Jak zachęcić uczniów do pracy podczas zajęć języka angielskiego

Jak zachęcić uczniów do pracy podczas zajęć języka angielskiego.

Największym problemem każdego nauczyciela jest praca z biernymi uczniami szczególnie podczas zajęć na których zaplanowano np. ćwiczenie wymowy. Pasywność może być spowodowana brakiem zainteresowania lekcją, lenistwem, obawą przed porażką, ośmieszeniem lub wynika z natury danego ucznia. Bierność części uczniów często psuje atmosferę pracy podczas zajęć, zniechęca pozostałe osoby. Rolą nauczyciela jest zmotywowanie uczniów do pracy i zaangażowanie ich w różne zadania? Znane są różne modele organizacji klasy i zadania aktywujące uczniów lecz należy pamiętać o niektórych zasadach przy ich realizacji aby nie demotywować pozostałych uczniów i co najważniejsze zrealizować cele lekcji.
Najważniejsze zasady, którymi należy się kierować to:
• Pochwały – motywacja i wydajność wzrastają, gdy uczniowie osiągają wyznaczone cele. Uczeń powinien myśleć pozytywnie, wierzyć we własne możliwości, nawet najmniej zdolny uczeń coś umie, jest w stanie coś powiedzieć w j. angielskim, nauczyciel znający choć trochę uczniów danej klasy wie którzy uczniowie i co wiedzą – należy tak prowadzić zajęcia aby uaktywnić najsłabszych i biernych uczniów a jednocześnie pamiętać, że muszą oni podołać zadaniu i otrzymać za to nagrodę w formie pochwały lub plusa czy oceny. Samo zadanie nie jest ważne – może to być choćby przeczytanie polecenia, przetłumaczenie prostego zdania, zapisanie daty na tablicy – najważniejsza jest pochwała i docenienie ucznia przed całą klasą (nie przesadzając z pochwałami za drobnostki co może odnieść przeciwny skutek) .
• Odpowiednie grupowanie uczniów – pary, grupy lub przydzielone im zadania muszą być tak dobrane aby każdy odniósł jakiś sukces co zmotywuje uczniów do dalszej pracy. Po kilku niepowodzeniach uczniowie rezygnują z pracy, która nie przynosi żadnych rezultatów, są też tacy którzy już po pierwszej nieudanej próbie stają się bierni i pasywnie podchodzą do kolejnych zadań.
• Rozmowa z uczniami i monitorowanie ich pracy - podczas gdy uczniowie pracują w parach lub grupach nauczyciel chodzi po klasie i monitoruje ich pracę w razie potrzeby pomaga, doradza, koryguje, udziela informacji – rzecz oczywista, ale jak to robić umiejętnie – jeszcze raz – po pierwsze pochwalić dotychczasową pracę, dopiero później udzielać rad - a to wszystko nie stojąc tylko siedząc przy uczniach to powoduje, że uczniowie czują się bardziej komfortowo, nie boją się bycia ocenianymi, są bardziej pewni siebie.
• Krótkie i proste zadania –w pracy z uczniami słabymi lub pasywnymi bardzo ważne jest aby zadania były proste (tzn. dobrane do możliwości uczniów)tak aby uczniowie odnosili swoje małe sukcesy i krótkie aby efekt ich pracy były szybko widoczne.
• Wyraźnie postawiony cel – uczniów zmotywuje do pracy jakieś konkretne zadanie z wyraźnie wyznaczonym celem. Praktyka szkolna pokazuje, iż uczniowie uczą się mechanicznie wówczas, gdy nie znają celu i przeznaczenia wiedzy, gdy powątpiewają w jej wartość oraz zastosowanie w życiu. Dziecko, które nie otrzymało odpowiedzi na nurtujące je pytania typu: "Po co ja się tego uczę?", "Gdzie będę mógł wykorzystać zdobyte wiadomości? " zapoznaje się z nimi tylko powierzchownie, pamięta je krótko, i nie jest w stanie ich zastosować, a nawet odtworzyć.
Przykłady sformułowania polecenia:
1. Nauczyciel: Przygotujcie dialogi na podstawie dialogu w podręczniku str. 43 zad. 4. Przeznaczamy na to zadanie 12 minut.
2. Nauczyciel: Wszyscy lubimy podróżować, zwiedzać nowe miejsca. Wczoraj zakończyliśmy podróż po kolejnym anglojęzycznym państwie Nowej Zelandii – jesteśmy na lotnisku i wracamy do Polski. Musimy dowiedzieć się gdzie jest odprawa, odebrać „zablokowane” bilety – Ania, Jacek i Michał są w kasach, a pozostałe osoby są turystami. Za chwilę przybędziemy na lotnisko. Wszyscy przygotowujemy się do rozmowy w języku angielskim gdyż na lotnisku nie ma personelu mówiącego w języku polskim – pomogą nam wyrażenia z dialogu na str. 43 zad. 4. Proszę przygotować się do dialogów – mamy na to 5 minut.
Drugi sposób sformułowania polecenia zaczyna się od przedstawienia konkretnej sytuacji, wskazania powodu użycia języka obcego, jest to sytuacja zbliżona do realnej więc dodatkowo motywuje do udziału w zadaniu.

