Program edukacji regionalnej "Poznajemy Jelenią Górę i jej okolice"

"Cudze chwalicie, swego nie znacie,
Sami nie wiecie, co posiadacie " - Stanisław Jachowicz

Program edukacji dla 5- latków
,,Poznajemy Jelenią Górę i jej okolice”

Opracowała:
mgr Alina Zielińska
Miejskie Przedszkole nr 4 w Jeleniej Górze

Wprowadzenie

Edukacja przedszkolna stanowi pierwszy szczebel w edukacji każdego człowieka. Współczesny przedszkolak wraz z dorosłymi często wyjeżdża poza granice własnego kraju. Coraz częściej dziecko zna to, co obce a nie zna zabytków, tradycji oraz historii miejsca swego zamieszkania. Dlatego już od najmłodszych lat powinniśmy przybliżać dziecku region w którym żyje. Związek z własnym regionem jest sprawą bardzo istotną dla ukształtowania w dziecku poczucia własnej tożsamości. Lepsze poznanie i zrozumienie swoich korzeni wpływa na kształtowanie osobowości dziecka otwartego na otaczającą je rzeczywistość. Uświadomienie dziecku, że jego naturalne środowisko: rodzina, społeczność lokalna, ojczyzna są wielką wartością daje poczucie bezpieczeństwa i naturalnej przynależności, które nie jest możliwe bez identyfikacji z najbliższym środowiskiem. Poprzez edukację regionalną możemy rozwijać szereg celów kształcących, przekazywać konkretną wiedzę z zakresu historii, ekologii, przyrody a nawet muzyki i plastyki.
Dziecko stopniowo poznaje obyczaje i tradycje; poczynając od własnej rodziny, poprzez grupę rówieśniczą, swoje przedszkole, miasto oraz region, aż do początków usystematyzowanej wiedzy historycznej o Polsce.
Celem programu ,,Poznajemy Jelenią Górę i jej okolice ” jest przede wszystkim przybliżenie dzieciom własnego regionu- Dolnego Śląska, ukazanie jego piękna, a w szczególności Jeleniej Góry i jej okolic, jej dorobku kulturowego i materialnego, ukazanie jej związku z kulturą narodową, ale także rozbudzanie zainteresowania innymi narodami i kulturami. Pokazując kulturę innych narodów, łatwo zauważyć to, co stanowi o naszej odrębności, co jest tylko polskie.

CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

Program ,,Poznajemy Jelenią Górę i jej okolice” jest zgodny z nową podstawą programową wychowania przedszkolnego: Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego / Załącznik do rozporządzenia MEN z dn.23.XII. 2008r. ( Dz.U. z dn.15.01.2009 Nr.4, poz.17 )

Porusza następujące obszary prawidłowego rozwoju dziecka:
• Moja rodzina
• Moi koledzy, moje przedszkole
• Otoczenie techniczne (zawody)
• Moja miejscowość
• Mój region
• Moja ojczyzna
• Wybrane kraje europejskie
Do każdego obszaru tematycznego zostały wytyczone umiejętności, które dzieci powinny opanować zgodnie z ich możliwościami intelektualnymi.

Program realizowany będzie w ciągu jednego roku szkolnego w grupie dzieci 5-letnich w Miejskim Przedszkolu nr 4 w Jeleniej Górze. Dobór materiału został opracowany zgodnie z zasadą ,,Od tego co bliskie do tego co dalsze i nowe”.

Cele ogólne

● Poznanie najbliższego środowiska dziecka: dom, przedszkole, rodzina
● Poznanie miasta Jeleniej Góry i jej okolicy, jego środowiska przyrodniczego, tradycji, zabytków, kultury

● Kultywowanie regionalnej tradycji w domu, przedszkolu i środowisku lokalnym

● Poznanie kultury innych narodów
● Wszechstronny rozwój osobowości dziecka jako przygotowanie do aktywnej obecności
w społeczeństwie

Cele szczegółowe:

• Kształtowanie poczucia przynależności do swojej rodziny oraz określonej społeczności
• Uwrażliwianie na piękno rodzinnego miasta i okolicy
• Wykształcenie i wzmocnienie więzi emocjonalnej z rodziną, szkołą, swoim regionem
• Poznanie przez dzieci własnego dziedzictwa kulturowego
• Poznanie zwyczajów i tradycji naszej miejscowości
• Rozwijanie zainteresowań historycznych, poznawczych
• Uwrażliwianie na piękno środowiska naturalnego
• Poznanie przez dzieci walorów turystycznych naszej okolicy
• Kształtowanie prawidłowej postawy według słów "Szanuj dziedzictwo przodków”
• Zachęcanie do aktywnego spędzania wolnego czasu
• Uświadamianie, że dla prawidłowego funkcjonowania życia w mieście niezbędne są
określone instytucje i urzędy oraz osoby w nich pracujące
• Rozwijanie ekspresji artystycznej w różnych dziedzinach kultury
• Dostrzeganie wartości kultury innych narodów
• Rozbudzanie konieczności przekazywania i kontynuowania tradycji z pokolenia na pokolenie

Procedury osiągania celów

Realizując wyżej wymienione cele należy uwzględnić następujące metody i formy pracy z dziećmi.

