"Madame" - powieść Antoniego Libery

„ Madame”- fascynująca powieść naszych czasów
przedstawienie książki autorstwa Antoniego Libery

„ Była to trzydziestoparoletnia, nader przystojna niewiasta, która w zasadniczy sposób odbijała się od reszty nauczycieli- szarych, zgorzkniałych, nudnych, w najlepszym razie nijakich. Chodziła elegancko ubrana, wyłącznie w garderobie produkcji zachodniej( to się widziało od razu), miała wypielęgnowane ręce, zdobione gustowną biżuterią i bił od niej odurzający zapach dobrych, francuskich perfum. Jej twarz pokrywał zawsze starannie zrobiony makijaż, a głowę wieńczyły lśniące, kasztanowe włosy, przycięte krótko ponad długą, wysmukłą szyją. Trzymała się prosto, miała nienaganne maniery, a przy tym ciągnął się od niej jakiś mrożący chłód.
Piękna i zimna, wspaniała i nieprzystępna, dumna i bezlitosna- istna Królowa Śniegu...”
( Antoni Libera „Madame”, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002, s.44)

Ten rzeczowy, nieco ironiczny opis z powodzeniem mógłby otwierać powieściową sytuację „ Madame”, której pierwotny tytuł nosił nazwę „ Dawniej! Ale dziś”( fragmenty pod tym tytułem ukazywały się w krakowskim piśmie „Nagłos”)
Książka zaistniała dzięki konkursowi, które ogłosiło wydawnictwo Znak w 1997 roku. Rozstrzygniecie konkursu nastąpiło we wrześniu 1998r. Laureatem tej nagrody został Antoni Libera, co zagwarantowało mu opublikowanie powieści.
„Madame” jest pierwszą powieścią późnego debiutu artysty, znanego głównie jako tłumacza i znawcę twórczości Becketta, jako reżysera jego sztuk i autora szkiców literackich.
Powieść otwierają dwa cytaty „ Nie mów: Jak to jest, że dni dawne były lepsze niż te co są teraz ?
Bo nie z mądrości zapytujesz o to” ( Eklezjasta 7, 10), drugi zaś „ Romansopisarz powinien dążyć nie do tego by opisywać wielkie wydarzenia, lecz by małe czynić interesującymi”
( Artur Schopenhauer).
„Madame” składa się z siedmiu rozdziałów i trzydziestu pięciu podrozdziałów, w których podjęte są fundamentalne kwestie, ale rozpatrywane przy okazji spraw małych, powszednich, znajomych każdemu. Szkoła, dojrzewanie, miłość...Osnowa powieści jest dość prosta. Bohater powieści naprzód jest marzycielem, potem „badaczem” życia, wreszcie sam staje się artystą .
Libera na kartach powieści przedstawia dwóch bohaterów – narratora oraz ją: nauczycielkę języka francuskiego i panią dyrektor jednego z warszawskich liceów w jednej osobie.
Tytułowa Madame, to kobieta, która wyróżnia się klasą , mądrością, nienagannymi manierami, a jednocześnie jest bardzo tajemnicza i niedostępna. Nie pasuje do ówczesnych realiów, przez pomyłkę „ umieszczona w szkole”.
Główny bohater stara się jednak dowiedzieć czegoś więcej o jej życiu. Próbuje zainteresować ją jako wybitny uczeń i nieprzeciętna osobowość. To dla niej pisze kunsztowne wypracowanie o gwiazdach i w micie o Wodniku i Pannie udowadnia, że te dwa znaki zodiaku są sobie przeznaczone. Każde z nich w oderwaniu, jest istotą niepełną , dopiero razem, w złączeniu, tworzą całość i jedność. Bohater robi wszystko aby sobą zainteresować swoją Madame. Jest elokwentny, sypie dowcipami, wreszcie wczuwa się w nią, aby poznać „ od środka „ kim może być taka osoba.

Książka ta opisuje przeżycia młodego maturzysty. Jest tylko w pewnym stopniu autobiograficzna. Oddaje obraz polityczny i obyczajowy z czasów młodości autora z lat 60-tych. Poza tym jest to książka w książce. Cały tekst, łącznie z Postscriptum , pochodzi od bohatera- narratora i to on pisze nie jako wspomnienie, lecz jako utwór literacki, który zamierza wydać.

Narrator opowiada o swoich latach nauki i o fascynacji starszą od niego, piękną, tajemniczą kobietą, która uczyła go francuskiego i dała mu lekcję wolności.
Powieść podejmuje problem pozoru i prawdy, podkreśla rolę natury w poznawaniu rzeczywistości i rolę języka w tym procesie. Mówi także o przeradzaniu się życia w mit, o dwuznaczności sztuki.
Pod koniec czytania książki wyczuwa się pewien niedosyt. Autor nakreśla wyłącznie obraz miłości duchowej. Jest to jednak miłość rzadko spotykana w dzisiejszych czasach i może dlatego tak fascynuje, zachwyca i wzrusza ludzi....
W tym oczywiście mnie.

Gorąco polecam.