Pośród patelni i sztućców gra muzyka - scenariusz zajęć dla dzieci w wieku przedszkolnym

Scenariusz zajęć
Autor: Beata Śliwińska

TEMAT: „Pośród patelni i sztućców gra muzyka”

CEL OGÓLNY: Doskonalenie umiejętności wykorzystywania wyobraźni, pobudzanie do myślenia oraz działania twórczego. Uzyskanie podstawowej wiedzy dotyczącej działalności orkiestry.

CELE OPERACYJNE:
-dziecko potrafi rozpoznać i nazwać instrumenty muzyczne w orkiestrze
-dziecko potrafi rozpoznać dźwięki forte i piano i zastosować się do gestu określającego go
-dziecko potrafi wygrać melodię i określić jej wysokość oraz dynamikę
-dziecko potrafi współdziałać w grupie
-dziecko potrafi samodzielnie wykonać zadanie bez narzucania efektu finalnego
-dziecko potrafi wykorzystać przedmioty codziennego użytku do radosnej i bezpiecznej zabawy

METODY: słowna, pokazu, obserwacji, własnych doświadczeń, naśladowcza, zadaniowa, praktycznego działania, czynnego podpowiadania ruchów

FORMA: grupowa i indywidualna


PRZEBIEG ZAJĘĆ:

