Program realizacji zajęć artystycznych - zajęcia teatralne

„Wychowanie nie powinno być niczym innym,
jak umożliwieniem każdemu z nas własnego rozwoju”


PROGRAM REALIZACJI ZAJĘĆ ARTYSTYCZNYCH – ZAJĘCIA TEATRALNE

OPRACOWANIE:
mgr Ewelina Kujawska


I WSTĘP

Sztuka odgrywa ważną rolę w życiu każdego człowieka. Może dopomóc człowiekowi w rozumieniu rzeczywistości oraz budowaniu do niej pozytywnego stosunku: rozbudzić myślenie i emocje, ukazywać obszary piękna, zachęcić do postawy twórczej, wskazać na potrzebę kontaktu z ludźmi, uczyć wartościowania.  Teatr w życiu dziecka, młodzieży jest bardzo ważnym czynnikiem wspomagającym rozwój, podobnie jak zabawa i lektura. Daje on możliwość kształtowania własnego bytu w takim stopniu, na jaki nie pozwala życie realne. Szeroko uaktywnia się fantazja dziecka, a także marzenia i zainteresowania. Zajęcia teatralne poszerzają i kształtują wiedzę ucznia. Teatr jest szkołą życia, uczy przez przeżywanie. Tu porażka nie staje się klęską, lecz doświadczeniem, bo dotyczy tylko odtwarzanej roli aktora, a nie przeżyć własnej osoby wprost.
Młodzi aktorzy wytrwale pracują nad sobą przełamując nieśmiałość i walcząc z tremą podczas publicznych wystąpień.
Udział w zajęciach teatralnych pozwala poznawać siebie, pomaga wyrabiać umiejętność wywoływania emocji i radzenia sobie z nimi, rozwija wiarę w siebie.

II Założenia programowe

Program pod hasłem „TEATR SZANSĄ NA SUKCES” realizowany będzie przy Publicznym Gimnazjum w Kmiecinie.
Opracowany został z myślą o uczniach gimnazjum zainteresowanych literaturą i teatrem. Program uwzględnia:
- Statut Publicznego Gimnazjum w Kmiecinie
- Program Wychowawczy wyżej wymienionej szkoły
- Podstawę programową kształcenia ogólnego dla gimnazjum

Podstawą programu jest wychowanie przez sztukę, zapoznanie z pojęciem kultura, sztuka, wspomaganie rozwoju osobowości ucznia, szczególnie w zakresie komunikacji interpersonalnej, kształtowania postaw asertywnych, rozszerzania wiedzy, przygotowania świadomego i aktywnego odbiorcy
Realizacja programu zaplanowana jest na dwa semestry .

III CELE PROGRAMU

CELE GŁÓWNE

Głównymi celami programu są m.in. wymagania ogólne zawarte w podstawie programowej, czyli odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji –percepcja sztuki; umiejętność tworzenia wypowiedzi – ekspresja przez sztukę i umiejętność analizy i interpretacji tekstów kultury – recepcja sztuki. Celem jest również wspomaganie rozwoju młodego człowieka, dokonywanie w nim pozytywnych zmian, uwrażliwianie go na potrzeby otaczającego świata oraz przygotowanie go do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym społeczeństwa.

Zajęcia prowadzone w ramach programu poza wartościami dydaktycznymi odznaczają się też walorami wychowawczymi: wpłyną na większą aktywność uczniów, pozwolą rozwijać ich wyobraźnię, umiejętność odczuwania, odbioru dzieł kultury, współdziałania w grupie, odpowiedzialności za działalność własną i całego zespołu.

CELE SZCZEGÓŁOWE
stwarzanie możliwości świadomego obcowania ze sztuką
wzmacnianie poczucia własnej wartości
rozwijanie wrażliwości emocjonalnej
poznanie i rozwijanie własnych możliwości
rozwijanie koncentracji, wyobraźni, myślenia, pamięci
kształcenie właściwej modulacji głosu, jego siły i poprawnej dykcji
odwołanie się do indywidualności przy jednoczesnym poszanowaniu odrębności innych
zachęcanie do samokształcenia oraz stałego rozwoju własnej osobowości
rozwijanie pozytywnych cech charakteru, takich jak tolerancja, życzliwość, otwartość, szczerość, szacunek do pracy innych
wdrażanie do samodzielności
pobudzanie do aktywności twórczej
wdrażanie do odpowiedzialności i obowiązkowości
współdziałanie w grupie
kształtowanie odpowiednich postaw i zachowań wobec napotykanych trudności
kształcenie potrzeb i umiejętności odbioru dzieł sztuki
wzbogacanie wiedzy i rozszerzanie słownictwa z zakresu wiedzy o teatrze (historia teatru, etapy jego rozwoju, znani dramaturdzy, reżyserzy)
poznanie specyfiki pracy aktora
poznanie procesu twórczego nad spektaklem
wypracowanie różnorodnych sposobów radzenia sobie z tremą
zwalczanie wstydu występowania przed publicznością
nabywanie umiejętności przekształcania wypowiedzi słownych na treści obrazowe i akustyczne
kształtowanie w uczniach nawyków kulturalnego zachowania w miejscach publicznych
kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem ojczystym

