160 lat temu żyłem z Wami - życie i twórczość Juliusza Słowackiego. Scenariusz przedstawienia

160 LAT TEMU ŻYŁEM Z WAMI - ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ JULIUSZA SŁOWACKIEGO


PRZEBIEG PRZEDSTAWIENIA O JULIUSZU SŁOWACKIM

1. RECYTATOR I: PODKŁAD MUZYCZNY CHOPIN: ETIUDA c - moll
Będziecież wy, jak węże stać i słuchać?
Będziecież wy, jak morska czekać fala,
Aż ścichnie pieśń i krew oziębnie znowu,
I znów się staną z was pełznące węże?...
Już czas wam wstać!
Już czas wam wstać i bić i truć oręże.

2. DZIENNIKARKA I: Tak wzywał do czynu, do walki, do zemsty za przegrane powstanie listopadowe poeta Juliusz Słowacki, którego twórczość stanowi najpiękniejsze karty polskiej poezji.

3. DZIENNIKARKA II: W tym roku mija 160 rocznica śmierci Słowackiego. Żył krótko – zaledwie 40 lat, z czego 18 spędził poza krajem. Lecz żywotność jego twórczości zadziwia do dziś. Jego najgorętsze marzenia: być wielkim poetą i wieszczem narodu oraz doczekać wolnej ojczyzny – spełniły się, chociaż nie był świadkiem ani własnej sławy, ani powrotu niepodległej Polski. PODKŁAD MUZYCZNY CHOPIN: WALC NR 1 ES -DUR
4. DZIENNIKARKA I: Dzisiaj chcielibyśmy zaprezentować postać Juliusza Słowackiego. Zapraszamy więc wszystkich do obejrzenia programu poświęconego temu twórcy. Naszemu spotkaniu będzie towarzyszyć muzyka Fryderyka Chopina, którego Słowacki znał i cenił.
Na początek przenieśmy się do Krzemieńca na Wołyniu, skąd nasi reporterzy opowiedzą o dzieciństwie i młodości poety.

5. REPORTER I: Rodzina Słowackiego posiadała herb Leliwa. Poeta urodził się 4 września 1809 roku w Krzemieńcu w południowo - wschodniej części dawnej I Rzeczypospolitej. Jego ojciec był profesorem literatury w Liceum Krzemienieckim i na Uniwersytecie Wileńskim. Matka ,Salomea, zajmowała się wychowaniem syna, prowadziła salon literacki, dzięki czemu Juliusz miał w dzieciństwie i młodości szeroki kontakt z ówczesną elitą intelektualną, zwłaszcza z kręgu uniwersyteckiego. Tym sposobem poznał Adama Mickiewicza przed jego zsyłką do Rosji. Po śmierci męża pani Salomea wyszła za mąż po raz drugi za lekarza Augusta Becu. Dzięki temu mały Julek miał jeszcze dwie przyrodnie siostry, które go bardzo kochały.
6. REPORTER II: Słowacki chciał być wielkim poetą. Po latach w liście do matki z Paryża pisał: „Pamiętam, że będąc małym dzieckiem (...) modliłem się nieraz: O Boże! Daj mi sławę choć po śmierci, a za to niech będę najnieszczęśliwszym, pogardzanym i niepoznanym w moim życiu”. Tymczasem ukończył prawo na Uniwersytecie Wileńskim i w 1829 roku wyjechał do Warszawy do pracy. PODKŁAD MUZYCZNY CHOPIN: WALC NR 7 cis - moll
7. DZIENNIKARKA II: Aby przybliżyć państwu postać twórcy, zapraszamy do wysłuchania
wywiadu przeprowadzonego z poetą w czasie jego pobytu za granicą:
DZ.: - Witam szanownego gościa!
SŁ.: - Dzień dobry!
DZ.: - Dlaczego wybrał Pan prawo jako kierunek studiów, przecież chciał Pan zostać poetą?
SŁ.: - Z marzeń nigdy nie zrezygnowałem, natomiast wybór studiów to była decyzja podjęta
pod naciskiem mamy, która pragnęła, abym miał solidny zawód, dający zabezpieczenie
finansowe. Po studiach wyjechałem do Warszawy, szczerze mówiąc, aby zakosztować życia
kulturą, uwolnić się spod opieki mamy i zapomnieć o zlekceważeniu moich uczuć przez
drogą memu sercu Ludwikę Śniadecką- niestety, wybrała kogoś innego...
DZ.: - W Warszawie w 1829 r. był Pan świadkiem koronacji cara Mikołaja I na króla Polski?
SŁ.: - Tak, byłem wtedy na placu Zamkowym i czułem tak jak inni pogardę dla dostojników
państwowych służalczo zabiegających o carskie względy. Opisałem to wydarzenie w
dramacie „Kordian”.
DZ.: - Ale nie walczył Pan w powstaniu listopadowym, które wybuchło rok później?
SŁ.: - Nie walczyłem bronią, bo prawdopodobnie kiepski byłby ze mnie żołnierz, ale
walczyłem słowem, pisząc teksty patriotyczne wzywające do walki.
DZ. - Posłuchajmy recytacji fragmentu „Hymnu”:
PODKŁAD MUZYCZNY CHOPIN: FANTAZJA IMPROMPTU cis - moll
8. RECYTATOR II: Bogurodzico! Dziewico!
Słuchaj nas, Matko Boża,
To ojców naszych śpiew,
Wolności błyszczy zorza,
Wolności bije dzwon,
Wolności rośnie krzew.
Bogurodzico!
Wolnego ludu śpiew
Zanieś przed Boga tron.
PODKŁAD MUZYCZNY CHOPIN: PRELUDIUM G - DUR
9. DZ.: - Co działo się z Panem w 1831 roku.
SŁ.: - Na zlecenie powstańczego Rządu Narodowego wyjechałem do Paryża i Londynu,wioząc ważne dokumenty. Do kraju już nie mogłem oficjalnie wrócić. Zamieszkałem w Paryżu, potem przebywałem kilka lat w Szwajcarii, a od 1838 roku podróżowałem.
DZ.:- Czy może Pan pokazać na mapie miejsca pobytu?
SŁ.:- Byłem we Włoszech, Grecji, Egipcie, Palestynie i Syrii. Na stałe osiadłem w Paryżu.
DZ.: - Podobno ma Pan problemy zdrowotne?
SŁ.: - Tak, choruję na gruźlicę, stąd moje wyjazdy w poszukiwaniu sprzyjającego klimatu.
Niestety nie mam też szczęścia w miłości, jestem kawalerem i tak już zostanie...
DZ.: - Słyszałam, że pańska twórczość nie jest doceniana przez wszystkich krytyków...
SŁ.: - Tak, ciągle pojawiają się nieprzychylne opinie, nawet starszy ode mnie Mickiewicz nie ocenia właściwie mojej twórczości. Pogodziłem się już z tym, liczę na zrozumienie wśród przyszłych pokoleń. Nawet napisałem na ten temat „Testament mój”.
DZ.: - W związku z tym utworem mamy dla Pana niespodziankę - proszę posłuchać recytacji „Testamentu” w wykonaniu znanego polskiego aktora :
PODKŁAD MUZYCZNY CHOPIN: PRELUDIUM e- moll
RECYTACJA