METODY:

-słowne:
-opowiadanie
-pogadanka
-rozmowa
-percepcyjne:
-obserwacja
-prezentacja
-pokaz
-inscenizacja
-aktywizujące:
-działalność praktyczna
-zadaniowe
FORMY aktywności dziecka:
• indywidualna
• grupowa
• zabawy
• spacery
• wycieczki
• uroczystości

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
• literatura
• albumy
• zdjęcia, obrazy, ilustracje, widokówki
• nagrania muzyczne
• filmy wideo
Wybrane przeze mnie metody i formy uatrakcyjnią i stworzą dzieciom okazję do czynnego uczestnictwa i przeżywania zawartych treści programowych.

Treści kształcenia i wychowania

Zakres treści
Przewidywane osiągnięcia

Moja rodzina - Przedstawianie się imieniem i nazwiskiem.
- Znajomość własnego adresu.
- Znajomość imion i nazwisk najbliższej rodziny.
- Okazywanie uczuć swojej rodzinie.
- Opisywanie zwyczajów rodzinnych.
- Opisywanie swojego domu.

Moi koledzy, moje przedszkole - Nazywanie imionami swoich kolegów.
- Korzystanie z urządzeń i pomieszczeń przedszkolnych zgodnie z przeznaczeniem.
- Przestrzeganie ustalonych norm postępowania.
- Samodzielność w ubieraniu i rozbieraniu się.
- Samodzielność w wykonywaniu prostych czynności porządkowych.

Otoczenie techniczne -Rozróżnianie różnych materiałów: papier, szkło, drewno, plastik
-Określanie roli wybranych zawodów.

Moja miejscowość -Podawanie pełnej nazwy miejscowości .
-Znajomość nazw geograficznych dotyczących miejsca zamieszkania (nad górą rzeką itp.).
- Rozpoznawanie charaktery¬stycznych obiektów.
- Nazywanie zakła¬dów usługowych i typowych zajęć mieszkańców.

Mój region - Podawanie nazwy regionu : Dolny Śląsk
- Opisywanie typowych zwyczajów regionu: tradycje.
- Identyfikowanie się z regionem.
- Dostrzeganie różnicy pomiędzy współczesnym strojem uroczystym a strojem regionalnym.
- Poznawanie wytworów regionalnej sztuki ludowej.
- Znajomość wybranych legend regionalnych.
( np. o Karkonoskim Duchu Gór )
Moja ojczyzna - Podawanie nazwy własnej ojczyzny.
- Rozpoznawanie kształtu Polski na mapie.
- Rozpoznawanie i wyróżnianie symboli narodowych (hymn, godło, flaga, język).
- Nazywanie stolicy, największej rzeki, morza.
- Dostrzeganie piękna polskiej sztuki.
- Dostrzeganie piękna polskiej przyrody i konieczności jej ochrony.
-Nazywanie stolicy Polski.

Wybrane kraje europejskie - Znajomość nazw kilku wybranych krajów.
- Wskazywanie położenia Polski na mapie Europy.
- Opisywanie wyglądu flag wybra¬nych krajów, dostrzeganie różnicy pomiędzy flagą Polski a flagami innych państw.
- Słuchanie baśni, bajek innych narodów.


HARMONOGRAM WDRAŻANIA PROGRAMU:

Czas realizacji
Zadania do realizacji
Cele

Wrzesień -październik -Utrwalanie swojego imienia i nazwiska oraz imion członków swojej rodziny

-Utrwalanie swojego adresu zamieszkania
-Utrwala imiona dzieci w grupie przedszkolnej

-Zorganizowanie autokarowej wycieczki do Muzeum Zabawek w Karpaczu oraz do Pałacu w Wojanowie i Pałacu w Łomnicy

-Wycieczki; zwiedzanie ciekawych zabytków miasta Jeleniej Góry np:
Ratusz, Kamieniczki, fontanna, brama Wojanowska, Kościół Garnizonowy

- Zorganizowanie konkursu plastycznego – rysunek ,,Najciekawsze zabytki mojego miasta-” wystawa prac w Galerii w Jel.Górze -zna swoje imię i nazwisko oraz imiona członków swojej rodziny