IV TREŚCI NAUCZANIA

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji –percepcja sztuki

1. Prawidłowa organizacja pracy.
2. Współpraca z zespołem według ustalonych zasad.
3. Aktywne uczestnictwo w życiu kulturalnym szkoły i środowiska.
4. Uczestnictwo w kulturze poprzez wyjazdy do teatru.
5. Umiejętny odbiór dzieł sztuki.
6. Historia teatru i jego wpływ na rozwój kultury. Zastosowanie zdobytej wiedzy w praktyce.
7. Korzystanie z przekazów medialnych dotyczących wiedzy o teatrze.
8. Porządkowanie informacji o teatrze.

2. Tworzenia wypowiedzi – ekspresja przez sztukę

1. Zabawy i gry integracyjne w grupie teatralnej.
2. Ćwiczenia relaksacyjne i oddechowe.
3. Wyrażanie emocji, uczuć gestem, mimiką, ruchem.
4. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość słuchową.
5. Ćwiczenia emisyjne i praca nad dykcją.
6. Ćwiczenia pamięci.
7. Praca nad koncentracją.
8. Scenki sytuacyjne, improwizowane.
9. Praca nad spektaklem- próby analityczne, sytuacyjne, techniczne.
10. Projektowanie i wykonywanie scenografii i rekwizytów.
11. Przygotowanie zawiadomień, ogłoszeń, plakatów, zaproszeń na przedstawienie.
12. Premiera.

3. Analiza i interpretacja tekstów kultury – recepcja sztuki

1. Świadomy wybór utworów literackich do prezentacji. Analiza tekstu, adaptacja, projekt scenariusza.
2. Budzenie wrażliwości muzycznej poprzez przygotowanie ścieżki dźwiękowej do przedstawień.
3. Podstawowe elementy procesu teatralnego: przestrzeń, aktorzy, widzowie, reżyser, akcja i czas.
4. Znajomość podstawowych pojęć i terminów z zakresu sztuki teatralnej. Określenie elementów teatru oraz budowy rodzajów (teatru teatr „żywego słowa”, teatr tańca, teatr plastyczny, teatr absurdu i groteski).
5. Interpretacja wykonywanych utworów literackich zgodnie z ich stylem i przeznaczeniem.
6. Analiza i interpretacja obejrzanych spektakli.

V METODY I FORMY REALIZACJI

Metody aktywne uczą krytycznego myślenia, podejmowania decyzji, rozwiązywania problemów, ale uczą również komunikowania się i współdziałania. Skuteczność tych metod zależy w dużej mierze od zaangażowania emocjonalnego młodzieży, ich zainteresowań i motywacji.
W pracy z gimnazjalistami w szczególności zostaną wykorzystane:
metody wspomagające odczuwanie zmysłowe i koncentrację
zabawy integracyjne
ćwiczenia rozluźniające, rytmiczne, relaksacyjne
ćwiczenia dykcji, modulacji głosu mimiki i gestu.
techniki pamięciowe
burza mózgów
obserwacja
pogadanka
praca z tekstem
inscenizacja
drama
techniki wyobrażeniowe
tworzenie scenografii– dekoracja teatralna i kostiumy
reklama– zawiadomienia, ogłoszenia, plakaty, zaproszenia na przedstawienie

