Analiza rozpoznania i rozwiązania przypadku dydaktycznego - stworzenie redakcji gazetki szkolnej

Opis i analiza przypadku
„Stworzenie redakcji szkolnej gazetki jako działanie rozwijające twórczą aktywność uczniów”

1. Identyfikacja problemu.
Obserwacja moich wychowanków skłoniła mnie do opracowania programu koła dziennikarskiego, na realizację którego uzyskałam zgodę dyrekcji we wrześniu 2008r. Pomysł redagowania szkolnego pisemka został przyjęty przez moich wychowanków ( klasa druga) z wielkim entuzjazmem. Ponieważ uczę ich również j. polskiego znałam dobrze specyfikę pracy w tym zespole. Zauważyłam, że uczniowie ci mają wspaniałe, niepowtarzalne i bardzo twórcze pomysły oraz prezentują wysoki poziom umiejętności. Sami dokonują modyfikacji scenariuszy, reżyserują scenki na potrzeby szkolnych konkursów, grają, zatem uczestnictwo w zajęciach, nawet prowadzonych aktywnymi metodami, nie zaspokaja ich potrzeby ekspresji własnej osobowości i nie wyczerpuje twórczej aktywności stąd często zajmują się „inną twórczością.” Z tego powodu nie rozwijają swoich zdolności, ale również nie zdobywają wiedzy przedmiotowej i umiejętności językowych. Koło polonistyczne, które tylko rozszerzałoby wiedzę lub umiejętności z zakresu treści programowych j. polskiego byłoby zupełnie nieatrakcyjne dla dużej części moich uczniów. Czułam się zobowiązana do podjęcia środków zaradczych. Uznałam, iż solidną bazą możliwości dla uczniów, szczególnie tych aktywnych będzie redagowanie gazetki. Dla mnie zresztą też niemałe doświadczenie. Moim zadaniem jako opiekunki było ukierunkowywanie młodzieży w działaniach, tak by najlepiej rozwijać osobowość wychowanków, wyzwolić inwencję twórczą a tym samym doskonalić warsztat pisarski.

