Portfolio - metoda pracy w świetlicy szkolnej

Świetlicę szkolną postrzega się często jako miejsce gdzie uczniowie jedynie czekają na rozpoczęcie lekcji lub na rodziców po zakończeniu lekcji. W jaki sposób traktowana jest świetlica w szkole w dużej mierze zależy od samego nauczyciela. Jego pomysły na ciekawe zajęcia i metody pracy mogą wpłynąć na to, czy świetlica będzie atrakcyjnym i ważnym miejscem dla uczniów.
Zastanawiałam się w jaki sposób można by ukazać świetlicę w nieco innym świetle, to znaczy zaprezentować jej osiągnięcia, pokazać warsztat pracy nauczyciela oraz postępy uczniów w różnych sferach rozwojowych. W osiągnięciu tych celów pomogła mi metoda portfolio, którą wprowadziłam do pracy w świetlicy w styczniu 2012 r. Portfolio czyli teczka pochodzi z języka włoskiego i zostałom utworzone ze słów portare – nosić i foglio – kartka. Ta metoda pracy służy prezentowaniu materiałów na określony temat, dokumentów dowodzących czyjejś wiedzy, a także prac uczniów ukazujących ich osiągnięcia.
Na portfolio nauczyciela świetlicy mogą składać się: dokumenty (kopie) potwierdzające kwalifikacje zawodowe, ukończone kursy i szkolenia, a więc wszelkie świadectwa, certyfikaty, dyplomy. Warto też dołączyć materiały będące efektem naszej pracy w świetlicy: scenariusze zajęć, dyplomy i podziękowania z konkursów, opisanie wycieczek i akcji charytatywnych, opisy współpracy z domem kultury, biblioteką, czy też rozwiązywanych przypadków wychowawczych. Z całą pewnością nie może też zabraknąć prac uczniów. Umieszczenie ich jest dowodem na to, że zachęciliśmy uczniów do ich wykonania.
Pragnę podkreślić, że koncepcja pracy metodą portfolio jest pomysłem samego autora i do niego należy decyzja co w nim chce umieścić. Nie ma bowiem określonych zasad, co portfolio powinno zawierać. Portfolio w świetlicy, w której pracuję ma następujące działy:
Kwalifikacje zawodowe;
Konkursy w świetlicy i pozaszkolne;
Nasza gazetka;
Wycieczki;
Akcje charytatywne;
Imprezy w świetlicy;
“Czytające szkoły”;
Twórczość plastyczna i literacka;
Uczniowie świetlicy o sobie;
Uczniowie o świetlicy.

Prowadzenie portfolio w świetlicy może przynosić określone efekty, które można rozpatrywać w różnych obszarach: efekty dla nauczyciela świetlicy, efekty dla uczniów, efekty dla rodziców, efekty dla szkoły. Oto niektóre z nich.

Efekty dla nauczyciela świetlicy:
dowód na to, że w świetlicy prowadzone są ciekawe działania;
wzbogacenie warsztatu pracy;
dostrzeżenie swojego udziału w sukcesach uczniów;
motywowanie uczniów do uczestniczenia w różnych zajęciach;
okazja do samooceny pracy zawodowej.

Efekty dla uczniów
możliwość zaprezentowania swoich prac;
doskonalenie umiejętności samooceny;
możliwość obserwacji swoich postępów i wyciąganie wniosków z porażek;
doskonalenie umiejętności pracy w grupie.

Efekty dla szkoły
budowanie dobrego wizerunku szkoły poprzez wzmacnianie prestiżu świetlicy;
współpraca z wychowawcami klas – rozmowa o osiągnięciach uczniów, mająca znaczenie przy ocenianiu uczniów z przedmiotów i z zachowania;
współpraca z pedagogiem, psychologiem – wymiana doświadczeń praktycznych o sposobach pomocy uczniom z trudnościami w uczeniu, zaobserwowanymi w świetlicy.

Efekty dla rodziców
możliwość obserwacji postępów dzieci;
obserwacja ich zainteresowań w różnych sferach rozwojowych.
Ważnym etapem w tworzeniu portfolio jest jego prezentacja. Można to zrobić w trakcie dnia otwartego szkoły, w gazetce świetlicowej, na stronie internetowej szkoły i na posiedzeniu rady pedagogicznej. Nasze portfolio zostało zaprezentowane na zebraniu rady pedagogicznej.