Projekt muzyczny "Dziecko i muzyka poważna"

„DZIECKO I MUZYKA POWAŻNA”

PROJEKT EDUKACJI MUZYCZNEJ
DLA DZIECI 6 - LETNICH

Opracowała: Kamila Dolata
Przedszkole Miejskie ,,Bajka” w Witkowie


Zajęcia muzyczne nie mogą służyć tylko rozrywce i odprężeniu.
„Pamiętajmy- rozrywka trwa chwilę,
a rozumienie muzyki pozostaje na całe życie”.

prof. E.Gordon

Przeznaczony dla dzieci: 6-letnich
Termin realizacji: ...........................2011r.
Opracowała: Kamila Dolata
Forma edukacyjna : Projekt edukacyjny
Temat: DZIECKO I MUZYKA POWAŻNA
MIEJSCE REALIZACJI PROJEKTU:
Przedszkole Miejskie ,,Bajka” w Witkowie, grupa V- 6-latki

Wstęp
Nikt już dzisiaj nie kwestionuje, że muzyka wpływa na nasze nastroje i emocje, uspokaja, poprawia nastrój i rozładowuje stres, albo irytuje, pobudza agresje. Okazuje się, że poprzez muzykę bardzo wcześnie możemy wspierać i stymulować zmysły dzieci, a przez to rozwijać ich wrodzone talenty. Odpowiednio dobrana muzyka pozytywnie oddziałuje już na dziecko w łonie matki, które od dwudziestego szóstego tygodnia słyszy rytm i melodię!
Naukowcy, m.in. otolaryngolog prof. Alfred Tomatis, którzy badali wpływ muzyki na człowieka stwierdzili, że muzyka stymuluje rozwój mózgu i układu nerwowego. Muzyka słuchana w dzieciństwie ma wpływ na odbieranie bodźców dźwiękowych w ciągu całego życia, pomaga budować neuronalne drogi, które mają wpływ na naukę języków (także obcych), rozwój pamięci i poczucia przestrzeni. Odpowiednia muzyka poprawia koncentrację, powoduje wzrost kreatywności i zapamiętywania, ułatwia naukę czytania i pisania, podwyższa motywację, opóźnia objawy zmęczenia, harmonizuje napięcia mięśniowe, poprawia koordynację ruchową. Terapeuci polecają wszystkim codzienne słuchanie muzyki. Okazało się, iż najlepiej stymulują mózg utwory Mozarta (stad termin „Efekt Mozarta” wprowadzony przez Dona Campbella) i chorał gregoriański – poprawiają także pamięć i koncentrację. Muzyka baroku - Vivaldiego, Telemanna, Bacha – wspomaga i przyspiesza proces przyswajania wiedzy. Utwory Beethovena, Vivaldiego, Straussa harmonizują i integrują rytm pracy serca i mózgu. Tym, którzy mają problemy ze słuchaniem muzyki klasycznej poleca się korzystanie z dźwięków natury - śpiewu ptaków, szumu wodospadu, potoku górskiego, fal morskich. Dzieci mogą słuchać odpowiedniej muzyki podczas zabawy lub odrabiania lekcji. Najmłodsze chętnie zasypiają przy kołysankach. Bada się także wpływ muzyki podczas snu, a dotychczasowe wyniki zachęcają także do takiej formy stymulowania naszego mózgu i układu nerwowego.

OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROJEKTU

Jednym z głównych założeń projektu „dziecko i muzyka poważna” jest danie szansy właściwego rozwoju w sferze umuzykalnienia każdemu dziecku oraz możliwości aktywnych i twórczych działań niezależnie od jego uzdolnień muzycznych. Celem natomiast – rozbudzenie miłości do muzyki i przygotowanie do świadomego korzystania z niej, zapewnienie możliwości pełnego rozwoju zdolności muzycznych, rozbudzenie wyobraźni i wrażliwości artystycznej, a przez to rozbudzenie zamiłowania do muzyki.
Do zrozumienia muzyki, zwłaszcza klasycznej, z pewnością przyczyni się jej aktywne słuchanie. Dzięki aktywnym metodom dzieci będą wspaniale improwizować, akompaniować na instrumentach perkusyjnych i niekonwencjonalnych, interpretować muzykę ruchem, tańcem (również z szarfami, chustami), tworzyć opowieści słowne i ruchowe, czy malować muzykę.
Stosowane w projekcie takie metody jak instrumentalizacja utworów, realizowanie partytur, nadawanie fabuły i tytułu słuchanej muzyce, czy improwizacje ruchowo-taneczne mają na celu zaspakajanie potrzeby ekspresji twórczej i odtwórczej, a także nabranie odwagi, przełamywanie strachu, dowartościowane i akceptacja w grupie rówieśników.
Korzyści wychowawcze, jakie niesie za sobą oddziaływanie muzyki, są trudne do przecenienia:
- słyszenie i słuchanie stymuluje rozwój intelektualny,
- muzyczna wrażliwość wpływa na rozwój uczuć i daje zaspokojenie pewnym
potrzebom życia emocjonalnego,
- ruch przy muzyce jest źródłem radości, odprężeniem, wyładowaniem energii,
daje szansę rozwoju fizycznego a także jest środkiem terapeutycznym.


METODY – SPOSOBY KIEROWANIA ROZWOJEM MUZYCZNYM DZIECKA

1. Stwarzanie warunków i okazji do rozwoju twórczej inwencji dziecka i respektowania wszystkich jej przejawów.
2. Słuchanie muzyki jako inspiracja do innych rodzajów zajęć (plastyka, literatura)
3. Aktywne słuchanie muzyki (ruch, instrumentalizacja, realizowanie partytur, układy taneczne).

CELE OGÓLNE :

1. Rozwijanie wrażliwości na piękno otaczającego świata.
2. Przygotowanie do świadomego korzystania ze sztuki oraz do jej
współtworzenia.
3. Rozwijanie zainteresowań muzyką oraz kształtowanie trwałych nawyków
obcowania z nią.
4. Rozwijanie wyobraźni muzycznej i wyzwalanie chęci wyrażenia uczuć i
myśli za pomocą ruchu i śpiewu.
5. Zaspokajanie potrzeb ekspresji twórczych i odtwórczych.
6. Rozwijanie podstawowych zdolności muzycznych, m. in. słuchu
muzycznego, poczucia rytmu, umiejętności gry na instrumentach
perkusyjnych konwencjonalnych i niekonwencjonalnych.
7. Kształtowanie umiejętności tworzenia obrazu do słuchanej muzyki.
8. Rozwijanie umiejętności słuchania i rozumienia muzyki.
9. Przybliżanie sylwetek sławnych kompozytorów oraz zaznajomienie z
wybranymi utworami charakterystycznymi dla ich twórczości.

Cele operacyjne:
Dziecko:
- realizuje potrzebę ekspresji muzycznej,
- rozwija umiejętność kojarzenia charakteru muzyki z nastrojem,
- poznaje słynnych twórców muzyki oraz fragmenty ich utworów,
- rozróżnia podstawowe cechy muzyki (dynamika, barwa, tempo, nastrój)
- kształci wyobraźnię muzyczną poprzez wyrażanie muzyki własną ekspresją i
interpretacją ruchową, plastyczną i wokalną,
- potrafi grać na instrumentach perkusyjnych tradycyjnych i
niekonwencjonalnych,
- potrafi odczytywać partytury obrazkowe i interpretować je muzycznie,
- potrafi być aktywnym członkiem zespołu muzycznego i tanecznego i
podporządkować się wynikającym z tego zasadom,
- potrafi dostosować ruch i działanie do rytmu utworu, np. w czasie tańca lub
gry na instrumencie.