FORMY REALIZACJI:
grupowa
zbiorowa
indywidualna
przypomnienie praw i obowiązków ucznia
przygotowanie regulaminu zajęć artystycznych
prowadzenie gier, zabaw i ćwiczeń dramowych w celu przełamania nieśmiałości, wzbogacania wyobraźni i kształcenia umiejętności wyrażania emocji i uczuć w sposób werbalny i niewerbalny
poznanie terminów : fikcja literacka, świat przedstawiony, narracja, przenośnia, bohater, aktor, akcja, narrator, kwestia
posługiwanie się terminami w czasie prób teatralnych
„ teczka aktora”- przygotowywanie przez członków zajęć krótkich referatów dotyczących wiadomości o teatrze, gromadzenie reprodukcji, portretów aktorów, reżyserów (zastosowanie zdobytej wiedzy w praktyce; materiały zostaną wykorzystane do wystawy)
omówienie sposobów budowy przestrzeni scenicznej
improwizowanie krótkich scenek na określony temat
wykonywanie scenografii, na podstawie własnych projektów
wykonanie zawiadomienia, ogłoszenia, plakatów, zaproszeń na przedstawienie
przygotowywanie inscenizacji i prezentacja przed publicznością szkolną
wyjazdy na przedstawienia (w zależności od repertuaru odpowiadającego wiekowi uczniów )lub prezentacja ciekawych przedstawień z kasety lub płyt DVD
śledzenie ciekawych imprez kulturalnych w regionie i w najbliższym mieście
akcentowanie Międzynarodowego Dnia Teatru (27 marca) - konkurs wiedzy i umiejętności teatralnych, wystawa
przygotowywanie inscenizacji na uroczystości, apele i imprezy szkolne (współpraca z nauczycielami przygotowującymi apele)

VI PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW

Uczestnik zajęć teatralnych:

potrafi współdziałać w grupie,
posiada i wykazuje się wrażliwością emocjonalną,
aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły i środowiska.
potrafi z większą wrażliwością odebrać dzieła kultury (literackie, plastyczne, muzyczne, teatralne)
stosuje zdobytą wiedzę na temat teatru w praktyce
korzysta z przekazów medialnych dotyczących wiedzy o teatrze
zbiera i porządkuje informacje o teatrze
stosuje różne rodzaje aktywności teatralnej
tworzy scenki sytuacyjne, improwizowane.
potrafi wypowiedzieć swoją kwestię z pamięci zachowując prawidłową intonację głosu, mimikę twarzy, gesty
potrafi wykorzystać techniki pamięciowe w praktyce
zna techniki koncentracji i potrafi je wykorzystać w praktyce
projektuje i dba o estetyczne wykonanie scenografii i rekwizytów
potrafi przygotować zawiadomienia, ogłoszenia, plakaty, zaproszenia na przedstawienia
dykcyjnie poprawnie wypowiada kwestie związane z odgrywaną przez siebie rolą,
potrafi wyrażać emocje, uczucia gestem, mimiką, ruchem
świadomie wybiera utwory literackich do prezentacji. Analizuje tekst, adaptację, projekt scenariusza.
zna podstawowe elementy procesu teatralnego: przestrzeń, aktorzy, widzowie, reżyser, akcja i czas
wykazuje się znajomością podstawowych pojęć i terminów z zakresu sztuki i twórczości teatralnej
potrafi nazwać i określić elementy teatru oraz budowy jego rodzajów (teatru teatr „żywego słowa”, teatr tańca, teatr plastyczny, teatr absurdu i groteski)
interpretuje wykonywane utwory literackie zgodnie z ich stylem i przeznaczeniem
rozumienie odrębność innych i potrafi ją uszanować
działa w sposób samodzielny i twórczy
jest odpowiedzialny za własne działania
umiejętnie radzi sobie w sytuacjach trudnych
wykazuje się kulturą w odbiorze sztuki
wie jak należy zachować się w teatrze, kinie, muzeum
potrafi wypowiadać się na temat obejrzanego przedstawienia
zna najwybitniejszych aktorów teatralnych
potrafi wyszukiwać informacje ( scenariusze, utwory muzyczne, terminy) w bibliotece, w Internecie, w prasie lokalnej
potrafi radzić sobie z tremą i napięciem
wykorzystać techniki pamięciowe
kontroluje własną wymowę i posługuje się poprawną polszczyzną

VII Ewaluacja

Efekty działań kółka teatralnego trudno jest ocenić, jednak bieżąca ewaluacja pozwoli krytycznie spojrzeć na swój warsztat pracy i styl uczenia. Ewaluacja stanowi bardzo ważną informację zwrotną od uczniów, nauczycieli, rodziców na temat skuteczności prowadzonych zajęć. Wszelkie uwagi uzyskane w ankietach ewaluacyjnych, wywiadach czy rozmowach, niewątpliwie wskażą, jakie aspekty programu należy pielęgnować, a jakie poprawić. Dostarczy informacji i wskazówek do ulepszania i modyfikowania kolejnych zajęć, by jeszcze lepiej wpłynąć na skuteczność podejmowanych przedsięwzięć.
Podsumowaniem zajęć będą wystawiane spektakle teatralne i ich przyjęcie przez publiczność, a także ankiety przeprowadzone wśród uczniów i rodziców, wywiad z nauczycielami, obserwacja zachowań uczniów, rozmowy z gimnazjalistami