TEMAT: Tradycje i obrzędowość mojego domu, miasta i regionu.
CEL GŁÓWNY: Pielęgnowanie i kultywowanie lokalnych tradycji i zwyczajów.
CELE OPERACYJNE:
Uczestnik zajęć:
• Rozumie pojęcia: zwyczaj, obyczaj, obrzęd, tradycja;
• Potrafi wymienić i opisać obrzędy i tradycje kultywowane we własnej rodzinie i w środowisku lokalnym związane ze świętami, uroczystościami rodzinnymi, porami roku, pracą zawodową;
• Zna tradycyjne potrawy i zwyczaje żywieniowe w domu rodzinnym i w regionie ( kuchnię świąteczną i obrzędową dawną i współczesną);
• Dostrzega związki tradycji rodzinnych z kulturą i obyczajami swojej miejscowości i regionu;
• Docenia rolę tradycji we wzmacnianiu więzi rodzinnych, lokalnych i w zachowaniu ciągłości kultury;
• Dostrzega wartości kulturowe tkwiące w obrzędach i lokalnych tradycjach.
UCZESTNICY: uczniowie kl. VI szkoły podstawowej.
MIEJSCE: biblioteka.
CZAS REALIZACJI: 2 x 45 min.
METODY I FORMY PRACY:
• Pogadanka
• Rozmowa dydaktyczna
• Praca w małych grupach
• Wywiad – zbieranie informacji wśród członków własnej rodziny na temat lokalnych zwyczajów i obrzędów
• Korzystanie z różnych źródeł informacji
• Gry dydaktyczne – rozsypanka wyrazowa
• Gromadzenie przepisów kulinarnych na potrawy regionalne.
POMOCE DYDAKTYCZNE:
• Słowniki i encyklopedie
• Kalendarz z zaznaczonymi świętami narodowymi i regionalnymi
• Prasa lokalna
• Internet
• Puzzle tekstowe (kartki z rozsypanką)
• Przepisy kulinarne stosowane w domu rodzinnym
• Arkusze papieru, flamastry
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Praca ze słownikami – wyjaśnienie pojęć: tradycja, zwyczaj, obyczaj, obrzęd.
2. Pogadanka na temat obrzędów, zwyczajów i tradycji kultywowanych we własnej rodzinie i środowisku lokalnym na podstawie przeprowadzonych wcześniej przez uczniów wywiadów z członkami swoich rodzin oraz poszukiwań w Internecie i prasie lokalnej.
3. Praca w grupach – prowadzący dzieli uczestników zajęć na 4 grupy. Każda z grup ma za zadanie wypisać na arkuszach papieru:
Grupa I: Lokalne zwyczaje i obrzędy związane ze świętami ( np. Boże Narodzenie, Wielkanoc, Boże Ciało);
Grupa II: Lokalne zwyczaje i obrzędy związane z uroczystościami rodzinnymi (np. urodziny, imieniny, wesela, komunie);
Grupa III: Lokalne zwyczaje i obrzędy związane z porami roku (np. andrzejki, topienie marzanny, dożynki);
Grupa IV: Lokalne zwyczaje i obrzędy związane z pracą zawodową (np. zwyczaje i tradycje górnicze).
Następnie przedstawiciele każdej z grup odczytują na głos znane uczniom zwyczaje i obrzędy.
4. Zaznaczanie w kalendarzach dat obchodzonych w regionie świąt i lokalnych uroczystości.
5. Rozmowa dydaktyczna – zwrócenie uwagi uczniów na związki tradycji rodzinnych z kulturą i obyczajami swojej miejscowości i regionu oraz ich znaczenie dla lokalnej społeczności.
6. Pogadanka na temat tradycyjnych potraw i zwyczajów żywieniowych w domu rodzinnym i regionie (omówienie kuchni świątecznej i obrzędowej dawnej i współczesnej).
7. Prezentacja przez uczniów przepisów kulinarnych na potrawy regionalne.
8. Gra dydaktyczna – rozsypanka wyrazowa. Uczniowie podzieleni na grupy (3-4 osobowe) układają wyrazy w zdanie:
Kultywowanie lokalnych tradycji, obrzędów i zwyczajów wzmacnia więzi rodzinne oraz służy zachowaniu ciągłości kultury.