ETAPY WPROWADZANIA DZIECKA W ŚWIAT MUZYKI

1. Wprowadzanie kolejnych elementów muzyki:
- określanie nastroju i charakteru muzyki (smutna, wesoła, skoczna, łagodna,
itp.)
- reagowanie na zmiany dynamiki, tempa i artykulacji,
- reagowanie na zmiany rytmiczne,
- umiejętne określanie metrum utworu i zaznaczanie akcentu metrycznego.
2. Udział w zabawach ze śpiewem, umiejętne łączenie z nim różnych form.
3. Prawidłowe reagowanie ruchem na słyszaną muzykę.
4. Improwizacje ruchowe przy muzyce:
- naśladowanie poruszania się zwierząt, ptaków, roślin, ludzi,
- odtwarzanie swobodnym ruchem i mimiką nastroju i charakteru słuchanej
muzyki, piosenki,
- swobodne interpretacje ruchowe krótkich utworów muzycznych,
- improwizacje taneczne – tworzenie własnych układów tanecznych do
utworów muzycznych.
5. Stopniowe wprowadzanie dziecka w świat muzyki klasycznej:
- tworzenie opowiadań do muzyki.
- wprowadzenie opowieści ruchowej,
- wprowadzanie układów tanecznych (z rekwizytami lub bez ),
- wykorzystanie naturalnych efektów perkusyjnych ( tupanie, klaskanie,
pstrykanie ) jako akompaniament do utworów,
- realizowanie partytur za pomocą instrumentów perkusyjnych i
niekonwencjonalnych jako akompaniament do utworów,
6. Rysowanie i malowanie ilustracji do utworów muzycznych (oddawanie
charakteru i nastroju).


BIBLIOGRAFIA

1. Klonow A., Tam gdzie mieszka muzyka. „Współpraca”, Warszawa 1998
2. Wawrowska R., Muzyka i ruch. WSiP, Warszawa 1988.
3. Malko D., Metodyka wychowania muzycznego w przedszkolu. WSiP,
Warszawa 1990
4. Bednarzowa B., Młodzikowska M., Taniec – rytm – ruch – muzyka.
Warszawa 1983
5. Manturzewska A., Kotarska M., Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki.
Warszawa 1990
6. Przychodzińska M., Wychowanie muzyczne – idee, treści, kierunki rozwoju.
Warszawa 1989
7. Przychodzińska M., Dziecko i muzyka. Warszawa 1981
8. Dymara B. (red.), Dziecko w świecie muzyki, Kraków 2000
9. Materiały warsztatowe „Aktywność muzyczno – ruchowa dzieci” na
podstawie Aktywnego słuchania muzyki Batii Strauss.
10. Materiały warsztatowe Klanza.


PROPONOWANE DZIAŁANIA:

Tydzień I : KTO TWORZY MUZYKĘ
UCZYMY SIĘ ROZUMIEĆ MUZYKĘ KLASYCZNĄ

Dzień 1

Temat: FRYDERYK CHOPIN _ SŁAWNY POLAK

„Wszystko może być muzyką”– ćw. słuchowe - rozpoznawanie odgłosów z otoczenia: tykanie zegara, przelewanie wody, szuranie gazetami, pozytywka, uderzanie garnków, itp. Naśladowanie za pomocą inst. perkusyjnych padającego deszczu, jadącego pociągu, klaksonu samochodu, szelestu liści.

1. „Fryderyk Chopin” - poznajemy naszego największego kompozytora . Słuchanie opowiadania „Zbójcy” M. Kędziorzyny oraz wiersza „Chopin” I. Zainteresowanie dzieci muzyką klasyczną, przygotowanie do odbioru i rozumienia tej muzyki. Wzbogacanie słownika o nowe pojęcia, takie jak: nuty, dzieła muzyczne, pianista , kompozytor, komponować.
2.„Wesołe instrumenty” W. Próchniewicz. Poznawanie instrumentów dętych, strunowych, smyczkowych, klawiszowych, tworzących orkiestrę symfoniczną, która gra koncerty Chopinowskie. Uświadomienie różnicy między utworem a koncertem. Doskonalenie wrażliwości muzycznej i umiejętności odbierania muzyki klasycznej.

