Szkolnictwo specjalne
1.Ćwiczenia narządów artykulacyjnych.
ćwiczenia języka np.:
dotykanie czubkiem języka do kącików ust,
dotykanie czubkiem języka do podniebienia,
kląskanie
oblizywanie wargi dolnej i górnej językiem
ćwiczenia warg np.:
układanie warg w „dzióbek”
układanie warg w „uśmiech”
nadymanie policzków
ćwiczenia podniebienia miękkiego np.:
robienie balonika z buzi
2.Ćwiczenia oddechowe
nauka prawidłowego toru oddechowego (wdech nosem, wydech ustami)
regulowanie siły i natężenia wydechu:
wydłużanie fazy wydechowej np.: robienie baniek mydlanych, dmuchanie na kolorowe bibułki, gra na flecie
różnicowanie siły wydechu np.: dmuchanie na piórka, piłeczki, wiatraczek
3.Ćwiczenia słuchu fonematycznego (przykładowe ćwiczenia)
logopeda wymawia głoski w sylabach, dziecko wskazuje na prostą kreskę, gdy słyszy głoskę bezdźwięczną, i na linię falistą, gdy słyszy głoskę dźwięczną np: ba, pa, pa, ba, pa, ba, ba, pa, ba, ba, ba,
dziecko powtarza odczytywane przez logopedę zestawienia sylabnp: bapa, bopo, bepe, bypy, pobo, pebe, pyby, bebe, pepe
logopeda wymawia wyrazy różniące się danymi głoskami, dziecko wskazuje odpowiedni obrazek np.: bal-pal, bas-pas, bada-pada, pióro-biuro, bije-pije
dziecko podaje wyrazy, zaczynające się na ćwiczone głoski np.: rozpoczynające się na p, pub na b
dziecko określa głoski w podanym wyrazie , następnie sylaby; określa głoski w dwóch wyrazach o podobnym brzmieniu, a następnie w wyrazach różniących się tylko tymi głoskami
bardzo powolne dyktowanie z przeciąganiem lub mocniejszą artykulacją głosek mylonych przez dziecko np.: pasek, pusty, buty, beczka...
a następnie ćwiczy się rozróżnianie innych par mylonych dźwięków, np.: d-t, s-z, k-g,
analiza i synteza wyrazów np.:
wyróżnianie wyrazów w zdaniu
wyróżnianie sylab w wyrazie z jednoczesnym klaskaniem (jedna sylaba- jedno klaśnięcie)
wyróżnianie głosek w wyrazach- najpierw na początku wyrazu, potem na końcu i w środku (używając do tego obrazki, spośród których dziecko wyszuka obrazki zaczynające się lub kończące na daną głoskę)
wymyślanie wyrazów na określoną głoskę- szukanie do nich rymu
różnicowanie dźwięków mowy przez powtarzanie głosek, określanie ich położenia w wyrazie
powtarzanie par słów opozycyjnych typu: bary-pary, bąk-pąk, dam-tam, gapa-kapa,
rozpoznawanie określonego wyrazu w szeregu wyrazów o podobnym brzmieniu. Gdy dziecko usłyszy dany wyraz np. sos, ma klasnąć lub tupnąć: nos, los, kos, nos, sos, włos, odgłos, nos, sos, kos, itd.;
dokonywanie syntezy sylabowej ze słuchu, np.: o-wo-ce;
rozpoznawanie i wyodrębnianie głosek (samogłosek i spółgłosek) w różnych miejscach wyrazu
wyodrębnianie samogłosek na początku wyrazu, np.: jaką głoskę słyszysz na początku wyrazu: aparat (a), osa(o), ucho (u), ekran (e), igła(i)
wyodrębnianie głosek na końcu wyrazu, np.: jaką głoskę słyszysz na końcu wyrazu: woda (a), okno (o), ule (e)
wyodrębnianie głosek w środku wyrazu, np.: gdzie słyszysz głoskę a, o, e, u (las, nos, lek, lupa, kula)
dokonywanie syntezy wyrazów ze słuchu. Jaki wyraz usłyszałeś u-l-e, m-o-t-y-l, d-o-m-e-k,
segregowanie obrazków różniących się jedną głoską np.: laska-maska, rak-mak,
różnicowanie głosek poprzez segregowanie obrazków według par głosek: s-sz, c-cz, z-ż, t-d, p-b, k-g, w-f (według początkowej głoski) np.: sanki-szafa, cukierek-czapka, zabawki-żaba, płot-but, kura-góra, waga-flaga
4.Wywoływanie błędnych głosek w miejsce błędnie realizowanych lub ich braku.
wywoływanie głoski, utrwalenie prawidłowego wzorca kinestetyczno- ruchowego
utrwalenie w logotomach i sylabach
utrwalenie w wyrażeniach i zwrotach
utrwalenie w zdaniach, wierszach, piosenkach
utrwalenie prawidłowej głoski w mowie spontanicznej
5.Ćwiczenia relaksacyjne
trening Schultza
ćwiczenia audiogenne
6. Doskonalenie techniki czytania (przykładowe)
– analiza i synteza sylab kończących się na samogłoskę
o stałej samogłosce i zmieniającej się spółgłosce, np.: ma, da, ta, ka, itp.;
o stałej spółgłosce i zmieniającej się samogłosce, np.: ta, to, te, tu, itp.
– analiza i synteza wyrazów, w których sylaby kończą się samogłoską, np.:
dwusylabowych: ma-ma, ta-to, wo-da (woda), ko-ło (koło), mo-wa (mowa)
wielosylabowych: sa-ła-ta (sałata), ka-ru-ze-la (karuzela)
– analiza i synteza wyrazów trzygłoskowych typu: kot, dom, sok, mak, lis
– analiza i synteza wyrazów dwusylabowych o różnej strukturze sylab (kończących się samogłoską lub spółgłoską), np.;
ko-tek, ba-lon, ry-bak,
las-ka, pas-ki, dom-ki,
mos-tek, kos-myk,
– analiza i synteza wyrazów wielosylabowych o różnym układzie sylab, bez grup spółgłoskowych, np.: sa-mo-lot, po-go-da, pa-ra-sol, ma-ka-ron, mo-ty-lek,
– analiza i synteza wyrazów z grupą spółgłoskową np.
dwa, gra, bzy, blok, tort
sto-py, dro-gi, sto-ły
mas-kot-ka, po-dło-ga, kras-no-lu-dek
Ilość ćwiczeń dostosujemy do możliwości dziecka.