Dieta dziecka w wieku przedszkolnym

Właściwe żywienie dzieci ma związek ze zdrowiem nie tylko w okresie rozwoju, ale też w życiu dorosłym. Prawidłowa dieta dzieci jest profilaktyką, czyli zapobieganiem chorób wieku dorosłego. Słowo „dieta” oznacza kontrolowane odżywianie, warunkujące optymalny, prawidłowy rozwój. Dieta dziecka w wieku przedszkolnym oraz w całym okresie rozwojowym powinna być pełnowartościowa. Oznacza to zawartość odpowiedniej ilości dobrej jakości podstawowych składników odżywczych (białka, węglowodany, cukry, sole mineralne i witaminy). Zasadą prawidłowego żywienia jest jego różnorodność i przestrzeganie zaleceń dziennego spożycia dla poszczególnych produktów. Prof. Wanda Szotowa definiuje prawidłowe żywienie jako „dostarczanie odpowiedniej ilości energii w produktach spożywczych, zawierających odpowiednie ilości składników pokarmowych, w kilku dziennych posiłkach” (W. Szotowa, „Żywienie dzieci zdrowych”, PZWL, 1992). Energia jest potrzebna organizmowi do procesów ustrojowych utrzymujących życie. Organizm czerpie ją z metabolizowania pożywienia, czyli żywności. W pożywieniu znajdują się cząsteczki białek, tłuszczów i węglowodanów, czyli składniki pokarmowo – odżywcze. Zaliczają się do nich również składniki regulujące – sole mineralne i witaminy. Uwalnianie składników pokarmowych z pożywienia odbywa się w przewodzie pokarmowym w wyniku procesu trawienia. Z białek pochodzą aminokwasy, z tłuszczów – kwasy tłuszczowe, z węglowodanów – cukier prosty, ze związków mineralnych jony, np. żelazo i wapń. Wymienione elementy służą organizmowi jako materiał energetyczny i budulcowy, który utrzymuje metaboliczne procesy życiowe, wzrastanie i rozwój dziecka. Na ten aspekt zwraca się szczególną uwagę przy opracowywaniu przedszkolnych jadłospisów. W propagowanej przez dietetyków piramidzie żywienia dla dzieci w wieku 1 - 12 lat, podstawą żywienia są produkty zbożowe w postaci różnorodnego pieczywa i kasz. Przedszkolak powinien je spożywać 4-5 razy w ciągu dnia, podobnie jak warzywa. Natomiast 3-4 porcje owoców dziennie gwarantują odpowiednią ilość składników mineralnych oraz witamin. Mleko i produkty mleczne również powinny być podawane 3-4 razy dziennie. Należy pamiętać o produktach fermentowanych, takich jak maślanka czy kefir. Produkty te są dobrym źródłem wapnia. Zawierają przyjazne bakterie usprawniające pracę jelit. Mięso, ryby, jaja i rośliny strączkowe podaje się dziecku w ilościach umiarkowanych 2 lub 3 razy w tygodniu. Ograniczeniu ulega ilość spożywanego tłuszczu i soli kuchennej. Należy zachować umiar w podawaniu słodyczy i cukru. W zamian podaje się więcej owoców i warzyw. Rodzice powinni interesować się, jakie posiłki podawane są dzieciom w przedszkolu tak, aby kolacja w domu uzupełniała dobowe zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Nie należy zapomnieć o codziennym ruchu fizycznym, który pomoże utracić nadmiar dostarczonej z pożywienia energii (kalorii), jak również o wodzie mineralnej, potrzebnej do prawidłowego rozwoju małego dziecka.