"Dbamy o naszą planetę" - program autorski dla dzieci w wieku przedszkolnym

CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

Program „Dbamy o naszą planetę”jest programem edukacji przedszkolnej. Zawarte w nim treści mogą być realizowane w dowolnej kolejności i modyfikowane przez nauczycieli, którzy zechcą wnieść własne pomysły, np. uwzględniając możliwości dzieci.
Program przeznaczony jest dla dzieci 5-6 letnich,można go wykorzystać również w młodszych grupach wiekowych. Należy umożliwić dzieciom, na różnych poziomach, poszerzanie i pogłębianie wiadomości zgodnie ze wzrastającymi możliwościami intelektualno-percepcyjnymi. Dobierać je w taki sposób, aby były ciekawe, pobudzały do myślenia, poszukiwania, a przede wszystkim do działania.
Znajomość przez dzieci tematyki przyrodniczo – ekologicznej jest jednym z ważniejszych obszarów edukacji przedszkolnej. Kształtowanie już od najmłodszych lat świadomości ekologicznej jest nie tylko potrzebą, ale także nakazem współczesności. Dziecko powinno uświadomić sobie jak ważna jest ochrona środowiska przyrodniczego dla ludzi, zwierząt, roślin i jak niszcząca może być działalność człowieka w tym środowisku.Pewne nawyki ekologiczne należy kształtować już od wczesnego dzieciństwa, dlatego wprowadzenie edukacji ekologicznej w szerszym zakresie powinno mieć miejsce już na poziomie wychowania przedszkolnego. Rolą nauczyciela na tym etapie kształcenia jest dostarczenie dzieciom rzetelnej wiedzy o stanie naszego środowiska oraz zagrożeniach, jakie niesie za sobą współczesna cywilizacja.

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE
1.Budzenie zaciekawienia otaczającym światem poprzez prowokowanie pytań i dostarczanie radości odkrywania.
2.Przekazywanie wiedzy o zdrowym stylu życia, ocenianie zachowań służących i zagrażających zdrowiu.
3.Wykorzystywanie i tworzenie okazji do poznawania rzeczywistości:
a) przyrodniczej poprzez obserwowanie, eksperymentowanie, odkrywanie,
4.Kształtowanie zachowań proekologicznych.
5.Stwarzanie okazji do dokonywania przez dziecko wyborów i zdawania sobie sprawy z ich konsekwencji.

II. CELE GŁÓWNE
1.Obserwacje, eksperymenty i odkrywanie przyrody w ciągu całego roku,
2.Rozumienie zależności człowieka od przyrody,
3.Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za przyrodę,
4.Skuteczne i efektywne kształtowanie postaw dzieci zgodnych z etyką ekologiczną.

III.CELE SZCZEGÓŁOWE

• stymulowanie dziecięcej aktywności w kierunku poznawania i rozumienia otaczającej przyrody,
• wyrabianie właściwego stosunku do ochrony środowiska naturalnego człowieka z jednoczesnym zrozumieniem jego ścisłego związku ze zdrowiem i bezpieczeństwem ludzi,
• włączenie rodziców do współpracy z przedszkolem poprzez zaangażowanie ich do realizacji niniejszego programu,
• rozbudzenie potrzeby kontaktu z przyrodą,
• wyrabianie szacunku dla przyrody i jej piękna,
• wpajanie silnego związku ze środowiskiem,
• uczestnictwo w działaniach mających na celu ochronę i zapobieganie dewastacji środowiska,
• zachęcanie do aktywnej obecności we własnym środowisku,
• umiejętność działania w różnych sytuacjach przedszkolnych i poza przedszkolnych, poczucie przynależności do grupy przedszkolnej, środowiska lokalnego, regionu, kraju,
• umiejętność wyciągania właściwych wniosków, perspektywicznego myślenia i przewidywania skutków określonej działalności człowieka,
• uzmysłowienie dzieciom, że troska o przyrodę jest troską o nas samych i nasze życie.
• rozbudzenie potrzeby kontaktu z przyrodą
• uświadomienie znaczenia i piękna obiektów i zjawisk przyrodniczych
• uświadomienie odpowiedzialności za stan środowiska w najbliższym otoczeniu
• zaznajomienie z podstawowymi zasadami ochrony środowiska i rozumienie konieczności ich przestrzegania
• postrzeganie norm ekologicznych przez samych siebie i innych
poznanie pojęcia „odpady”, źródła i rodzaje odpadów w środowisku lokalnym


IV. FORMY REALIZACJI
1. Organizowanie zabaw badawczych, eksperymentów, zabaw z tworzywem przyrodniczym,
2. Wycieczki i spacery,
3. Zabawy dydaktyczne, zabawy tropiące, rozmowy, historyjki obrazkowe,
4. Czynny udział w akcjach: Sprzątanie Świata, Pożegnanie Jesieni, Dzień Ziemi, itd.,
5. Zastosowanie metod aktywizujących twórczą ekspresję plastyczną, muzyczną, techniczną, itd.,


Przedstawione założenia programowe będą realizowane poprzez następujące obszary:

1. Bogactwo przyrody.
2. Zjawiska i procesy przyrodnicze.
3. Ochrona środowiska naturalnego.



TREŚCI EKOLOGICZNE STYMULUJĄCE ROZWÓJ DZIECKA

BOGACTWO PRZYRODY

- poznanie i określanie najbliższych przestrzeni przyrodniczych (ekosystemy)
- świat roślin
- świat zwierząt
- wyrażanie swoich spostrzeżeń i uczuć w kontakcie z przyrodą w formie werbalnej i niewerbalnej (np. plastycznej, ruchowej...)


