Dojrzałość szkolna - czyli gotowość do uczenia się

Wszyscy rodzice zastanawiają się, jak będzie uczyło się ich dziecko w szkole, czy sprosta stawianym wymaganiom, czy może okaże się jeszcze niedojrzałe do nauki szkolnej. Psychologowie starają się pomóc znaleźć odpowiedź na te pytania, określając rozwój dziecka rozpoczynającego naukę w szkole na podstawie norm rozwojowych. Charakteryzują stopień rozwoju, który pozwoli sprostać wymaganiom przewidzianym w programie szkolnym. Jest on określany jako dojrzałość szkolna, czyli gotowość do uczenia się.
1. ROZWÓJ UMYSŁOWY:
umiejętność wyodrębniania istotnych cech przedmiotów,
spostrzeganie różnic i podobieństw między przedmiotami,
zdolność do myślenia przyczynowo - skutkowego,
umiejętność skupiania uwagi oraz zapamiętywania i odtwarzania podawanych treści,
prawidłowy rozwój mowy – zarówno artykulacja dźwięków jak i odpowiedni zasób słów.
2. ROZWÓJ RUCHOWY
dobre funkcjonowanie narządów zmysłów, układu nerwowego,
orientacja przestrzenna,
sprawność manualna, prawidłowe trzymanie ołówka, nożyczek i innych przyborów szkolnych,
samodzielna samoobsługa.
3. ROZWÓJ UCZUCIOWO – SPOŁECZNY:
umiejętność współdziałania w grupie,
zdolność do podporządkowywania się regułom i poleceniom słownym,
umiejętność opanowania emocji,
umiejętność radzenia sobie z niepowodzeniami.

Gotowość szkolna waszego pierwszaka
Oto niektóre przejawy zachowania się dziecka świadczące o gotowości do rozpoczęcia nauki.

Sprawność ruchowa:
Jest na tyle zdrowe i silne, że może podołać systematycznym wysiłkom jak : wczesne wstawanie, uczenie się, odrabianie lekcji
Ma wyrobione i przyswojone podstawowe umiejętności ruchowe: bieg, skoki, utrzymywanie równowagi, szybka zmiana pozycji.
Ma wystarczająco opanowane precyzyjne ruchy palców. Sprawnie posługuje się nożyczkami, pędzlem itp.
Jego ruchy są skoordynowane.
Sprawność intelektualna
Jest dobrze zorientowane w najbliższym otoczeniu.
Wie, gdzie mieszka, jak się nazywa, mówi o pracy rodziców.
Wypowiada się zdaniami, poprawnie pod względem gramatycznym.
Chętnie mówi o swoich spostrzeżeniach, przeżyciach, zadaje dużo pytań na temat obserwowanych wydarzeń i zjawisk.
Umie przeliczać przedmioty do dziesięciu lub dwudziestu.
Potrafi określić, co narysowało.
Umie się skupić podczas zabawy, rysowania, kilkanaście minut.
Dojrzałość społeczna
Rozpoczęte prace stara się wykończyć, dba o ich wygląd estetyczny.
Podporządkowuje się poleceniom dorosłym.
Chętnie bawi się z rówieśnikami, potrafi poprowadzić zabawę lub ustąpić koledze.
Samodzielnie potrafi się ubrać, umie jeść.
Ma nawyk słuchania, gdy mówi osoba dorosła, i przekazywania zrozumiałych komunikatów.
Dojrzałość emocjonalna
Potrafi opanować złość i odruchy agresywne.
Rozumie, że czasem zdarzają się niepowodzenia, nadaje im właściwy wymiar.
Jego nastroje odpowiadają sytuacjom, zachowuje kiedy trzeba, powagę, śmieje się z tego co śmieszne, nie bywa płaczliwe ( I.Zarzycka, 2006).

Warto zaproponować rodzicom dodatkową lekturę, np. „ Porady praktyczne dla rodziców pierwszoklasistów” autorstwa Małgorzaty Skury i Michała Lisickiego. Jest to poradnik w którym można znaleźć wiele ciekawych zabaw i zajęć edukacyjnych a także przepisy na smaczne dania:)
Innym ciekawym poradnikiem dla rodziców pierwszoklasistów jest książeczka opracowana przez Irenę Zarzycką. Tam również rodzice mogą znaleźć wiele ciekawych informacji na temat funkcjonowania dziecka w szkole .

JAK MOŻEMY STYMULOWAĆ ROZWÓJ DZIECKA ZANIM PODEJMIE NAUKĘ

Stwórzmy dziecku atmosferę bezpieczeństwa.
Chwalmy je nawet za drobne osiągnięcia.
Czytajmy mu, rozmawiajmy z nim, tłumaczmy mu świat.
Zachęcajmy do uczenia się wierszyków, piosenek.
Zachęcajmy do aktywności twórczej plastycznej, muzycznej, teatralnej.
Grajmy z nim w gry planszowe, układajmy puzzle.

CO JESZCZE MOŻEMY ZROBIĆ?

Uczmy systematyczności.
Dbajmy by kończyło swoją pracę.
Dawajmy mu zadania dostosowane do jego możliwości, rzeczowo wyjaśniajmy gdzie popełnia błędy.
Doceniajmy jego wysiłek.
Nie wyręczajmy go.
Pamiętajmy, że jest dzieckiem i ma prawo do zabawy.
NAJCZĘSTSZYM BŁĘDEM JEST STRASZENIE SZKOŁĄ!

Anna Januszko