Poznaję las - gościnny dom. Scenariusz zajęć dla grupy 5-latków w edukacji przedszkolnej

Małgorzata Kornaś
Edukacja Wczesnoszkolna
z Wychowaniem Przedszkolnym,

Sem. II

Konspekt zajęć dla grupy 5-latków w edukacji przedszkolnej

Temat: Poznaję las -„gościnny dom”

Cel ogólny: Zapoznanie ze środowiskiem przyrodniczym - las jesienią

Cele operacyjne:
Dziecko:
• Obserwuje las, a jednocześnie oswaja się z nim (wita się z nim, nie boi się dotykać drzew, stąpać boso po ściółce leśnej, nasłuchuje odgłosów).
• Opisuje wygląd lasu na podstawie przeżytych doświadczeń.
• „Odkrywa” nowe gatunki roślin i zwierząt
• Doświadcza tego, że las poznaje się wieloma zmysłami.
• Wykorzystuje ekspresję werbalną, plastyczną i ruchową w sytuacjach wymagających przekazania własnej wiedzy w powiązaniu z towarzyszącą jej emocją.
• Rozumie pojęcia: rośliny chronione, ściółka, owoce lasu.
• Wskazuje i nazywa gatunki drzew iglastych (świerk, jadła, modrzew, sosna)
• Dostrzega różnice pomiędzy drzewami iglastymi, a liściastymi.
• Zachowuje się w lesie zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami poruszania się po jego terenie. Kształtuje postawę zachowania się na łonie natury- w lesie.
• Bawi się w takie zabawy, które są dopuszczalnymi w lesie sposobami rekreacji.

Metody wg. M. Kwiatowskiej :
• Czynne: samodzielnych doświadczeń, kierowania własną działalnością dziecka, zadań stawianych dziecku, ćwiczeń.
• Słowne: objaśnienia i instrukcje, rozmowy.
• Percepcyjne: metoda obserwacji i pokazu, doświadczenia, przykład dorosłych.


I. Przedmiot odkrycia dziecka:
Las jest domem dla roślin i zwierząt. Ludzie powinni być w nim gośćmi, którzy wiedzą, jak się zachować. Możliwość spojrzenia na las jako żyjącą i odczuwającą zbiorowość roślin
i zwierząt, której istnienie uzależnione jest od ludzi.

II. Punkt wyjścia zajęć:
Po dotarciu pieszo na miejsce-las, dzieci wraz z opiekunami udają się na umówione
spotkania z gospodarzem terenu – leśnikiem. Po wzajemnej prezentacji opowiada on krótko o „swoim” lesie i o tym, co ciekawego w nim można zobaczyć i usłyszeć. Następnie leśnik pyta dzieci i uzupełnia ich wypowiedzi o tym, jak należy zachowywać się lesie.
a)Zawierana jest umowa z dziećmi, dotycząca poprawnego zachowania w lesie:
1) oglądam, wącham – ale nie zrywam i nie depczę;
2) słucham, mówię cicho – nie krzyczę;
3) nie zostawiam śmieci;
4) poruszamy się razem, pilnujemy siebie nawzajem.