SŁ.: - To była wzruszająca interpretacja...
DZ.: - Na zakończenie naszej rozmowy mamy jeszcze jedną niespodziankę: kilka zdjęć z pańskiego albumu przywiezionego z Polski. Proszę obejrzeć prezentację.

PREZENTACJA SLAJDÓW

DZ.: - Dziękuję Panu za spotkanie. To była prawdziwa lekcja patriotyzmu...
SŁ.: - Ja również dziękuję za tę rozmowę.
PODKŁAD MUZYCZNY CHOPIN: WALC NR 14 e- moll
10. DZIENNIKARKA I: Spójrzmy teraz na autora „Balladyny” z innej strony. Jakim był synem, przyjacielem, twórcą? Na te pytania odpowie nam matka poety, Salomea Becu.
Połączyliśmy się z nią telefonicznie.
SALOMEA: - Halo?
DZ.: - Czy może nam Pani powiedzieć, jakim synem był Julek?
SALOMEA: - Bardzo dobrym, proszę Pani dziennikarki. Nikt w literaturze polskiej nie pisał takich czułych i pięknych listów do matki jak mój syn do mnie. Są one zebrane w zbiorze
pt. „Listy do matki”. Proszę posłuchać fragmentu listu z 1831 roku, a sama się Pani przekona, jakie to kochane dziecko:

RECYTACJA:
Kochana Mamo!
Z jakąż radością odebrałem nareszcie list od kochanej Mamy... Dzięki Ci,
dzięki Kochana Mamo za wszystko, co robisz dla syna, który czuje, że nie jest godzien teraz,
aby kto o nim pamiętał i jeszcze go kochał”.

