Podstawowe problemy zdrowotne spowodowane chorobą alkoholową

Alkoholizm, czyli uzależnienie od alkoholu, oznacza stan zaawansowanej degeneracji psychologicznej, fizycznej oraz materialnej spowodowanej nadużywaniem alkoholu. Osoba, która jest uzależniona często traci wszystko: czyli zdrowie fizyczne i psychiczne, rodzinę, pracę, dom, przyjaciół, szacunek innych.
Alkohol działa bardzo toksycznie na organizm. Dlatego też powoduje często występowanie powikłań zdrowotnych, którymi są powikłania somatyczne (fizyczne) oraz powikłania psychiczne (psychiatryczne). U alkoholików możemy także zauważyć większą podatność na infekcje oraz choroby zakaźne, a także częste urazy czaszki czy też większą ilość wypadków. U tych osób występuje także większa częstotliwość samobójstw i prób samobójczych.
Najbardziej podatny na działanie alkoholu jest układ nerwowy. W tym układzie możemy zauważyć najwięcej zmian. Pierwszym objawami występującymi w układzie nerwowym są zaburzenia czucia, osłabienie, nerwobóle. Objawy te mogą prowadzić do powstania niedowładów oraz porażeń. Kolejnymi objawem jest pojawienie się napadów drgawkowych abstynenckich, czyli jest to tzw. padaczka alkoholowa. Alkoholizm może także powodować problemy ze wzrokiem. Są one wynikiem uszkodzenia pozagałkowej części nerwu wzrokowego a także retinopatię siatkówkowo – naczyniakówkową.
Alkohol wpływa także toksycznie na układ pokarmowy. Tutaj najczęstszymi zmianami są przewlekłe stany zapalne błon śluzowych jamy ustnej, żołądka, przełyku, dwunastnicy. Nadmierne spożycie alkoholu wywołuje ostre i przewlekłe zapalenie trzustki. A co za tym idzie uszkodzenie tkanki gruczołowej, która wytwarza enzymy trawienne.
Z kolei powikłaniem zapalenia trzustki często staje się cukrzyca. Alkoholizm wpływa także toksycznie na wątrobę. Wątroba reaguje na nadmierną podaż alkoholu następująco: najpierw pojawia się stłuszczenie, później stan zapalny, a kolejno zwłóknienie i marskość. Do następujących objawów marskości wątroby są: osłabienie organizmu, znaczne chudnięcie, obrzęki, obecność płynu w jamie brzusznej, żółtaczka, czy też obfite krwotoki, które są spowodowane żylakami przełyku.
Alkohol wpływa także niekorzystnie na układ oddechowy. U osób nadużywających alkohol często występują objawy: przewlekły stan zapalny błony śluzowej tchawicy oraz oskrzeli. Stan ten prowadzi do zniszczenia gruczołów śluzowych oraz rzęsek. Konsekwencją tego stanu zapalnego jest utrata zdolności przez organizm do usuwania z dróg oddechowych bakterii i płynów, co powoduje zwiększoną podatność na choroby układu oddechowego. U alkoholików często występuje rak jamy ustnej, tchawicy czy krtani.
Nadmierne spożywanie alkoholu wpływa również degradująco na układ krążenia. Alkoholicy mają większą skłonność do pojawiania się u nich nadciśnienia tętniczego. Nadciśnienie u tych osób może być częściowo odwracalne wraz z przestaniem spożywania alkoholu. U alkoholików często spotykane są także zmiany zwyrodnieniowe włókien mięśnia sercowego, powiększenie oraz stłuszczenie serca.
Toksyczne działanie alkoholu wpływa również na układ moczowy. Tutaj częstymi objawami są: ostra niewydolność nerek, wzrost stężenia kwasu moczowego we krwi, zapalenie stawów, które może być konsekwencją krystalizacji moczanu sodu w płynie stawowym.
Intensywne spożywanie alkoholu wpływa niekorzystnie na układ hormonalny. Częstymi objawami złego funkcjonowania układu hormonalnego powodowanymi przez alkoholizm są nieprawidłowe wydzielanie hormonów, np. luteotropiny. Może także pojawić się u mężczyzn hypogonadyzm i feminizacja, czyli np. zwiększenie gruczołów piersiowych, osłabienie, zmiana typu owłosienia, zanik zarostu na twarzy. Natomiast u kobiet może pojawić się zanik jajników oraz maskulinizacja, czyli pojawienie się grubego głosu, zarostu na górnej wardze. Konsekwencjami objawów złego funkcjonowania układu hormonalnego spowodowanego nadmiernym spożyciem alkoholu są: zmniejszenie ruchliwości plemników, uszkodzenie ich struktury, zaburzenie potencji, zaburzenie miesiączkowania, wcześniejsze przekwitanie oraz bezpłodność.
Spożywanie alkoholu wpływa także niekorzystnie na skórę alkoholika. Mogą pojawić się na skórze liczne przebarwienia oraz pajączkowate znamiona naczyniowe, przebarwienie twarzy, zapalenie spojówek oraz obrzęki. Nadużywanie alkoholu może być także przyczyną choroby nowotworowej – szczególnie rak wątroby, przełyku, gardła, tchawicy, krtani.
Konsekwencją toksycznego działania alkoholu na organizm człowieka są niedobory witaminowe oraz utrata pierwiastków śladowych czyli, np. krzemu, magnezu, wanadu. Bez tych substancji organizm człowieka nie może prawidłowo funkcjonować. Skutkiem niedoboru witamin jest nieprawidłowy przebieg licznych procesów życiowych a także wynikające z tego choroby. Dla przykładu efektem niedoboru witaminy A jest zaburzenie widzenia oraz zmiany pojawiające się na skórze, efektem niedoboru witaminy E jest zaburzenie prawidłowego przebiegu procesów rozrodczych. Z kolei zbyt mało witamin z grupy B może spowodować zapalenie wielonerwowe, zmiany w szpiku czy też w błonach śluzowych. Brak witaminy K powoduje nieprawidłowy przebieg procesu krzepnięcia krwi. Natomiast niedobór magnezu wpływa niekorzystnie na pracę serca, na psychikę i układ nerwowy. Braki w organizmie wanadu powodują nieprawidłową przemianę tłuszczów, natomiast niedobór krzemu prowadzi do nieprawidłowej odnowy kości, a także do niewłaściwego utrzymania elastyczności naczyń krwionośnych oraz skóry.

Literatura:
1. B. Wronowicz, Alkoholizm jako choroba, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa, 1990.
2. A. Święcicki, Podstawowe wiadomości o alkoholu i alkoholizmie, Społeczny Komitet Przeciwalkoholowy, Warszawa, 1983.
3. Wysocki M.: Zdrowie publiczne i polityka zdrowotna w Polsce i w krajach Unii Europejskiej. [W:] Wyzwania i zagrożenia zdrowotne w świetle procesu integracji, materiały konferencyjne. Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2002.