Uczeń zdolny - opis i analiza przypadku

Opis i analiza przypadku- uczeń zdolny

1. Identyfikacja problemu
Przyroda wydaje się być przedmiotem łatwym i przyjemnym. Dotyczy przecież otaczającego nas świata, roślin, zwierząt i ludzi- tak sądzi większość uczniów z klas nauczania zintegrowanego. Ale przyroda to przedmiot o bardzo szerokim zakresie wiedzy, gdyż oprócz treści biologicznych zawiera także geograficzne, chemiczne i fizyczne. Niestety wielu uczniów poznając tajniki tego przedmiotu dochodzi do wniosku, iż nie jest on tak łatwy i przyjemny, jak myśleli wcześniej. Pomimo tego w każdej klasie spotykam uczniów zaangażowanych w zajęcia, wyróżniających się w nauce, osiągających bardzo dobre wyniki. Karolina wyróżniała się pozytywnie spośród tych uczniów.
Pracę z nią rozpoczęłam w klasie IV. Po kilku tygodniach nauki zauważyłam, że:
o Podczas zajęć jest bardzo aktywna, poprawnie się wypowiada a jej spostrzeżenia są trafne
o Rozwiązuje wszystkie zadania domowe, też dodatkowe o podwyższonym stopniu trudności
o Z każdej pracy pisemnej otrzymuje ocenę bardzo dobrą
o Systematycznie przygotowuje się do lekcji
Po kilku miesiącach pracy z nią spostrzegłam również, iż:
o Uczennica w konkursach szkolnych o różnej tematyce zajmuje czołowe miejsca
o Reprezentuje też szkołę w różnych konkursach pozaszkolnych
Czułam się zobowiązana do podjęcia działań, które spowodują rozwój uczennicy. Problemem w pracy z uczennicą było także ukierunkowanie jej wysiłków, aby w maksymalny sposób wykorzystać jej możliwości.

2. Geneza i dynamika zjawiska
Karolina do każdej lekcji była solidnie przygotowana, wykonywała prawidłowo zadania domowe, w których często wykorzystywała materiały wykraczające poza podstawę programową z przyrody. Jako jedyna w klasie potrafiła odpowiedzieć na pytania wymagające zdolności dokonywania analizy wiadomości, w powiązaniu z bieżącymi treściami nauczania. Osiągała bardzo dobre wyniki i okazywała zainteresowanie tematyką przyrodniczą wykraczająca poza podstawę programową.
Aby rozwijać zdolności Karoliny i motywować ją do dalszej pracy, postanowiłam indywidualizować z nią pracę. Przygotowywałam dla niej dodatkowe prace domowe- ustne, które mogła przedstawić rówieśnikom podczas zajęć np. jako ciekawostki oraz praktyczne, wykorzystywane później jako środki dydaktyczne. Pożyczałam ciekawe artykuły prasowe, czasem pozycje książkowe.
Karolina była lubiana przez rówieśników, służyła pomocą w nauce, wyjaśniała ich wątpliwości.

3. Znaczenie problemu
Praca z Karoliną była dla mnie dużym wyzwaniem, przynosiła mi jednak wielką satysfakcję. W żadnym wypadku nie mogłam dopuścić do tego, by uczennica obniżyła poziom chcąc przypodobać się rówieśnikom z klasy i innym koleżankom. Zależało mi na tym, aby Karolina dokonała świadomego wyboru dziedzin, w których będzie się specjalizować, startując w konkursach przedmiotowych.
Praca z uczniem zdolnym i efekty, jakie można osiągnąć, podwyższają jakość pracy szkoły i pozytywnie wpływają na jej wizerunek. Uczennica ma szansę rozwijać swoje zainteresowania i zdolności, osiągać sukcesy w konkursach .