„Muzyka wokół nas” – słuchanie fragmentów różnego rodzaju muzyki – F. Chopina, Arki Noego, Golec U’ Orkiestra – określanie charakteru i nastroju utworów, dostrzeganie różnic. ,,Dla Zuzi” ( W. Kisielewski) –instrumentacja za pomocą prostych ruchów rytmicznych.

Dzień 2

Temat: ŚLADAMI CHOPINA

Ćwiczenia oddechowe i ortofoniczne przy muzyce klasycznej. ,,Muzyczne zagadki” - rozpoznawanie brzmienia i nazywanie instrumentów muzycznych.

1. Śladami Chopina - wycieczka do biblioteki. Dostarczanie, wzbogacanie i uściślanie wiadomości o życiu sławnych Polaków- FRYDERYKA CHOPINA we współpracy z biblioteką. Przybliżanie dzieciom życia i twórczości sławnego Polaka ze zwróceniem szczególnej uwagi na twórczość lat dziecięcych.

2.Słuchanie utworu Fryderyka Chopina: „Walc Ges – dur” - improwizacje taneczne do muzyki z wykorzystaniem apaszek . ,,Zatańcz jak podpowiada muzyka” - tworzenie improwizacji ruchowej do słuchanej wcześniej muzyki. Rozwijanie ekspresji muzyczno - ruchowej dzieci .Zachęcanie do uzewnętrzniania swoich przeżyć i odczuć wywołanych kontaktem z muzyką. Wyrabianie umiejętności reagowania na zmieniającą się muzykę. Swobodne wypowiedzi na temat nastroju i charakteru słuchanego utworu.
.
„Nasza mała orkiestra” – koncert dla młodszych kolegów z użyciem instrumentów .Słuchanie fr. opowiadania M. Kędziorzyny ,, Opowieść o zbójcach”- ,,O małym Frycku Chopinie”.
Dzień 3

Temat: CHOPIN I JEGO MUZYKA

Zabawy i ćwiczenia słuchowe „Czy znasz te instrumenty” – rozpoznawanie brzmienia instrumentów muzycznych w nagraniach muzyki klasycznej. Zabawa z woreczkami - La raspa – Sip Simeon – dostosowanie ruchu do zmian tempa .

1. Chopin i jego muzyka- dowiadywanie się o motywach i źródłach powstawania pięknej muzyki Chopina w wiersz w oparciu o wiersz „Żelazowa Wola” Cz. Janczarskiego i muzykę. Słuchanie fragmentów różnych utworów tego kompozytora- walca e-moll oraz poloneza g-moll stworzonego przez 7- letniego kompozytora. Poszerzenie wiadomości związanych z pojęciami: utwór muzyczny, koncert, orkiestra symfoniczna, oraz rodzajami instrumentów muzycznych.

2. „Fortepian Chopina wciąż gra – improwizacje muzyczno – plastyczne. Kształtowanie umiejętności słuchania muzyki poważnej oraz wyobraźni muzycznej poprzez improwizację ruchową i plastyczną. Określanie nastroju i emocji towarzyszących wysłuchanemu utworowi muzycznemu. Rozpoznawanie dźwięków instrumentów muzycznych (skrzypce, gitara, trąbka, bęben, fortepian). Zajęcie otwarte dla rodziców. Zabawy muzyczno-ruchowe wg metody Battii Strauss.

„Dyrygent i orkiestra” – dzieci orkiestrą są orkiestrą , która gra na instrumentach (trójkątach, tarkach, tamburynach, grzechotkach, talerzach) i wykonuje utwór Polka Trish Trash
J. Straussa . Zabawy matematyczne z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych.

Dzień 4

Temat: KOLOROWE NUTKI

„Jakie to dźwięki” – zabawy i ćwiczenia emisyjne i ortofoniczne -imitowanie głosem dźwięków, które wydają przedmioty martwe. Instrumentalizacja piosenki pt. ,,Szumi las”.