ZJAWISKA I PROCESY PRZYRODNICZE

- obserwacje przyrody w różnych porach roku
- woda – niezwykła ciecz
- gleba
- powietrze
-tajemnice ukryte w przyrodzie nieożywionej

OCHRONA ŚRODOWISKA NATURALNEGO

- największe zagrożenia ekologiczne
- obszary chronione i ich znaczenie (parki narodowe, rezerwaty, pomniki przyrody)
- zagospodarowanie odpadów – segregacja i wykorzystanie
- aktywny udział w akcjach ekologicznych


OBSZARY REALIZACJI ZAŁOŻEŃ PROGRAMOWYCH

BOGACTWO PRZYRODY

1.W świecie ptaków i zwierząt:
• Opiekujemy się ptakami zimą.
• Poznajemy zagrożone gatunki ptaków i zwierząt.
• Poznajemy zwierzęta leśne.
• Poznajemy zwierzęta egzotyczne.

2. Świat przyrody wokół nas:
• „Mały przyrodnik” – poznawanie drzew i krzewów rosnących w ogrodzie przedszkolnym
• „Każdy żyje tylko raz” – wyrabianie szacunku dla każdej istoty.
• „Jak kijanka żabką się stała” – obserwowanie faz rozwojowych żab;cykliczne zmiany w przyrodzie.
• „Kącik młodego badacza przyrody” – obserwacja zmian wielkości,wyglądu i ubarwienia liści w zależności od pory roku;poznanie budowy liścia.
• „Kodeks młodego przyjaciela przyrody” – wspólne układanie.
• „Wielka tajemnica małego nasionka” – uprawa wybranych roślin np. fasoli,rzeżuchy :co rośliny potrzebują do życia,podstawowe części roślin.budowa i rola kwiatów.

EWALUACJA:

- Wykonanie albumów z chronionymi w Polsce roślinami i zwierzętami
- Wybiera i koloruje obrazek przedstawiający pozytywne zachowanie się wobec środowiska


ZJAWISKA I PROCESY PRZYRODNICZE


1.Woda – niezwykła ciecz:

• „Dlaczego pada deszcz?” –przyczyny opadów,krążenie wody w przyrodzie,badanie właściwości wody,jej różnych stanów.
• „W Krainie Królowej Śniegu” – badanie zjawisk związanych z temperaturą powietrza,skąd się bierze śnieg,czy śnieg jest czysty,jakiego kształtu są płatki śniegu,poznanie właściwości lodu – jego kruchość,twardość.

2.Gleba:

• „Wiosenna pogoda” – badanie przepuszczalności gleby:piasek,glina,ziemia torf – wybór ziemi odpowiedniej do przesadzania kwiatów.

3.Powietrze:

• „Co wiemy o wietrze?” – zabawy z wykorzystaniem siły wiatru,wprowadzanie w ruch różnych przedmiotów,obserwacja nasion i wykorzystanie wiatru przez rośliny do rozmnażania się.

4.Tajemnice przyrody nieożywionej:

• „To też przyroda” – poznawanie bogactw naturalnych ziemi na przykładzie węgla i soli.
• Zjawisko krystalizacji soli,rozpuszczalność substancji w wodzie.


EWALUACJA:

Wykonanie plakatu informacyjnego „Źródła brudnej wody”


OCHRONA ŚRODOWISKA NATURALNEGO

1.Żyj z przyrodą w zgodzie – chrońmy środowisko naturalne;śmieci w lesie.

2. „Odpady – szukaj zysku z odzysku,dobre rady na złe odpady” – odpady i ich rodzaje,rozpoznawanie kolorów pojemników do segregacji odpadów; nawiązanie współpracy z Z.O.M „ DEZAKO” w Dębicy.

3. „Co powstaje z odpadów?” –wycieczka do Gminnego Zakładu Gromadzenia
i Utylizacji Odpadów w Paszczynie.

4. „Ślubowanie młodych ekologów”

EWALUACJA:

- Segreguje odpady w przedszkolu i w domu

- Wykorzystuje w zabawach tzw. „odpady” czyli butelki plastikowe, kartony itp.

- Wykonanie planszy z niektórymi znakami ekologicznymi z opakowań

- Rozwiązuje rebusy i krzyżówki


Kształtowanie postaw proekologicznych - wdrażanie programu autorskiego pt. „Dbamy o naszą planetę”
a) wykonanie bibliografii książek i czasopism dotyczących kształtowania postaw proekologicznych;
b) omówienie wyżej wymienionego tematu na Radzie Pedagogicznej
c) nawiązanie współpracy z Z.O.M.”DEZAKO” w Dębicy
d )zorganizowanie wycieczki do Gminnego Zakładu Gromadzenia i Utylizacji Odpadów w Paszczynie
e ) prowadzenie zajęć otwartych dla rodziców i nauczycieli o tematyce ekologicznej
f ) zorganizowanie konkursu plastycznego z okazji „Dnia Ziemi”
g ) czynne uczestnictwo dzieci w akcji „Sprzątanie Świata”, „Powitanie wiosny”, „Święto pieczonego ziemniaka”
h )nawiązanie kontaktu z leśniczym – zorganizowanie wycieczki do lasu
w różnych porach roku
i )opracowanie przykładowych gier i zabaw przyrodniczo – ekologicznych
j) opracowanie ciekawych scenariuszy zajęć z kształtowania postaw proekologicznych