Jak opisać sytuację? Scenariusz lekcji języka polskiego

Anna Remsak

Scenariusz lekcji języka polskiego

TEMAT: Jak opisać sytuację?

CELE OPERACYJNE
Po lekcji uczeń:
- posługuje się terminem „opis sytuacji”,
- uzasadnia, dlaczego opis sytuacji łączy w sobie elementy opisu i opowiadania,
- zna budowę opisu sytuacji i opisuje strukturę językową tej formy wypowiedzi,
- potrafi samodzielnie zredagować opis sytuacji

METODY: pogadanka heurystyczna, elementy metody podającej, elementy metody analizy i twórczego naśladowania wzoru
FORMY PRACY: z całą klasą, w grupach, indywidualna praca ucznia
BIBLIOGRAFIA:
-Kuziak M., Rzepczyński S., Jak dobrze napisać?, - Warszawa 2002
- Surdej B., Pisanie nie jest trudne. Ćwiczenia redakcyjne, Warszawa 2005

PRZEBIEG LEKCJI:

I. Wprowadzenie:
- krótkie objaśnienie tematyki lekcji,
- zapisanie tematu: Jak opisać sytuację?

II. Część właściwa
- próba wspólnego zdefiniowania pojęcia sytuacja z wykorzystaniem narysowanej na tablicy mapy skojarzeń i definicji słownikowej
np.:

SYTUACJA

okoliczności zdarzenia,
położenie , w jakim się ktoś znajduje,
moment naszego życia,
warunki,których się coś dzieje,
pojedyncze zdarzenie

- WNIOSEK (zapisanie w zeszytach)

Opis sytuacji to forma pośrednia między opisem i opowiadaniem, przedstawia to, co dzieje się w danej chwili, pojedyncze zdarzenie.

- wspólne przypomnienie cech opisu i opowiadania, a także wyjaśnienie ich związku z opisem sytuacji (wskazanie na podobieństwa i różnice); omówienie ilustracji w podręczniku str. 197 (opis sytuacji porównany do kadru filmowego)

podobieństwa:
-przedstawia okoliczności jakiegoś zdarzenia, krótkie informacje o wyglądzie (jak opis);
-ukazuje jakieś zdarzenie(zdarzenia są częścią opowiadania);
różnice
- nie należy skupiać się na szczegółowym opisywaniu, ale na tym, co się dzieje;
- nie trzeba zwracać uwagi na następstwo zdarzeń(co jest istotne w opowiadaniu)

- rozdanie uczniom przykładowych opisów sytuacji i analiza tych tekstów:

Nauczyciel historii poprosił Marka, aby chłopiec zaniósł mapę do gabinetu historycznego. Marek szedł ze zwiniętą mapą przez wąski i zatłoczony korytarz szkolny. Nagle biegnący uczeń z klasy czwartej z całym impetem wpada na niego. Marek końcem mapy uderza w szybę. Rozlega się dźwięk tłuczonego szkła, które sypie się na szarą podłogę. W tym samym momencie spod okna z popłochem uciekają dziewczynki, przygotowujące się do następnej lekcji. Jednocześnie słychać przeraźliwy krzyk dyżurującego nauczyciela, który chce zapanować nad sytuacją. Po chwili wszyscy zamarli w bezruchu, patrząc na winnego całemu zajściu czwartoklasiście, a ten stał ze spuszczoną głową.

- wspólne wyodrębnienie trzech segmentów tekstu
- indywidualna praca uczniów w 3 grupach, będąca punktem wyjścia do zapisania notatki
I rząd – jakie są cechy wprowadzenia?
II rząd – jakie są cechy części właściwej opisu?
III rząd – jakie są cechy zakończenia?
- zapisanie notatki (wniosków uczniów):

Jak zredagować opis sytuacji?
1. Napisz krótkie wprowadzenie wyjaśniające, jaką sytuację będziemy opisywać (używaj czasowników w czasie przeszłym).
2. Przedstaw zdarzenie główne i zdarzenia mu towarzyszące, rozgrywające się w tym samym czasie. Pamiętaj o :
-zastosowaniu form czasu teraźniejszego,
- używaniu słów dynamizujących akcję np.: nagle wtem, niespodziewanie, nieoczekiwanie, raptem, w pewnej chwili, ni stąd ni zowąd, naraz, znienacka, błyskawicznie,
- nagromadzeniu dużej ilości czasowników,
- używaniu słów sygnalizujących jednoczesność np: w tym samym momencie, jednocześnie
3. Ułóż zakończenie (w czasie teraźniejszym) np.: krótki zapis tego, co stało się „po chwili”

III. Podsumowanie

- zebranie informacji zdobytych na lekcji,
- zadanie domowe : Burza – opis sytuacji