DZ.: - A jakim był Słowacki wobec innych?
SALOMEA: - Bardzo kochał swoje przyrodnie siostry i ojczyma, mojego drugiego męża.Przyjaciele darzyli go szacunkiem i bezinteresownie oferowali mu pomoc w sfinansowaniu
podróży na Wschód. Chociaż Julek nie cieszył się aż taką popularnością jak Mickiewicz, był jednak znany w kraju jako poeta i dramatopisarz.
DZ.: - Czy może nam Pani jeszcze powiedzieć, jakie utwory syna najbardziej się Pani spodobały?
SALOMEA: - Wszystkie są wyjątkowe, proszę Pani, chociaż najchętniej czytam
„Balladynę”, „Beniowskiego”, „Lillę Wenedę”, „Podróż do Ziemi Świętej”, „Sowiński w okopach Woli”, „Sen srebrny Salomei”, „Habemus Papam”- wiersz, w którym syn
przewidział wybór słowiańskiego papieża, i oczywiście „Listy do matki”.
DZ.: - Dziękujemy Pani za rozmowę! Życzymy dużo zdrowia!
SALOMEA: - Dziękuję!

PODKŁAD MUZYCZNY CHOPIN: NOCTURN ES - DUR
11. DZIENNIKARKA II: - Co wiemy na temat pogrzebu Słowackiego? O tym opowie nam REPORTER prosto z Wawelu.
REPORTER III:
Juliusz Słowacki zmarł w Paryżu 3 kwietnia 1849 roku. Na cmentarz Montmartre odprowadziła go garstka osób, wśród nich Cyprian Kamil Norwid. W 1927 roku do stolicy Francji przybyła delegacja polska, aby zabrać prochy poety na polecenie marszałka Józefa Piłsudskiego, dla którego Słowacki był ulubionym poetą. Do Gdyni przywiózł trumnę statek „Wilia”, stąd Wisłą do Warszawy – statek „Mickiewicz”. Następnie trumna ruszyła koleją do Krakowa, aby spocząć w grobach królewskich obok Adama Mickiewicza w Krypcie Wieszczów Narodowych.

PODKŁAD MUZYCZNY CHOPIN: MINUTEN - WALC
12. DZIENNIKARKA I: - A teraz dla miłej publiczności mamy minikonkurs z mininagrodami. Kto będzie znał odpowiedź, proszony jest o podniesienie ręki.
ODCZYTANIE PYTAŃ KONKURSOWYCH:
1. Jeśli obchodzimy w tym roku 200. rocznicę urodzin poety i 160 rocznicę śmierci, to ile lat żył Słowacki?
2. Jak miała na imię matka poety?
3. Jaki kierunek studiów ukończył Słowacki?
4. W jakim mieście był świadkiem koronacji cara?
5. Proszę wymienić trzy kraje, do których podróżował poeta.
6. Jakich dwóch wielkich poetów polskich znał Słowacki?
7. Na czyj rozkaz prochy twórcy „Króla – Ducha” zostały sprowadzone do kraju?
8. Jak brzmi tytuł wiersza, w którym poeta wyraża swą ostatnią wolę?
9. Proszę podać tytuł utworu, z którego pochodzi ten fragment:
„Matko, w lesie są maliny,
Niechaj idą w las dziewczyny,
Która więcej malin zbierze,
Tę za żonę pan wybierze”. WRĘCZENIE NAGRÓD
13.DZIENNIKARKA II: - Dziękujemy wszystkim za uwagę i aktywny udział w naszym przedstawieniu.

OMÓWIENIE SCENARIUSZA PRZEDSTAWIENIA

I WSTĘP

1. Uzasadnienie wyboru tematu, cel i treść zajęć:
W ramach pracy grupy wiekowej klas pierwszych w Publicznym Gimnazjum nr 3 im. Kard. Stefana Wyszyńskiego w Kędzierzynie – Koźlu klasa I A, której jestem wychowawcą, przygotowała apel z okazji 160 rocznicy śmierci Juliusza Słowackiego, przypadającej 3 kwietnia. Celem i treścią przedstawienia było zaprezentowanie biografii poety, zapoznanie uczniów z wybranymi fragmentami utworów poety, jak również zwrócenie uwagi na kompozycje muzyczne Fryderyka Chopina.

2. Materiały wykorzystane do przygotowania prezentacji:
Maria Dernałowicz, Juliusz Słowacki, Warszawa 1981
Paweł Hertz, Słowacki. Romans życia, Warszawa 1961
Słowacki i Ukraina, pod red. Marii Woźniakiewicz – Dziadosz, Lublin 2003
Juliusz Słowacki za darmo/wolnelektury.pl
płyta CD z książki D. Wyżyńska-Konopielko,Chopin oczami dzieci, Warszawa 2009
Chopin dla Ciebie, Sony Music Entertaiment 2002
3. Diagnoza aktualnego stanu potrzeb grupy wiekowej:
Plan pracy grupy wiekowej przewiduje zaprezentowanie m.in. znanej postaci np. historycznej czy literackiej. Uchwałą Sejmu z dnia 09 stycznia rok 2009 ogłoszono Rokiem Juliusza Słowackiego, stąd pomysł przypomnienia uczniom wiadomości o jednym z najwybitniejszych w polskich dziejach twórcy.

