Dla rodziców - o alkoholu i narkotykach

Współcześnie wielu nastolatków ma za sobą doświadczenia z alkoholem i narkotykami . Niekiedy kończy się to na kilku próbach , lub eksperymentowaniu od czasu do czasu – bez groźnych następstw dla zdrowia i życia.
Niestety często próby sięgania po alkohol i narkotyki stają się bardziej regularne i prowadzą do uzależnienia , co bardzo destruktywnie odbija się na zdrowiu psychicznym i fizycznym oraz funkcjonowaniu społecznym młodego człowieka.
Wielu nastolatków wyrasta z okresu eksperymentowania z alkoholem i środkami psychoaktywnymi. Nie wszyscy jednak dają sobie z tym radę i popadają w głębokie uzależnienie , które może prowadzić do śmierci.
Niestety nie można stwierdzić jednoznacznie , kto jest narażony bardziej na ryzyko groźnych następstw kontaktu z alkoholem i narkotykami. Z obserwacji wynika , że częściej po te środki sięgają chłopcy i dziewczęta z rodzin patologicznych ( w których były już epizody sięgania po napoje alkoholowe i substancje psychoaktywne ) lub niewydolnych wychowawczo ( w których rodzice utracili kontrolę nad dziećmi ).
Obecnie w legalnej sprzedaży znajdują się następujące uzależniające:
napoje alkoholowe ( wódka ,wino , piwo itp.)
papierosy
leki na receptę
różnego rodzaju środki wziewne , syropy i leki bez recepty , które zawierają w swoim składzie chemicznym kodeinę
leki nasenne
rozmaitego rodzaju środki odchudzające.
Niestety w przypadku alkoholu i papierosów ustawowy zakaz sprzedaży osobom poniżej 18 roku życia bardzo często nie jest przestrzegany !
Nielegalnie w Polsce można zakupić bardzo liczną grupę środków zmieniających psychikę , wśród których najpopularniejszymi
są:
marihuana
amfetamina
LSD
PCP
heroina i jej odmiany
kokaina i jej odmiany
środki autorskie np. wszelkiego rodzaju dopalacze, które jeszcze niedawno były sprzedawane w sklepach jako tzw. środki kolekcjonerskie.
Moda na spożywanie środków psychoaktywnych podlega zmianom . Najwyższe wskaźniki notuje się dla taniego alkoholu , papierosów oraz tzw. dopalaczy .
Rodzice muszą wykazać się czujnością , aby nie przegapić sygnałów ostrzegawczych wskazujących na kontakt nastolatka ze środkami psychoaktywnymi. Są to najczęściej :
objawy fizyczne : zmęczenie , różnego rodzaju dolegliwości fizyczne np. bóle głowy , zaczerwienione oczy , mętny wzrok , nieprawidłowe źrenice ( rozszerzone lub zwężone ) , kaszel , wymioty
objawy psychiczne : zmiany osobowości ,nagłe zmiany nastroju , nieodpowiedzialne i niezrozumiałe zachowania , brak zainteresowań , depresja lub nadmierne pobudzenie , niska samoocena
w domu : kłótliwość , lekceważenie zakazów i nakazów , izolowanie się od innych członków rodziny
w szkole: gorsze oceny , złe zachowanie , częste nieusprawiedliwione nieobecności
w relacjach społecznych : kolizje z prawem , dziwnie zachowujący się nowi koledzy , nowy styl ubierania , słuchanie nowej , niekonwencjonalnej muzyki
Niektóre z wymienionych sygnałów mogą świadczyć o istnieniu problemów innej natury . Nie można ich ignorować . W pierwszej kolejności należy przeprowadzić szczerą i uczciwą rozmowę z dzieckiem na temat alkoholu i narkotyków . Potem należy poprosić o pomoc lekarza , aby wyjaśnił on jakie jest podłoże niepokojących zachowań nastolatka ( może być nim jakaś choroba ) . Potem lub równolegle należy nawiązać kontakt z psychologiem lub psychiatrą dziecięco – młodzieżowym .
Gdy jednak okaże się , że nastolatek jest uzależniony od środków psychoaktywnych należy zdecydować się na odpowiedni program terapii . Zarówno sama decyzja o leczeniu , jak i wybór programu terapii oraz ośrodka , w którym będzie się ona odbywać jest dla rodziców bardzo trudnym krokiem i powinna odbyć się po konsultacji z psychiatrą .
Przy wyborze programu terapeutycznego należy kierować się następującymi kryteriami i odpowiedzieć sobie na następujące pytania :
Czy wybrany program terapii jest właściwy dla dziecka?
Jakie kwalifikacje maja osoby , które wchodzą w zespól terapeutyczny ?
Jakie metody postępowania stosuje się w leczeniu ( tzw. detoksie ) - czy jest to abstynencja, terapia indywidualna , grupowa , rodzinna , środki farmakologiczne , grupa samopomocowa , program dwunastu kroków , program readaptacji po leczeniu ?
Czy inne problemy nastolatka zostaną uwzględnione podczas leczenia ?
W jaki sposób rodzina zostanie zaangażowana w proces terapii ?
Jaki jest koszt leczenia , czy można liczyć na refundację ?
Czy placówka , w której odbywać będzie się terapia ma akceptacje Ministerstwa Zdrowia ?
Jak długo będzie trwało leczenie ?
Ważne jest także , aby rodzice wiedzieli , czy są możliwości kontynuowania lub ponownego podjęcia leczenia w przyszłości ( w sytuacji niepowodzenia po leczeniu i powrotu do nałogu ).
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości rodzice powinni kontaktować się ze specjalistami. Wskazane jest nawet zasięganie porady u kilku specjalistów tej samej dziedziny np. kilku psychiatrów dziecięco- młodzieżowych .
Ważna jest wiara w to , że terapia się powiedzie i młody człowiek nigdy nie wróci do nałogu .