Część wstępna:
1.Nauczyciel wita dzieci piosenką „Jestem Kasia”, każde z dzieci ma wyśpiewać wg własnej melodii lub znanej im swoje imię i powitać resztę grupy jakimś charakterystycznym dla siebie ruchem. Reszta grupy pozdrawia dziecko „Witaj nam Kasiu” i naśladuje jej ruch.
Część zasadnicza:
2.Prezentuje temat zajęć „Pośród patelni i sztućców gra muzyka”, pyta dzieci czy jest dla nich zrozumiały temat.. Jeśli nie prosi o argumentowanie swojego zdania. Następnie pyta w jakim pomieszczeniu można odnaleźć te i inne naczynia. Jakimi możemy posługiwać się w kuchni przedmiotami? (odp. Dzieci)
3.Naczyciel osłania obrus pod którym na stole leżą małe i duże garnki, pokrywki, łychy drewniane, łyżeczki metalowe, trzepaczki itd. Nauczyciel pyta czy dzieci znają nazwy tych wszystkich przedmiotów jeśli nie to nazywa je. A następnie zadaje pytanie o przeznaczenie każdego z nich.
4.Zadaniem dzieci jest wybrać sobie po jednym kuchennym atrybucie i wymyślić jakie inne zastosowanie może ono mieć. (danie dzieciom swobody , ekspresji twórczej na zasadzie, „każda odpowiedź jest dobra”). Odpowiedź może być wykonana ruchem, słowem itd. wedle uznania dziecka.
5.Dzieci prezentują swoje pomysły. Następnie nauczyciel prosi dzieci o to żeby wydobyły dźwięk ze swojego naczynia. Do tego celu mogą użyć łyżeczek, łych drewnianych lub innych przedmiotów które pozwolą im na wykonanie tego zadania. (należy pamiętać o przestrzeganiu podstawowych zasad bezpieczeństwa!)
6.Nauczyciel chwali wszystkie pomysły dzieci i podsuwa kolejne zadanie, prosi aby dzieci przekazały innemu koledze swoje „instrumenty”- naczynia lub wybrały całkiem nowe jeśli chcą. Zadaniem kolejnym jest spróbować wydobyć taki dźwięk, który pozwoliłby na przypisanie go do konkretnej rzeczy np. odgłosu zwierząt, dźwięków ulicy, przyrody itp. Ważne aby przy wymyślaniu swojej propozycji nie zdradzić się o jaki odgłos nam chodziło. Będą to taki „dźwiękowe kalambury”. Jeśli komuś nie uda się zrobić tego przy użyciu swojego konkretnego „instrumentu”- naczynia to niech postara się wygrać jakąś melodie.
7.Nauczyciel chwali pomysłowość wszystkich dzieci. W przypadku dziecka wygrywającego melodię prosi pozostałe dzieci z grupy aby określiły czy melodia jest szybka, czy wolna, grana głośno czy cicho.
8.Nauczyciel proponuje aby jedną z takich melodii zagrać razem. Wspólnie wybiera z dziećmi melodię i prosi jej autora o zagranie jej ponownie a pozostałe dzieci o wsłuchanie się w nią. Próba powtórzenia melodii.
9.Nauczyciel pyta dzieci czy te chciałyby wymyślić propozycje nazwy dla ich oryginalnej orkiestry, jeśli tak, to jej nazwę nauczyciel zapisuje na tablicy i pod spodem zapisuje wielkimi literami PRÓBA a na drugiej odchylanej tablicy WYSTĘP. Pyta dzieci czy wie o to znaczy próba i występ/koncert. Pyta czy dzieci wiedzą gdzie odbywają się próby i występy orkiestr. Pokazuje ilustracje instrumentów grających w orkiestrach, wszystkie je nazywa, potem przykład miejsca w danym mieście gdzie taki koncert można usłyszeć. Pyta czy ktoś słyszał kiedyś taki występ. Proponuje chwilę wsłuchać się w muzykę puszczoną z płyty. Pyta czy taka orkiestra gra wyłącznie z nut zapisanych przed sobą, czy jest jeszcze potrzebny ktoś więcej? Jeśli dzieci nie wiedzą nauczyciel tłumaczy że ważną postacią dla wszystkich osób w orkiestrze jest taki pan (tutaj zdjęcie dyrygenta we fraku z batutą w dłoni).
10.Pyta czy dzieci wiedzą jak taki pan się nazywa/ jaki jest jego zawód? Jeśli nie to proponuje aby każde z dzieci pomyślało chwilkę o specjalnej nazwie dla niego. Po propozycjach dzieci nauczyciel tłumaczy, że ten pan który stoi na występie tyłem do publiczności a przodem do orkiestry to dyrygent. (pokazuje zdjęcie z występu). A jego nazwa pochodzi od tego, że dyryguje, pokazuje członkom orkiestry jak mają grać, kiedy zaczynać i kiedy kończyć, kiedy dźwięki mają być głośne i dla jakich instrumentów, a kiedy mają być ciche i np. spokojne. Nauczyciel zadaje pytanie czy dzieci wiedzą dlaczego dyrygent trzyma w ręku ten „śmieszny biały patyk”, co to jest czemu ma służyć? (propozycje dzieci, uzup. Nauczyciel).
11.Ustala z dziećmi znak który ma rozpocząć grę orkiestry i znak który ma zakończyć utwór muzyczny. Poza zapamiętaniu ich dodaje dwa więcej znak określany jako piano (cicho) i znak forte (głośno).
12.Egzamin na członka orkiestry- nauczyciel każdemu z dzieci pokazuje 3 znaki dziecko- początek- głośno/cicho- koniec. Dziecko stosuje się do tych znaków, po zdaniu egzaminu dostaje plakietkę członka orkiestry (naklejka w kształcie trąbki z imieniem dziecka i nazwą orkiestry).
13.Utworem tym będzie znana wszystkim dzieciom melodia piosenki „Świeć gwiazdeczko”. Chwila na przypomnienie melodii piosenki – zaczynamy od murmuranda, zaśpiewania przez użycie sylaby „la”, zaśpiewania, zaśpiewania z wytańczeniem/ wyklaskaniem melodii pełnym głosem.
14.Próba orkiestry. Jeśli orkiestra jest mało zharmonizowana nauczyciel proponuje jeszcze jedną próbę.
15.Nauczyciel pyta czy dzieci nie chciałyby zaprezentować swojego utworu muzycznego swoim kolegom z innej grupy, jeśli tak to proponujemy że zaprosimy ich na występ.
16.Nauczyciel pyta czy dzieci wiedzą co należy przygotować przed występem? Zaproszenia, bilety, plakat informacyjny, posprzątać salę, przygotować miejsca dla gości, wyczyścić instrumenty, przygotowanie stroju dla dyrygenta z szarego papieru itd.
17.Dzieci zgłaszają się do poszczególnych czynności. Nauczyciel siedzące jeszcze w kole dzieci pyta o to jak orkiestra powinna się zachować przed, w trakcie i po występie (mowa o ukłonie, ładnej pozycji podczas gry, skupieniu się, zachowania powagi, obserwować dyrygenta, ukłonie po występie). Nauczyciel pyta a jak powinni zachować się podczas występu jego słuchacze czyli dzieci z grupy zaproszonej – odp. Dzieci.
18.Nauczyciel prosi trójkę dzieci jako reprezentantów orkiestry, którzy mają uroczyście zaprosić na koncert i rozdać bilety. Inne trójeczka zawiesza plakaty, inna pomaga ubrać się dyrygentowi, reszta przygotowuje się do występu – stroi instrumenty.
19.Zaproszeni goście przychodzą – jedno z dzieci może sprawdzić bilety, inne pomóc zająć miejsca gościom, a jeszcze inne serdecznie powitać gości. Występ. Oklaski dla orkiestry, osoba witająca teraz żegna przybyłych gości.
Część końcowa:
20.Nauczyciel serdecznie dziękuje dzieciom za duży wkład w pracę. Proponuje że w nagrodę cała orkiestra zrobi sobie wspólne zdjęcie, które dzieci będą mogły obejrzeć na stronie www przedszkola.
21.Nauczyciel jeszcze raz przypomina temat zajęć „Pośród patelni i sztućców gra muzyka”, pytając czy teraz temat lekcji wydaje się dzieciom bardziej zrozumiały, prosi o argumentowanie swojego zdania.