II SCENARIUSZ PRZEDSTAWIENIA

„160 lat temu Żyłem z Wami. Juliusz Słowacki 1809 - 1849”

1. Data: 02 kwietnia 2009 r.
2. Prowadzący: Ewa Baraniuk - nauczyciel języka polskiego, klasa I A .
3. Grupa wiekowa: Klasy pierwsze.
4. Czas zajęć: 45 minut
5. Cele operacyjne:
- przypomnienie i poszerzenie wiadomości na temat życia i twórczości Juliusza Słowackiego,
- doskonalenie techniki czytania i recytacji,
- kształcenie umiejętności zachowania scenicznego,
- rozwijanie inwencji twórczej w zakresie przygotowania prezentacji,
- kształcenie umiejętności zgodnej współpracy w zespole,
- kształcenie umiejętności uważnego słuchania i posługiwania się zdobytą wiedzą.
6. Metody pracy: słowne, oglądowe, praktycznego działania.
7. Formy pracy: grupowa, indywidualna.
8. Środki dydaktyczne: scenariusz przedstawienia opracowany przez wychowawcę klasy,napis przedstawiający temat apelu, portret poety, magnetofon i sprzęt nagłaśniający,płyta CD z muzyką Fryderyka Chopina, telewizor,
płyta DVD z prezentacją slajdów, dwa telefony komórkowe, mapa półkuli wschodniej,stojaki do map, materiały służące jako tło w przedstawieniu.
III ANALIZA EWALUACJI ZAJĘĆ

Ewaluacja została przeprowadzona w klasie I A.
Ankieta zawierała następujące pytania:

1. Czy apel pozwolił Ci lepiej zapoznać się z biografią Juliusza Słowackiego?
2. Czy chciałbyś / chciałabyś, aby częściej przygotowywano takie prezentacje?
3. Czy w przyszłości chciałbyś / chciałabyś występować na apelu?
4. Jak oceniasz przedstawienie o Słowackim?

Spośród dwudziestu jeden ankietowanych uczniów szesnaście osób odpowiedziało pozytywnie na wszystkie pytania, pięć osób napisało, że nie miałyby ochoty występować na apelu, a tylko dwie stwierdziły, iż przedstawienie było nudne. Większość uczniów odpowiadała krótko „tak” lub „nie”, ale byli też tacy, którzy uzasadniali swoje zdanie. Jako przykład przytoczę wypowiedź ucznia grającego rolę poety:

1. Oczywiście, wcześniej niewiele wiedziałem o Słowackim. Teraz wiem więcej. Jego biografia jest bardzo interesująca.
2. Tak, ale ciekawe, bo gdyby odbył się apel np. o Norwidzie, nie wiedziałbym kim on właściwie jest. Wolałbym poetów (aktorów) postaci, których zna się lepiej, tzn. czytano w szkole jego utwory, oglądano filmy. Ale ogólnie - chciałbym.
3. Oczywiście, lubię występować i recytować, ale nie jako główna postać, chyba że bardziej nowoczesną. Gra znanej osoby, np. Słowackiego była dla mnie trochę stresująca.
4. Przedstawienie nie było sztywne ani luźne, lecz w sam raz.

Z wypowiedzi uczniów wynika, że apel uważają za udany. Sądzę więc, że cel tych zajęć został osiągnięty i warto pracować z uczniami w taki sposób. Ankietowani uczniowie nie mieli uwag co do sposobu występu swoich kolegów, niemniej jednak w przyszłości będę musiała kształtować umiejętność zachowania scenicznego, ponieważ zdarzyły się momenty, kiedy
„aktorzy” stali tyłem do widowni, kłopot sprawiało również mówienie do mikrofonu.

IV PODSUMOWANIE

Przygotowanie apelu należy rozłożyć na przynajmniej trzy miesiące, uczniowie muszą mieć czas na wyuczenie się ról, dobranie strojów, wykonanie dekoracji i przygotowanie
muzyki. Konieczna jest znajomość literatury na dany temat i wybór odpowiednich wiadomości. Warto wykorzystać różnorodne środki dydaktyczne, w tym np. pokaz slajdów czy fragmentów filmów, co urozmaica wypowiedzi i recytacje tekstów. Ponieważ scenariusz przewidziany jest na 45 minut realizacji w sali gimnastycznej, dobrze jest, aby klasy zaproszone na apel miały przygotowane krzesełka.
Należy również pamiętać, aby próby przedstawienia odbywały się przy użyciu sprzętu nagłaśniającego, wówczas uczniowie będą przeżywali mniejszy stres podczas występu.
Powinna być też wyznaczona osoba „suflera”, czuwająca nad przebiegiem apelu.