2. Geneza i dynamika zjawiska
Grupę drugoklasistów uczęszczających na zajęcia dodatkowe zaliczyć można do zespołów bardzo zaangażowanych w życie klas i szkoły. Uczniowie ci chętnie występowali w akademiach, sprawdzali swoje umiejętności w różnych konkursach, żywo współpracowali w zabawach szkolnych, nie stronili też od dodatkowej pracy zadawanej przez nauczycieli. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom tej grupy, zaproponowałam im zajęcia zespołu redakcyjnego gazetki szkolnej, na których pracowicie i twórczo spędzą czas. Celowość takich spotkań w przypadku uczniów z mojej osobistej klasy, która w wywiadach zdradza, że w wolnym czasie najczęściej gra w gry komputerowe, ogląda tv, które to zastępują im książki a Internet pozostałe źródła informacji, wydaje się oczywista. Również obserwacje i rozmowy z innymi nauczycielami, uczącymi w tej klasie utwierdziły mnie w tym zamyśle, gdyż moi wychowankowie angażowali się we wszystkie działania podejmowane w gimnazjum ( akademie, przedstawienia, konkursy, apele profilaktyczne ).
Na pierwszych zajęciach koła starałam się zaciekawić młodzież projektem szkolnej gazetki. W gronie przyszłych dziennikarzy znaleźli się uczniowie o dużych możliwościach intelektualnych, ogromnym twórczym potencjale, którzy żywo zareagowali na moją propozycję. Po burzy mózgów dotyczącej tytułu ( Puls Szkoły ), wyborze naczelnego ( Mariusz, również gospodarz mojej klasy ) przeprowadziłam warsztaty dotyczące tajników pracy dziennikarskiej. Młodzi redaktorzy poznali podstawy; tytułowanie, dzielenie tekstu, podtytuły, akapity, podkreślenia. Z początkiem października zaczęliśmy pracę nad pierwszym numerem gazetki, który wyszedł drukiem w grudniu 2008r. Kilka egzemplarzy wyłożono w bibliotece szkolnej i świetlicy. Problem stanowił kolportaż pisemka. Z pomocą przyszła pani dyrektor, która udostępniła papier, drukarkę. Żeby zaangażować do pracy w redakcji innych chętnych uczniów ze szkoły, wystosowano do nich specjalne ogłoszenie. Dodatkowa praca, konieczność poświęcenia czasu wolnego, czasem nieśmiałość zniechęcały jednak potencjalnych autorów tekstów. O drugim numerze gazetki było już głośno w szkole. Pełnowymiarowy pod względem objętości numer- 16 stron tekstów i zdjęć złożonych na komputerze w domu z materiałów przygotowanych przez redaktorów na płytach lub przysłanych mailem. Pochlebne opinie pani dyrektor, nauczycieli i gimnazjalistów mobilizowały młodzież. Nowi w zespole pojawili się z trzecim numerem pisemka. Pisali o szkolnych sprawach, recenzowali książki. Niektórzy otrzymali na stałe przydział strony do swojej dyspozycji. Łamy gazetki otwarte były na wszelkie pomysły, na najbardziej indywidualną twórczość. Sukcesy kolejnych numerów powodowały, że coraz więcej osób zgłaszało się z propozycjami tematów, którymi chcieliby się zająć a tym samym zaistnieć w redakcji.
Spotkania zespołu odbywały się raz w tygodniu. Redagowanie każdego numeru zaczynało się od wspólnego zastanowienia się nad jego zawartością i zebrania różnych pomysłów. Uczniowie pracowali zazwyczaj grupowo, dzieląc się poszczególnymi zadaniami. Na kolejnych zajęciach odczytywane i analizowane było to, co udało się w ich trakcie wypracować. Następnie dokonywano wspólnej korekty stron, zastanawiano się nad oprawą graficzną, stroną tytułową.
Pismo ma do dziś swoje stałe rubryki. Poruszane są w nim tematy z życia uczniowskiego, porady językowe, zawodowe, opisywane są wydarzenia ze szkolnego podwórka, prezentowane są dokonania uczniów ( wyróżnione wypracowania i wyniki z konkursów), wywiady, sondy, felietony, ogłoszenia dotyczące imprez szkolnych, nie brakuje też zdjęć, humoru i innej twórczości własnej uczniów.
W następnym roku szkolnym ze względu na zmiany w organizacji zajęć, konsultacje w sprawach tekstów do gazetki odbywały się w czasie przerw lub drogą mailową.
Szkolna gazetka ukazywała się regularnie co dwa miesiące w nakładzie 20 egzemplarzy. W tym czasie przez łamy pisemka przewinęło się ok. 40 uczniów, ukazało się 14 numerów.
Gazetka spotyka się z dużą życzliwością rodziców, uznaniem dyrekcji i nauczycieli.

