Funkcje i cele wychowania przedszkolnego

Okres edukacji przedszkolnej jest niezwykle istotny w życiu człowieka przede wszystkim dla kształtowania jego osobowości, jak i nabywania różnorodnych doświadczeń i umiejętności. Przedszkole pełni ogromnie ważne role przede wszystkim w kształtowaniu samodzielności, budowaniu zaufania do samego siebie, oraz nabywaniu umiejętności adaptacyjnych. Grupa rówieśnicza pozwala dziecku doświadczyć różnorodnych interakcji (na pewno innych niż te, które występują w środowisku rodzinnym). Wychowanek doświadcza uczuć i emocji zarówno pozytywnych, jak i negatywnych, przez to uczy się sposobów rozwiązywania konfliktów, poznaje podstawowe normy zachowania obowiązujące w społeczeństwie.
Przedszkole jest ogniwem łączącym zarówno wychowanie rodzinne jak i wychowanie w szkole, pełniąc zarówno funkcję opiekuńczą, wychowawczą, wyrównawczą i społeczną.


Funkcje przedszkola wobec dziecka:
- opiekuńcza
Działalność opiekuńcza jest podstawowym elementem w wychowywaniu małych dzieci. Czynności opiekuńcze wytwarzają u dzieci poczucie bezpieczeństwa, warunkujące efektywność kształcenia i wychowania.
Funkcja opiekuńcza przedszkola wobec dziecka polega nie tylko na sprawowaniu nad nim opieki i nadzoru w zastępstwie rodziny, ale również na zaspokajaniu jego potrzeb oraz czuwaniu nad jego zdrowiem .
- wychowawcza
Funkcja wychowawcza w przedszkolu jest ściśle związana z działalnością grona pedagogicznego. Celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości młodego człowieka. Nauczyciel kieruje działalnością dziecka przez tworzenie takich sytuacji wychowawczych, które dostarczą odpowiednich treści poprzez różnorodność stosowanych metod i form pracy oraz przez organizowanie środowiska wychowującego.
Anna Klim-Klimaszewska pisze: „ Działalność wychowawcza ma na uwadze wszechstronny rozwój dzieci i przygotowanie do szkoły” .
- wyrównawcza (kompensacyjna)
Autorka książki pt. „Przedszkole, rzeczywistość i szanse”, Krystyna Rubomirska, pisze: „ Pobudzenie i kierowanie rozwojem dziecka wymaga od nauczycieli dobrej orientacji w jego możliwościach. Jak wiadomo, rozwój jednostki ludzkiej nie przebiega w sposób jednolity. Obserwuje się różnice indywidualne pomiędzy poszczególnymi dziećmi w rozwoju różnych sfer osobowości. Dlatego tez przedszkole podejmuje również funkcję wyrównawczą, kompensacyjną, starając się zapewnić tym samym wszystkim dzieciom pomyślny start szkolny” .
Funkcja ta występuje, kiedy wychowanek wymaga specjalistycznych zabiegów czysto pedagogicznych. Często są one ukierunkowane przez specjalistę- lekarza bądź psychologa.
- społeczna
Działalność ta ma na celu współdziałanie przedszkola z rodziną wychowanka oraz innymi lokalnymi instytucjami.
M. Kwiatkowska pisze, że „głównym celem [...] placówek wychowania przedszkolnego jest wszechstronny rozwój prospołecznej osobowości, która rozwija się niepodzielnie w sferze intelektualnej, emocjonalnej, wolicjonalnej .
Przedstawione funkcje przedszkola ściśle związane są z realizacją celów wychowania przedszkolnego.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego określa, iż celem wychowania przedszkolnego jest:
1) wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;
2) budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe;
3) kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek;
4) rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi;
5) stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych;
6) troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych;
7) budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych;
8) wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne;
9) kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej;
10) zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej .
Przedstawione przeze mnie funkcje wychowania przedszkolnego zazębiają się ściśle z celami wychowania przedszkolnego tworząc całość. Przy realizacji funkcji i celów olbrzymią rolę ogrywa nauczyciel. To on odpowiedzialny jest za istotną kwestię, jaką jest wychowanie dzieci, dlatego tez istotne jest to, jakim człowiekiem jest w życiu prywatnym. Jego zespół cech osobowościowych ma duży wpływ na przekazaniu wychowankom przykładu życia opartego na prawdzie i dobru.