Rozpoznanie logopedyczne: rotacyzm

Rotacyzm to zaburzenie artykulacji polegające na nieprawidłowej realizacji głoski r. Głoska ta może być przez dziecko :
• Deformowana ( rotacyzm właściwy)
• Zamieniana ( pararotacyzm )
• Opuszczana ( mogirotacyzm )
Jest to jedna z ostatnich głosek pojawiająca się w toku rozwoju mowy, dlatego cechuje ją największa liczba zniekształceń.
Często przyczyna rotacyzmu właściwego u małych dzieci ( do 5.roku życia ) jest nieprawidłowa postawa najbliższego otoczenia, które nakłania lub zmusza dziecko do wymawiania tej głoski.W takich sytuacjach dzieci, u których brak jeszcze gotowości aparatu artykulacyjnego do wymawiania „r” prawidłowego, poszukują zastępczych artykulacji i łatwiejszych dla nich do realizowania.
Może się zdarzyć, że dziecko 6- letnie wymawiające wszystkie głoski prawidłowo zamienia głoskę „r” na „l”, przy czym prawidłowo się rozwija, ma dobry słuch i sprawny aparat artykulacyjny. W takim przypadku brak głoski „r” jest zjawiskiem rozwojowym, tzn wynika z indywidualnego tempa i rytmu rozwoju dziecka. Wówczas wystarczy zalecić stymulowanie rozwoju mowy ( należy wykonywać określone ćwiczenia).
Gloska „r” powstaje dzięki wibracji koniuszka języka, który kilkakrotnie przywiera do wałka dziąsłowego, dlatego też na etapie wstępnym najważniejsze jest uświadomienie dziecku wibracji języka. Również ważne jest osiągnięcie właściwego napięcia mięśniowego języka.

Przebieg zajęć:
1. Ćwiczenia mięśnia okrężnego warg.
• Szerokie rozciąganie ust- wymawianie llllllllllllllllllll
• Masaż języka poprzez zagryzanie czubka języka zebami
• Żucie języka
• Ostrzenie czubka języka o górne zęby przy szeroko otwartych ustach
• Zbliżanie do siebie kącików ust – wymawianie UUUUUUUUUU.
• Nabieranie powietrza i przy zamkniętych ustach robienie poduszeczki pod górną, potem pod dolną wargą – przesuwanie powietrza płynnym ruchem warg.
• Parskanie.

2. Ćwiczenia języka:
• Masaż języka szpatułką,
• Wklejanie języka w podniebienie i cofanie go ku tyłowi,
• Klaskanie językiem
• Powtarzanie sylab LA, LO, LE, LU, LY.
• Oblizywanie zębów po wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni dziąseł pod wargami przy zamkniętych ustach,

3. Ćwiczenia artykulacyjne:
• Szybkie wymawianie głoski TT, TT, TT, TT, DD, DD, DD, TD, TD, TD, TD TDU, TDA, TDE, DDA,
• Powtarzanie za logopedą : HOPLA, HOP, PATATAJ, LELUM, POLELUM, BLABLE, BLABLE, TRA, TRO, TRU, TRE, TRY, DRA, DRO, DRE, DRY.

4. Ćwiczenia właściwe
• Układamy wzorce wymowy – logopeda łączy kartoniki, dziecko odczytuje powstałe sylaby, następnie stara się wymyślić jakiś wyraz zaczynający się na dana sylabę
PRA, PRO, PRE, PRY,
BRA, BRO, BRU, BRE, BRY
MRA, MRO, MRU, MRE, MRY
• Zmienianie kolejności sylab, tak by powstał wyraz, który dziecko przypisze do obrazka ( 5 obrazków )
PRACIABAB, DEKDZIAPRA, WISMROKO, PRUKISA, KUŁYBRO

5. Wskazywanie prawidłowej wypowiedzi – logopeda mówi pary wyrazów z głoską „r” dziecko wskazuje prawidłową wersje wyrazu
PLACA- PRACA
PREZENT – PLEZENT
BRAMA – BLAMA
BLYŁA- BRYŁA
MLOK – MROK
KROK- KLOK

6. Szukanie rymów – spośród trzech słów dziecko skreśla jedno, które nie rymuje się :
BLASZKA- FRASZKA- ZAPAŁKI
WRONA – KORONA – LODY
PSISKO- KALOSZE- MROWISKO
PROSO- BOSO- BRAT
TREN – DROGA – NOGA
KAWA – TRAWA- DRES.

7. Rozwiązywanie zagadek:
Co to za czarny ptak co krzyczy krrra? ( wrona )
Jak nazywają się pałeczki z ziemniaka pieczone w oleju? ( frytki ).
Jak nazywa się mieszkanie mrówek? ( mrowisko).
Co pokrywa całą łąkę – bujna zielona ? ( trawa )