3. Znaczenie problemu
Współczesna szkoła to nie tylko obowiązkowe lekcje, dydaktyka i wychowanie. Ważne jest, by tak zorganizować uczniom czas wolny, by rozwijać indywidualne możliwości tkwiące w dziecku, dać radość i satysfakcję z tworzenia. Jednym z ciekawych sposobów na spędzenie wolnego czasu jest redagowanie gazetki szkolnej. Młodzi dziennikarze mają okazję wejść w rolę prawdziwych redaktorów, rozwijać własną aktywność i pisać teksty związane z tematyką im najbliższą, przeprowadzać wywiady i sondaże.
Jako polonistka zdaję sobie sprawę z mojej roli jako opiekunki gazetki. Muszę tak zorganizować czas zespołu, by uaktywnić literacko i reportersko gimnazjalistów tak, by praktycznie wykorzystali umiejętności językowe zdobywane na lekcjach (sprawozdania, wywiady, reportaże ).
Materiał do gazetki jest zbierany wśród możliwie szerokiego grona uczniów. Sukcesy literackie premiowane są stopniem z polskiego, co też ma wpływ na motywację uczniów, która wzrasta po ukazaniu się każdego numeru. Staram się nawet niektóre tematy zadań pisemnych formułować w ten sposób, by w rezultacie autorem artykułu lub jego fragmentu mógł stać się nieoczekiwanie każdy uczeń, jeśli potrafił błysnąć myślą, dojrzałym wnioskiem. Praca w redakcji gazetki ma znaczenie dla młodzieży, jest narzędziem do samooceny, refleksji. Uczniowie niezwykle silnie przeżywają fakt opublikowania ich twórczości. Nasi gimnazjaliści identyfikują się z Pulsem Szkoły. Tworzone przez gimnazjalistów gazetki mają niezwykłą wartość, wyłaniają uczniów zdolnych, mobilizują „znudzonych”, wspaniale integrują środowisko szkolne, dając jego swoisty obraz, efekt ich pracy, zaangażowania i aktywności.

4. Prognoza
Jakie mogły być rezultaty moich działań?
Prognoza negatywna:
- uczniowie nie zechcą włączyć się do pracy twórczej w redakcji;
- przymuszanie do zajęć może stworzyć dodatkowe problemy w relacji uczeń – nauczyciel
- nowatorstwo, nieporadność językowa, mało wartościowe teksty, zniechęcą do pracy
- zbytnia swoboda w doborze tematów
- brak motywacji do dodatkowej pracy, znikome zaangażowanie grupy,
- nieterminowość, słomiany zapał

Prognoza pozytywna:
- rozwój potencjału twórczego tkwiącego w uczniach
- kształtowanie cech, które warunkują dobre funkcjonowanie we współczesnym świecie: samodzielność, systematyczność, dyscyplina czasowa, kreatywność, pomysłowość
- budzenie wiary we własne możliwości, walka z ograniczeniami
- możliwość wykazania się, możliwość decydowania o zawartości numeru
- rozwinięcie pasji dziennikarskich, co może mieć wpływ na wybór zawodu w przyszłości
- nowe spojrzenie na komputer jako narzędzie do pracy twórczej, posługiwanie się różnymi aplikacjami przy tworzeniu szaty graficznej
- integracja zespołu, zwiększenie umiejętności komunikacyjnych pracy w grupie
- kształcenie umiejętności planowania własnej pracy, organizowania, selekcji materiału, wykorzystywania informacji z różnych źródeł.
- udoskonalenie warsztatu pisarskiego uczniów w efekcie lepszy wynik na egzaminie zewnętrznym w części humanistycznej
- promocja szkoły w środowisku, kreowanie wizerunku gimnazjum poprzez zdjęcia, informowanie o wydarzeniach z życia placówki.

5. Propozycje rozwiązania
- włączenie wychowanków w różne akcje o charakterze społecznym, dydaktycznym i wychowawczym organizowane w szkole, obserwacje, opisywanie i dokumentowanie przez nich otaczającej rzeczywistości
- poznanie możliwości poszczególnych uczniów, motywowanie uczniów do pracy,
- konsultacje w sprawie tematów proponowanych przez uczniów na cotygodniowych spotkaniach zespołu i drogą mailową
- praca nad zawartością numeru gazetki, dyskusja, podział zadań
- czas na zbieranie materiałów, pisanie tekstów, wybór zdjęć, redakcję techniczną numeru, korektę i powielenie egzemplarzy.
- wydawanie pięciu numerów w ciągu roku szkolnego

