci na współpracę ze środowiskiem lokalnym. W ramach tej współpracy poszerzyliśmy naszą działalność o zajęcia z zakresu bezpieczeństwa prowadzone na terenie pobliskiego Przedszkola Miejskiego nr 137 Integracyjnego w Łodzi, gdzie realizowaliśmy szkolenia z zakresu pierwszej pomocy dla wszystkich sześciolatków.

Od roku szkolnego 2011/12 nawiązaliśmy także współpracę ze Szkołą Podstawową nr 137 w Łodzi, przyjmując zaproszenie nauczycielki klas I, która poprosiła nas o przeszkolenie uczniów z zakresu udzielania pierwszej pomocy. W powyższych szkoleniach uczestniczyli uczniowie naszej szkoły, którzy chętnie włączali się w zajęcia z dziećmi, służąc swą pomocą młodszym kolegom podczas praktycznych ćwiczeń z fantomami.

Nasi wychowankowie wzięli udział w XIX Finale Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy oraz prezentowali się podczas obchodów Europejskiego Dnia Sąsiada na osiedlu mieszkaniowym Zarzew, prowadząc pokazy z zakresu resuscytacji krążeniowo – oddechowej u dorosłego, dziecka i niemowlęcia. Staramy się, na miarę naszych możliwości, docierać z wiedzą dotyczącą udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach do jak największej liczby osób. Uczniowie z dużą przyjemnością i satysfakcją przekazują swoją wiedzę i umiejętności w środowisku szkolnym i pozaszkolnym.

Corocznie w naszej szkole przeprowadzamy akcję PCK, w czasie której uczniowie, ich rodzice oraz nauczyciele dokonują zakupu Karty ICE – w nagłym wypadku. Karta ICE zawiera imię i nazwisko właściciela oraz kontaktowe numery telefonów do trzech osób, które należy powiadomić w razie nagłego wypadku. Dzieci noszą karty ICE wraz z legitymacją szkolną.

Wielkim wyróżnieniem dla nas było zaproszenie uczniów wraz z autorkami programu UCZYMY SIĘ RATOWAĆ do UMŁ, gdzie dnia 10 listopada 2011 r. członkowie Klubu Młodego Ratownika wraz z nauczycielami wzięli udział w konferencji nt. Edukacja w zakresie I pomocy przedmedycznej, inaugurującej działalność Łódzkiej Sieci Szkół i Przedszkoli Promujących Zdrowie w roku szkolnym 2011/12. Prezentacje nauczycieli i pokazy uczniów miały na celu ukazanie dobrych praktyk z zakresu ratownictwa medycznego podejmowanych w naszej szkole.

Aby potwierdzić zasadność realizacji zajęć z zakresu udzielania pierwszej pomocy w marcu 2012 r. przeprowadzono wśród rodziców ankietę dotyczącą zajęć UCZYMY SIĘ RATOWAĆ. Analiza ankiet dowiodła, że rodzice wyrażają zadowolenie z realizacji powyższych zajęć na terenie naszej szkoły i mają nadzieję na kontynuację zajęć w kolejnych latach. Badana grupa respondentów wskazała na wysoki poziom umiejętności, jakie osiągają ich dzieci. Ponadto rodzice dowiedli, że wiedzę i umiejętności zdobyte w czasie zajęć UCZYMY SIĘ RATOWAĆ ich dzieci wykorzystują w codziennym życiu, udzielając pierwszej pomocy innym osobom, np. opatrywanie ran i skaleczeń rodzeństwu i rodzicom, udzielanie pierwszej pomocy w przypadku stłuczeń (prawidłowe zastosowanie okładu, bandażowanie), tamowanie krwawień z nosa, udzielanie pomocy w przypadku zasłabnięć, wezwanie pomocy. Zdecydowana większość ankietowanych rodziców utrzymuje, iż nauka udzielania pierwszej pomocy jest konieczna już w szkole podstawowej.
W innej ankiecie, przeprowadzonej styczniu 2012 i dotyczącej oceny bezpieczeństwa w szkole, wśród działań służących poprawie bezpieczeństwa uczniów podejmowanych w naszej szkole respondenci bardzo wysoko ocenili zajęcia UCZYMY SIĘ RATOWAĆ (uczniowie – 79%, rodzice – 40%).

Tematyka udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach nie jest obca również naszym nauczycielom. W roku szkolnym 2010/11 siedmiu członków rady pedagogicznej poszerzyło swoje kwalifikacje uzyskując uprawnienia do prowadzenia zajęć edukacyjnych z uczniami w zakresie udzielania pierwszej pomocy, dzięki czemu mogą oni i potrafią prowadzić zajęcia o tej tematyce. W ramach programu SZKOŁA Z PASJĄ inni nauczyciele w roku szkolnym 2011/12 już po raz drugi przeszli szkolenie zorganizowane przez WOŚP nt. RATUJEMY I UCZYMY RATOWAĆ, pozyskując kolejne 4 fantomy (razem 9) do ćwiczeń z zakresu resuscytacji krążeniowo – oddechowej.

O tym, jak ważne znaczenie dla ludzkiego życia ma udzielenie pierwszej pomocy w nagłym wypadku przekonywać nie potrzeba nikogo. Właściwie udzielona pierwsza pomoc może uratować życie wielu ofiarom nagłych wypadków. W efekcie podejmowanych przez nas działań skierowanych na szeroko pojęte bezpieczeństwo nasi uczniowie mają solidną wiedzę dotyczącą udzielania pierwszej pomocy, co potwierdzają współpracujący z nami specjaliści. W opinii odwiedzających szkołę fachowców nasi uczniowie bardzo dobrze znają zasady udzielania pierwszej pomocy, a z naszych obserwacji wynika, że nie boją się tej pomocy udzielać w życiu codziennym.