Warsztat plastyczny - Znaki pokoleń

Warsztat opierać się będzie na pojęciu litery i symbolu oraz ich wieloznaczności odziedziczonej po naszych przodkach. Symboliczne znaczenie będą mieć także użyte materiały podobne, a może nawet te same, które napotkali na swojej drodze nasi przodkowie (kamienie, patyki liście). Podobnie jak nasi przodkowie, tworzący niewielkie napisy lub całe kamienne kompleksy powstałe ze znaków linii i liter, które dla nich coś oznaczały spróbujemy pozostawić własny ślad naszego dziedzictwa. Będzie to przedstawiona za pomocą liter , kształtów i symboli opowieść o nas stworzona poprzez zbór znaków i linii ułożonych na trawie z kamieni, patyków itp. Praca czym większa i wieloznaczeniowa tym lepsza, pozostawi ślad indywidualnego uczestnika, ale też całej grupy, niczym drzewo genealogiczne będzie kontynuowaniem tradycji w naszym współczesnym świecie.
Warsztat najlepiej było by przeprowadzić w liceum i na przykładzie tej grupy przedstawiam scenariusz. Może być również z powodzeniem przeprowadzony wśród uczniów podstawówki czy gimnazjum, a nawet wśród starszych grup wiekowych.

I . Scenariusz warsztatu – liceum

1. Autor projektu . Magdalena Kowalska

2. Temat . Znaki pokoleń

3. Cele . Zainteresowanie młodzieży licealnej tematem dziedzictwa i tradycji , czym jest i co się na nie składa , rozwój umiejętności plastycznych , integracja , nauka pracy w grupie , rozwój działalności twórczej , zapoznanie się technikami pracy plastycznej na dużych przestrzeniach , umiejętność połączenia swoich indywidualnych pomysłów w jednej pracy plastycznej , wykorzystanie materiałów surowych w pracy plastycznej, wpojenie uczniom, że wspólnie z prostych elementów w łatwy sposób można utworzyć monumentalną i ciekawa pracę.

4. Adresat projektu . Adresowany do licealistów (wiek grupy: od 16 do 18 lat, liczba uczestników około 25 osób).

5. Działania. Czas realizacji projektu ok. 2.5 h zegarowych . Techniki : malarstwo , rzeźba z papieru, sznurka, drutu . Metody pracy : pogadanka, pokaz, praca praktyczna indywidualna i w grupach , rozmowa .

6. Środki potrzebne do realizacji . Dużo miejsca na trawie, które można było by oglądać z dalsza lekko z góry ( np. przy górce, murze, wzniesieniu). Duże ilości różnej wielkości , koloru i kształtu kamieni, patyków, szyszek, kory itp.

7. Przebieg warsztatu :

· Zapoznanie uczniów z różnym rozumieniem znaków na przestrzeni dziejów np. symbol swastyki pojmowany dawniej jako symbol słońca i szczęścia. Czym są tradycyjne dawniej symbole dzisiaj.
· Pokaz użycia różnych znaków w dużych pracach widoczne z daleka jak Ales stenar – kamienny kompleks znajdujący w południowej Szwecji, kamienie megalityczne Stonehenge w południowej Anglii czy znalezione płaskowyżu Nazca w Peru -gigantyczne rysunki naziemne - linie, trójkąty, kwadraty i wizerunki zwierząt. Przedstawienie tych prac jako symbolów dziedzictwa danego pokolenia, których znaczenie było jasne dla danej grupy, a my możemy się go tylko domyślać
· Pogadanka na temat materiałów zastosowanych w pracy. Wykorzystane materiały: kamienie, patyki są znakiem naszego dziedzictwa, niemymi świadkami dorastania wielu pokoleń. Wykorzystane w tej pracy kiedyś zostaną wzięte do ręki przez kolejne pokolenia i wykorzystane w inny sposób, ale pozostanie na nich ślad naszej dłoni we wspólnie wykonanej pracy. Materiały te staną się jakby kontynuacją pewnej tradycji przeszłych pokoleń.
· Rozmowa na temat symboliki naszych imion, inicjałów, liter, które również uczniowie mogą wykorzystać w pracy.
· Pogadanka na temat słowa dziedzictwo, oraz rozumienia go przez młodzież, dziedzictwa lat minionych oraz naszego. Rozmowa o tym jak pewne przedmioty ewoluują i dla jednego kamień jest np. narzędziem (jak w prehistorii) dla kolejnego pokolenia staje się fragmentem pracy plastycznej, a dla następnego materiałem na budowę domu. Jak funkcja przedmiotów zmienia się i drzewo, które jedno pokolenie chroniło przed słońcem, dla kolejnego jest materiałem na pracę plastyczną, a następnego będzie materiałem na papier.
· Pogadanka na temat zastosowania liter i znaków z drobnych naturalnych materiałów przy podpisywaniu się np. w górach przy szlakach , jak również układanie kamyków na cmentarzach żydowskich.
· Pogadanka na temat pracy praktycznej uczniów
· Uczniowie maja za zadanie ułożenie na trawie za pomocą materiałów takich jak kamienie różnej wielkości i koloru oraz patyki drzewa genealogicznego znaków. Mogą być to linie, litery, kształty, przedstawienia, napisy, drogi, labirynty. Mogą się ze sobą łączyć, być tworzone indywidualnie i w grupach. Powinny posiadać jakieś znacznie dla autora (może być powszechnie wiadome lub ukryte). Czym większe i bogatsze motywy czym jest ich więcej tym praca będzie ciekawsza. Mają tworzyć wspólne dziedzictwo uczniów, być ich zbiorem marzeń, wspomnień, idei ale mogą mieć tez charakter typowo dekoracyjny. Wśród nich mogą znaleźć się ich podpisy, inicjały, które także tworzą ich osobowość i być może będą mieć jakieś znaczenie dla przyszłych pokoleń. Uczniowie mogą wymyślać nowe symbole, własne, a może stworzą jakiś wspólny symbol tego spotkania, ich grypy czy klasy ? Mają stworzyć pole pełne linii i kształtów, które najlepiej można będzie podziwiać ze wzniesienia lub lotu ptaka. Praca może być stworzona poprzez litery, wzory, drogi, linie, kształty, motywy abstrakcyjne czy syntetyczne.
· Zakończenie pracy praktycznej. Wspólne udanie się w miejsce z którego najlepiej widać całość pracy. Rozmowa na temat powstałej kompozycji. Nadanie jej nazwy lub nadanie nazw poszczególnym jej elementom.
· Rozmowa na temat dalszego istnienia pracy. Może ktoś inny przyjdzie i coś dołoży i praca się będzie rozwijać. Może ktoś część tej kompozycji zniszczy albo weźmie jakiś jej element, żeby kształtować własne dziedzictwo. Jak tradycyjne materiały czy symbole wpłynęły na kształt tej pracy i jak wpływają na nas dziś