6. Wdrażanie oddziaływań
1. Planowanie, redagowanie i wydawanie, co dwa miesiące gazetki szkolnej
2. Wydanie numeru pilotażowego poprzedzone zgromadzeniem informacji, które przybliżą uczniom warsztat pracy dziennikarza i proces jej powstawania
3. Nadanie tytułu, określenie szaty graficznej oraz stałych działów, formatu, objętości,
4. Wyłonienie red. naczelnego, zastępcy, sekretarza redakcji, red. technicznego, dziennikarzy tematycznych, określenie zakresu ich obowiązków
5. Pierwszy wydruk gazetki, adiustacja materiałów pod względem merytorycznym i stylistycznym; czuwanie nad przestrzeganiem etyki dziennikarza;
6. Pomoc, koordynacja działań, cenzura
7. Montaż i drukowanie gazetki
8. Gromadzenie egzemplarzy archiwalnych

Redaktorzy pisemka musieli stać się wszechobecni, wiedzieć gdzie i co się dzieje w gimnazjum. Na łamach gazetki znalazły się m.in. wywiady, relacje z uroczystości, egzaminów próbnych, wyjazdów ozdobione zdjęciami z dodatkowym komentarzem. Jako opiekun i polonistka dbałam o literacki charakter gazetki, poprawiałam styl, inspirowałam artykuły, robiłam ostateczny szlif przed drukiem.

6. Efekty oddziaływań
Zgodnie z zamierzeniem w roku szkolnym wychodziło drukiem pięć numerów gazetki. Puls Szkoły dostarczył swoim czytelnikom kluczowych informacji dzięki solidnej pracy zespołowej. Młodzi redaktorzy wykazali się kreatywnością i potencjałem twórczym, czuli się ważni i odpowiedzialni. Gazetka była pozytywnie odbierana w szkole, o czym wnoszę z otrzymywanych opinii. Uczniowie zasmakowali też radości dzielenia się z rówieśnikami swoimi zainteresowaniami, spostrzeżeniami i przeżyciami ( felietony, sondy, wywiady), co pozytywnie wpłynęło na ich poczucie własnej wartości. Gazetka dała pole do popisu. Na jej łamach publikowano najlepsze prace pisemne, zwłaszcza te, które prezentowali oryginalne ujęcie tematu lub dyskusyjne poglądy. Gimnazjaliści uważali za wyróżnienie i nobilitację zamieszczenie ich tekstu w gazetce, możliwość ujawnienia talentu literackiego. W efekcie starali się o dobry poziom swoich prac i o pogłębienie zawartych w nich sądów. Do tej pory wypracowania na lekcjach j. polskiego poznawał tylko nauczyciel przedmiotu. Coraz więcej uczniów próbowało zaistnieć w gazetce poprzez wysoki wynik w konkursach przedmiotowych, artystycznych czy sportowych.
Mariusz, red. nacz. okazał się bardzo zrównoważonym, charyzmatycznym i obowiązkowym naczelnym, który świetnie radził sobie z zaangażowaniem zespołu do wspólnego działania. Docenienie twórczych ambicji uczniów dało im podstawy wiary w siebie i poparcie, procentujące w przyszłości. Mariusz został wybrany w nowym roku szkolnym przewodniczącym SU. Radość z działania i zadowolenie z osiąganych celów ( kolejne numery) dawały młodzieży poczucie własnej wartości i możliwości twórczych. Uczniowie mojej klasy zaczęli myśleć o szkole, jako nie tylko miejscu zdobywania wiedzy, ale też takim, które sprzyja ekspresji własnej osobowości.
Dzieci zdolne i aktywne trzeba umiejętnie zainspirować i kierować ich samodzielną pracą, pozytywnie wykorzystując energię cechującą młodzież. Podjęcie się z uczniami redakcji szkolnej gazetki stworzyło możliwość twórczego ukierunkowania ich potencjału, Pomogło w kształtowaniu wszechstronnego, odpowiedzialnego człowieka, dbającego o rozwój własny, dobrze przystosowanego do funkcjonowania we współczesnym świecie.