-zna swój adres domowy
-zna imiona dzieci ze swojej grupy i utożsamia się z nią

- poznaje wygląd zabawek dawniej i dziś
-wie, jak wygląda Pałac w Wojanowie i Łomnicy, poznaje jego historię

-interesuje się przeszłością swojego miasta, dostrzega zmiany dawniej i dziś,

-zna i dostrzega piękno regionu, jest dumne z tego, że mieszka w Jeleniej Górze

- wyraża swoje przeżycia poprzez sztukę


Listopad - grudzień
-Wycieczki do ciekawych i ważnych obiektów np.: Komisariat Policji, Urząd Miasta, Teatr im.Cypriana Norwida, Hotel Merkury

-Zorganizowanie uroczysto- ści ,,11 listopada”
,,Andrzejki”, spotkanie wigilijne
-zna swoje środowisko lokalne, przejawia szacunek wobec ważnych miejsc dla Jeleniej Góry

- czuje więź z ojczyzną,
-zna tradycje i obrzędy kultywowane przez mieszkańców Dolnego Śląska


Styczeń - luty
-Słuchanie legend swojego regionu, poznanie herbu i flagi swojego miasta

-Oglądanie i omawianie mapy Polski i miejsca Jeleniej Góry na mapie Europy

-zna legendy swojego regionu, zna herb i flagę swojego miasta i utożsamia się z nimi

-zna miejsce położenia Jeleniej Góry ( w górach, daleko od morza) w Polsce i Europie


Marzec - kwiecień
-Wycieczka do Cieplic- zwiedzanie ciekawych obiektów architektonicznych np. Pałac Schaffgotschów, Kościół pw. Św. Jana chrzciciela, kościół Zbawiciela, Dom Zdrojowy, park Zdrojowy, długi Dom, teatr w parku.

-Poznanie regionalnego stroju ludowego

-Wycieczki do zakładów usługowych Jeleniej Góry np. poczta, zakład fryzjerski,

-Wycieczka autokarowa do Kowar do Muzeum Miniatur

-wykonanie albumu o Jeleniej Górze i jej okolicy

-Zorganizowanie konkursu wiedzy o swojej miejscowości ,,Jelenia Góra- dawniej i dziś”

-zna ciekawe zabytki Cieplic
-rozwija swoje zainteresowania poznawcze, historyczne

-kojarzy strój ludowy ze swoim regionem

-zna zawody mieszkańców swojego miasta

-rozpoznaje i nazywa niektóre historyczne obiekty Jeleniej Góry

-umie wykonać album ze zdjęciami z wycieczek po swojej miejscowości

-bierze udział w konkursie wiedzy o swojej miejscowości


Maj -Poznanie nazw wybranych krajów europejskich
-Słuchanie bajek innych narodów
-zna nazwy niektórych krajów europejskich
-zna bajki innych narodów


Ewaluacja

Możliwość sprawdzenia funkcjonowania programu w codziennej praktyce będzie osiągane poprzez prowadzenie obserwacji dziecka, zbadanie jego umiejętności, przeprowadzenie opinii wśród rodziców.

Metody i techniki Narzędzia Źródła informacji Częstotliwość
Obserwacja Arkusz obserwacji, Zeszyt obserwacji
Dziecko Na bieżąco (w czasie zajęć, zabaw)
Analiza wytworów dzieci Arkusz analizy Prace, wytwory dzieci Kilka razy w roku
Ankietowanie Ankieta Rodzice Raz w roku


Literatura:

1.Andrzejewska J., Wierucka J.,Program wychowania przedszkolnego ,,Razem w przedszkolu”, WSIP
( Dz.U. Nr 4 poz.17. Rozporządzenie MEN z dnia 15 stycznia 2009r.)
2.Jabłońska A., Zabawy plastyczne dla małych i dużych, Warszawa 2005
3.Kostyrko H., Klechdy domowe, Wrocław 2006
4.Kwiatkowska M., Podstawy pedagogiki przedszkolnej, WSIP, Warszawa 1988
5.Nienartowicz M., Opowieści Karkonoskich drzew, Ad Rem, Jelenia Góra 2006
6.Nienartowicz M., Legendy o Duchu Gór, Ad Rem, Jelenia Góra 2006
7.Przymus Ryszard, Uroczystości pełne radości, JUKA, Łódź 1994
8.Skarby Karkonoszy. Poradnik metodyczny. Materiały edukacyjne Karkonoskiego Parku Narodowego, red. Bogucka B., Czekała Z., Włocławek 2009
9.Wiącek U., Legendy Karkonoszy i okolic, Jelenia Góra 1985
10.Witczak R., Lipiński J., Pokażę Ci moją Jelenią Górę. Przewodnik dla turysty 1- 2 dniowego, Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry, Jelenia Góra 2001