• Użycie multimediów – oderwanie się od podręcznika i zeszytu co pewien czas uatrakcyjni zajęcia – można wykorzystać tablice interaktywną, do której każdy musi podejść, wykonać zadanie; możemy poświęcić godzinę na tłumaczenie popularnej piosenki, którą przygotują i przyniosą nam sami uczniowie; możemy przygotować przedstawienia w j. angielskim podczas którego wszyscy muszą odegrać swoją rolę i nie ma czasu na bezczynne siedzenie.
• Stosowanie realiów – w procesie nauczania j. angielskiego bardzo dużą rolę odgrywają autentyczne materiały najlepiej zawierające informacje zgodne z zainteresowaniami uczniów np. ulotki, reklamy nowego klubu młodzieżowego, informatory itp. Pracując z takimi materiałami uczniowie wiedzą, że muszą wykorzystać znajomość języka obcego aby odnaleźć interesujące pozycje np. w zestawie koncertów danego zespołu.
• Różnorodność – zróżnicowanie modelu klasy, różnorodne zadania, nietypowe materiały dydaktyczne sprawiają, że lekcje stają się niespodzianką i uczniowie czekają na nie z niecierpliwością i z zainteresowaniem biorą udział w kolejnym, nowym zadaniu mając świadomość, że odniosą jakiś sukces.
• Czego należy unikać aby uczniowie nie nudzili się podczas zajęć:
- nakazywania,
-nudy – powtarzania ciągle tych samych typów zadań,
- monotonii,
- robienia wykładu,
- przerywania uczniom podczas prezentacji ich pracy (np. dialogu), uwagi można przekazać po wypowiedzi uczniów,
- krytykowania,
- ośmieszania,
- ciągłego poprawiania – czasami ważniejsza jest sama komunikacja niż jej poprawność,
- wiecznego egzaminowania i odpytywania – starajmy się przedyskutować problem, delikatnie go wskazać – uczeń nie musi wiedzieć, że jest oceniany,
- prowadzenia lekcji tylko na podstawie materiałów zawartych w podręczniku (te same treści można przedstawić w inny sposób poprzez samodzielne przygotowanie materiałów),
Reasumując najbardziej skuteczną formą mobilizowania dzieci do nauki jest rzetelne poznanie ich mocnych stron, uczynienie lekcji pewnego typu przygodą podczas której można odnieść sukces, na której każdy uczeń otrzyma pochwałę za swój wkład w pracę. Lekcja zwłaszcza języka obcego, a w szczególności poświęcona nauce komunikacji ustnej to wielkie pole do popisu dla nauczyciela – reżysera zajęć. Uczeń powinien czuć się jak aktor, który odgrywa rolę według wskazówek nauczyciela.