Wpływ stresu na życie człowieka

W życiu człowieka stres jest stałym elementem. Niestety często prowadzi on do niekorzystnych konsekwencji. Do tych konsekwencji zaliczamy: konsekwencje zdrowotne, psychologiczne i behawioralne. Możemy wymienić stresory, które najczęściej przyczyniają się do pogorszenia stanu zdrowia. Są to: liczne przeciążania, nadmierna odpowiedzialność, a także brak kontroli.
Konsekwencje behawioralne to przede wszystkim pogorszenie efektywności pracy, pracownik ma gorszą organizację pracy co może prowadzić do mniejszej wydajności a także do częstych absencji. Liczne badania wykazują, że stres w miejscu pracy powoduje zwiększoną liczbę wypadków na stanowisku pracy. Stres może być przyczyną gorszych relacji pracownika z własną rodziną oraz kolegami, może prowadzić do nadużywania alkoholu oraz narkotyków. Konsekwencje behawioralne stresu to także wyższe fluktuacja, brak apetytu, czy też zwiększone łaknienie, które prowadzi do nadwagi. Pracownicy obarczeni stresem wykazują dużo większą skłonność do przemocy i agresji.
Bardzo istotne są także konsekwencje stresu o charakterze psychologicznym. Są to zmiany w sferze emocjonalno – poznawczej. Osobę taką charakteryzują: irytacja, lęk, nerwowość, gniew. Często u tej osoby występuje obniżone samopoczucie, które może doprowadzić do depresji. Osoba ta nie może skoncentrować się na własnej pracy, ma problemy z właściwym podejmowaniem decyzji. W konsekwencji jest ona niezadowolona z pracy i z własnego życia. Pojawia się także zespół wypalenia zawodowego.
Zaburzenia zdrowia psychicznego oraz fizycznego a także dolegliwości i choroby somatyczne to są konsekwencje stresu o charakterze zdrowotnym. Do najczęstszych chorób somatycznych zaliczamy: choroby układu krążenia, choroby wrzodowe, choroby skóry, cukrzyca. Wśród chorób układu krążenia wyróżniamy nadciśnienie tętnicze, zawały, niedokrwienną chorobę serca, migrenę, choroba Raynolda, czyli nadwrażliwość człowieka na zimno końcowych części jego ciała czy też zwiększone napięcie mięśni innych części ciała. Najczęstsze choroby skóry powodowane stresem to: łuszczyca, świerzbiączka, płaski liszaj, opryszczka, atopowe zapalenie skóry, oraz łysienie plackowate.
Możemy wymienić także inne choroby stresopochodne, czyli choroby układu pokarmowego, choroby układu oddechowego, choroby układu kostno – mięśniowego, choroby nowotworowe oraz zespół steru pourazowego. Najczęstszymi chorobami układu pokarmowego wywołanymi stresem są wrzody żołądka i dwunastnicy. Z kolei do chorób układu kostno – mięśniowego zaliczamy chroniczne bóle w obrębie pleców, okolicy obręczy barkowej oraz lędźwiowej kręgosłupa. Zaburzenia oraz choroby układu oddechowego to: różne alergie, astma, hiperwentylacja, czyli zaburzenie, które może powodować utratę świadomości czy przytomności. Gdy pojawia się sytuacja stresowa dochodzi do osłabienia w organizmie układu immunologicznego co w konsekwencji może doprowadzić do powstania choroby nowotworowej.
Stres może także doprowadzić do powstania zespołu stresu pourazowego. Stres pourazowy jest to zdarzenie, które najczęściej powiązane jest z sytuacją zagrażającą życiu człowieka bądź też fizycznej integralności. Możemy wymienić stresory, które najczęściej prowadzą do zespołu stresu pourazowego. Są nimi: gwałt, walka frontowa, agresywny napad, różne klęski żywiołowe, katastrofy komunikacyjne, różne tortury, przebywanie w obozie koncentracyjnym, czy też terroryzm. Zespół stresu pourazowego możemy rozpoznać u osoby gdy: po pierwsze, była ofiarą bądź uczestnikiem zdarzenia o charakterze traumatycznym, wywołującym silny strach. Po drugie, gdy osoba doświadcza w realny życiu lub we śnie natarczywych nawrotów myśli oraz obrazów powiązanych ze zdarzeniem traumatycznym, które mu się przydarzyło. Po trzecie, gdy u danej osoby czas utrzymywania objawów jest dłuższy niż jeden miesiąc. I po czwarte, gdy człowiek przejawia objawy bardzo dużej aktywności autonomicznego układu nerwowego. Zespół stresu pourazowego wywołuje liczne niekorzystne konsekwencje w życiu człowieka. Może być on przyczyną wdrukowania śmierci w życie człowieka a także nadmiernego lęku przed śmiercią. Może on także prowadzić u ofiary do podejrzliwości, nieufności w stosunku do innych osób, oraz prowadzić do niekierunkowego gniewu. Osoba, która doświadczyła stresu pourazowego ma często poczucie winy, poszukuje także znaczenia i sensu wydarzenia traumatycznego. Inne skutki stresu pourazowego to: spychanie przeżyć, zaburzenia życia emocjonalnego, a także nadużywanie alkoholu, narkotyków. Wzrasta także liczba prób samobójczych i samobójstw.


Literatura:

1. Ogińska – Bulik, Stres zawodowy w zawodach usług społecznych, Wyd. Difin , Warszawa, 2006.
2. Ogińska – Bulik, Psychologie stresu zawodowego - wykłady, Łódź, 2011.