4. Prognoza
negatywna:
- osiąganie wyników poniżej możliwości intelektualnych
- spadek aktywności i zainteresowania tematyką przyrodniczą
-odmowa udziału w konkursach przyrodniczych
- obniżenie samooceny

pozytywna:
- osiąganie wysokich wyników w nauce
- aktywny udział w zajęciach, także pozalekcyjnych
- udział w konkursach i uzyskiwanie w nich znaczących osiągnięć
- wysoka samoocena i poczucie własnej wartości

5. Propozycja rozwiązania problemu

- Indywidualizacja pracy na dodatkowych zajęciach
- Udzielanie indywidualnych konsultacji i wskazówek
- Mobilizowanie do wyszukiwania odpowiedzi na dodatkowe zagadnienia, wykraczające poza materiał z podstawy programowej
- Umożliwienie Karolinie prezentowania jej wiadomości i umiejętności na konkursach lub na forum klasy
- Stosowanie aktywizujących metod nauczania np. drama, grupy ekspertów oraz różnorodnych środków dydaktycznych np. okazy, albumy, filmy itp.

6. Wdrażanie oddziaływań i ich efekty
Pracując z uczennicą starałam się tak przygotowywać zajęcia, by były one interesujące, rozwijały jej zainteresowania i mobilizowały do poszukiwania informacji z różnych źródeł wiedzy. Starałam się też zachęcać uczennicę do samodzielnej pracy i umiejętnie nią kierować. Współpracowałam też z rodzicami dziewczynki, którzy chętnie wspierali rozwój swego dziecka.
Intensyfikacja pracy z Karoliną nastąpiła w II półroczu kl. IV po szkolnych eliminacjach Ogólnopolskiego Konkursu o Poleskim Parku Narodowym organizowanego przez LSCDN w Chełmie i Publiczne Gimnazjum Nr 1 we Włodawie. W następstwie czego aktywnie pracowałyśmy na dodatkowych zajęciach, prowadzonych przeze mnie społecznie. Podjęte działania przyczyniły się do rozwoju intelektualnego uczennicy. Karolina pogłębiła swoją wiedzę i rozwinęła zainteresowania. Jednak na kolejnym etapie-okręgowym nie uzyskała wymaganej liczby punktów do zakwalifikowania się do kolejnego etapu. Wtedy rozmawiałam z uczennicą by nie traktowała tego jako porażki i nie zniechęcała się do dalszej nauki i pracy. Starałam się ukazać Karolinie pozytywne strony jej udziału w tymże konkursie, pomimo braku sukcesu.
W II półroczu kl. V ponownie nasiliłam pracę z uczennicą, gdyż znowu przeszła szkolne eliminacje do w/w konkursu. Udzielałam jej indywidualnych konsultacji i wskazówek, pracowałyśmy na dodatkowych zajęciach, mobilizowałam ją również do samodzielnego wyszukiwania wiadomości z konkretnych zagadnień. Duże zaangażowanie wykazali również rodzice uczennicy, którzy wspierali ją w nauce i służyli pomocą. Nasza praca zaowocowała uzyskaniem przez Karolinę tytułu laureata etapu okręgowego Ogólnopolskiego Konkursu o Poleskim PN i zakwalifikowaniem się do etapu ogólnopolskiego. Oczywiście nie poprzestałam na tym, lecz jeszcze intensyfikowałam z nią pracę. Efektem tego było uzyskanie przez uczennicę tytułu laureata Ogólnopolskiego Konkursu o Poleskim Parku Narodowym. Osiągnęłyśmy pełny sukces- Karolina zdobywając najwyższy tytuł w konkursie ogólnopolskim, a ja, jako nauczyciel przygotowujący ja do niego. Mogę stwierdzić z całą pewnością, że moja prognoza pozytywna sprawdziła się stuprocentowo.
Praca z uczniem zdolnym nie jest łatwym zadaniem. Wymaga doświadczenia, zaangażowania i pochłania wiele czasu. Jest to jednak praca przynosząca mi najwięcej satysfakcji, motywuje mnie stale do pracy i samokształcenia.


Literatura:

1. Kruszewski K. : Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela.(Uczniowie zdolni). Wydawnictwo naukowe PWN 1995.
2. Dobrzycki A. : Jak zorganizować pracę z uczniem zdolnym? Nowa szkoła 1990 nr 5 s. 36-44