1. „Kolorowe nuty”- zabawa dydaktyczna. Poznanie budowy pięciolinii i „mieszkających” na niej nut. Utrwalenie gamy i nazw nutek na pięciolinii, układanie nutek w takiej kolejności jak w gamie. Liczenie w zakresie 10-ciu. Dostrzeganie różnic w wyglądzie nut, Dostrzeganie, że nuty mogą mieć różne położenie na pięciolinii. Dobieranie nutek w takim samym kolorze - odczytywanie powstałych wyrazów sylab.

do – mek 2. bu – do – wla
re – ni – fer mo – re – la
mi – ska po – mi - dor
fa – so – la so – fa
sol – ni – ca pa – ra – sol
la – tar – ka po – la – na
si – to pa – si – ko - nik
do – ni – ca wo – do – lot

2. „Wiosenny koncert” – improwizacje wokalne i instrumentalne w oparciu o wiersz „Głosy przyrody” słuchany z podkładem muzycznym jako inspiracją. Wykonywanie partytury obrazkowej z wykorzystaniem instrumentów niekonwencjonalnych.
Kształcenie wrażliwości słuchowej, stwarzanie okazji do twórczego przeżywania muzyki. Wyrabianie umiejętności współdziałania w grupie, dyscypliny wewnętrznej i koncentracji przy zachowaniu ustalonych zasad.

Słuchanie różnego rodzaju muzyki. Wskazywanie fragmentów utworu, które powodują np. wyciszenie, podrywają do tańca, marszu, itp. (oberek, krakowiak, kołysanka, kujawiak, polonez).-właściwe odbieranie muzyki. Tworzenie własnych improwizacji muzyczno-wokalnych - nabywanie wiary we własne możliwości.

Dzień 5

Temat: WIOSENNE MUZYKOWANIE

„Muzyczne rozmowy” – improwizacje wokalne na podany temat solo i w duecie. Zabawy i ćwiczenia emisyjne (śpiewanie na podanym określonym tonie) oraz ortofoniczne „Dopasuj głosy do instrumentów” (skrzypce, trąbka, flet, gitara itp.)

1.,,Mała orkiestra” – wiosenne muzykowanie z użyciem niekonwencjonalnych instrumentów. Tworzenie przez dzieci muzyki na niekonwencjonalnych przedmiotach (pudełka, szklanki, butelki, pokrywki) oraz akompaniamentu do muzyki klasycznej J. J. Straussów „Najpiękniejsze walce”. Rozwijanie inwencji twórczej, dawanie dzieciom okazji do samorealizacji. Kształcenie umiejętności gry na instrumentach. Wykonanie partytury obrazkowej z wykorzystaniem instrumentów niekonwencjonalnych.

2. Zapoznanie z utworem Country Dance z suity orkiestrowej „Muzyka na wodzie” J. F. Haendla. Omówienie słuchanego utworu – jego nastroju, charakterystycznych cech, m.in. zwrócenie uwagi na powtarzające się fragmenty muzyczne. Układanie fabuły do muzyki, wprowadzenie opowieści ruchowej. Stworzenie dzieciom możliwości zabawy z muzyką, warunków dla rozumienia muzyki, przeżywania jej w sposób twórczy i czynny.

Aerobik przy muzyce. Układanie melodii własnej do zdania „Sport to zdrowie, każdy powie”.

Rytmizowanie dowolnych tekstów o wiośnie, układanie do nich melodii. Zastąpienie ruchów i gestów dowolnym akompaniamentem. ,,Pizzicato” ( z baletu Sylwia czyli nimfa Diany Leo Delibesa) – wykorzystanie instrumentów niekonwencjonalnych (plastikowe kubki i gumki recepturki) do improwizacji rytmicznych i ruchowych.

Działania dodatkowe:

Konkurs dla dzieci wraz z rodzicami na „Niezwykły instrument muzyczny” wykonany z surowców wtórnych (pojemników po jogurtach, gazet, kapsli blaszanych, puszek, butelek plastikowych, itp.) - rozwijanie zainteresowań muzycznych, pomysłowości dziecka i jego twórczej aktywności.

Przygotowała: Kamila Dolata