III. Zadania:
1. W jaki sposób przywitacie się z lasem? (realizowanie pomysłów dzieci). Uczestnicy wycieczki wyposażeni są w torby, w których mają karty pracy, kredki i kartoniki, ekwipunek. Opiekunowie mają aparaty fotograficzne (kamery), dyktafon. Tworzą dokumentację
fotograficzną (filmową) i dźwiękową. Wszyscy podążają za leśniczym, który pełni dla nich funkcje zarówno „gospodarza lasu” jak i przewodnika prezentując jego bogactwo.
2. Podczas wycieczki wykonujemy następujące zadania:
a) Poznajemy las wszystkimi zmysłami:
• posłuchaj odgłosów płynących z lasu (szum drzew, śpiew ptaków, skrzyp pni drzew w czasie wiatru, trzask łamanej gałązki itp.);
• dotknij kory drzewa, mchu, obejmij pień drzewa, które sam wybierzesz – posłuchaj, co mówi ci drzewo, które obejmujesz? (drzewa mają swoistą energię obejmując drzewo uczestniczysz w wymianie niewidzialnej płynącej energii, wpływają leczniczo na organizm ludzki, odstresowują, uspokajają itp.)-nagranie wypowiedzi na dyktafon;
• zbieraj szyszki, gałązki, kamyki;
• powąchaj i poczuj, jak pachnie las. Skąd płyną te zapachy? (zapach drzew, mchów, ziemi, kwiatów, śmieci (?);
• wypatruj drzew iglastych, jeśli dostrzeżesz je, powiadom innych (niezbyt głośno)-rozróżnianie na żywym przykładzie, gatunków drzew iglastych, zasadnicze różnice pomiędzy drzewem liściastym a iglastym (igły, liście, szyszki itp.)
b) Poznajemy rośliny i zwierzęta: (wszystkimi zmysłami)
• Leśniczy wskazuje i omawia charakterystyczne cechy spotkanych podczas wyprawy okazów roślin i zwierząt. Wyjaśnia dlaczego nie wolno zrywać kwiatów, które znajdziecie w lesie?
• Dzieci chodzą na bosaka po leśnej polanie (gdy jest taka możliwość)- doświadczają bliskości przyrody, wykorzystują lupy do obserwacji, nasłuchują szumu lekkiego wiatru, odgłosów zwierząt (np. pukanie dzięcioła, kukania kukułki)
• Dzieci zbierają owoce lasu (szyszki, żołędzie, kasztany itp.) - w celu pozyskania materiału do tworzenia później w przedszkolu prac plastycznych do „Kącika przyrody”
c) Zabawa ruchowa- „Spacer jeżów”- wykorzystanie miejsca rozległego obok lasu i przeznaczenie go pod zabawę na świeżym powietrzu: wykorzystanie piosenki ”Jeżyk”(gdy gra muzyka dzieci poruszają się na czworakach, gdy muzyka milknie, dzieci zwijają się w kłębek jak jeże);
d) „Sowa”- ćwiczenia wg. Metody Dennisona (Jedną ręką chwyć mocno mięśnie barku, głowę powoli odwracaj w lewo a potem w prawo, podbródek trzymaj prosto. Głową sięgaj maksymalnie w prawo i w lewo, aby rozluźnić mięśnie szyjne. Zrób wdech, gdy głowa jest w skrajnym położeniu tu gdzie ręka trzyma ramię, wydech w czasie obrotu głowy.
Powtórz trzymając drugą ręką drugie ramię. Sowa - przekraczanie środkowej audialnej linii -Ćwiczenia kształtują(uwagę słuchową, percepcję i pamięć), słuchanie własnego głosu, doskonalenie dialogu wewnętrznego, rozwój luźnego ruchu oczu, słuchanie ze zrozumieniem, mowę i ustny komunikat, matematyczne wyliczenia, pamięć.
e) Zabaw ruchowa- taniec zwierząt na polanie leśnej (wykorzystanie elementów teatralnych i naśladowczych, dzieci wybierają zwierzę z pośród zaprezentowanych przez leśniczego na makietach , w które się wcielają, następnie wybierają jedną osobę, która naśladuje ruch i dźwięk zwierzęcia, pozostała część grupy tańczy w kole wokół prezentującego i odgaduje naśladowane zwierzę, kto zgadnie zamienia się z osobą, która naśladowała zwierzątko.
f) Leśniczy sprawdza jak dzieci zapamiętały i postępowały według umowy zawartej na początku z nim dotyczącej zasad zachowania się w lesie ( zabawa ”Tak czy Nie” -leśniczy czyta stwierdzenia a dzieci odpowiadają tak lub nie:
-nie wolno zanieczyszczać lasu;
-zrywamy chronione rośliny w lesie;
-krzyczymy w lesie;
-łamiemy gałęzie;
-nie palimy ogniska w lesie;
-dręczymy zwierzęta;
3. Podsumowanie wyprawy:
• Zrobienie pamiątkowego zdjęcia z wycieczki.
• Odpoczynek na kocach (leżących pniach drzew, ławach itp.).
• Zabawy na powietrzu w zależności od warunków na ich przeprowadzenie oraz rekwizytów i sprzętu zabranego ze sobą na wycieczkę oraz materiału przyrodniczego zebranego przez
dzieci (szyszki – rzut do celu, itp.).
• Podziękowanie leśniczemu. Powrót do przedszkola i kontynuacja tematu (prace plastyczne)

IV. Warunki materialne:
Aparat fotograficzny (kamera), dyktafon, atlas roślin chronionych, przewodnik turystyczny po danym regionie kraju, koce, lupy makiety, sprzęt do odtwarzania na baterie, płyty z muzyką;

V. Element wymagający wyeksponowania:
Las to „gościnny dom” dlatego musimy go szanować. Las to miejsce, w którym można zaobserwować wiele ciekawych rzeczy za pomocą wszystkich zmysłów. Jeśli każdy człowiek będzie zachowywał się zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami poruszania się po jego terenie, las nie będzie niszczał. Warto dla zdrowia zaczerpnąć świeżego powietrza w lesie i pozyskać nową energię.
Wycieczka jest pierwszym krokiem do poznania obrazu świata lasu, później kontynuujemy
następujące dalsze działania przedszkolu:
- Tworzenie plakatów, znaków ostrzegawczych dotyczących ochrony przyrody
- Układanie haseł, rymowanek nawołujących do przestrzegania zasad ochrony przyrody.
- Opowieści ruchowe.
- Wykonanie gazetki ściennej z wykorzystaniem fotografii wykonanych w lesie oraz układanie do nich treści podpisów z pomocą nauczyciela.
- Zasadzenie lub zasianie roślin chronionych z sadzonek lub nasion ze sklepu ogrodniczego.
- Tworzenia później w przedszkolu prac plastycznych do „Kącika przyrody” z materiału pozyskanego z wycieczki (szyszki, żołędzie itp.)