TEMAT: Czym jest przyjaźń?
CELE LEKCJI: Uczniowie uważnie słuchają czytania interpretacyjnego wiersza. Rozpoznają podniosły styl utworu, uzasadniają jego użycie. Formułują definicje słów „przyjaciel” i „przyjaźń”. Współpracują w grupie. Decydują o wyborze najtrafniejszej definicji, uzasadniają swój wybór. Posługują się cytatami. Wyszukują „złote myśli” w wierszu. Bogacą słownictwo dotyczące więzi uczuciowych. Projektują graficzne symbole przyjaźni.
FORMA: zbiorowa, grupowa, indywidualna
METODA: praca z tekstem, problemowa, graficzna
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: wiersz „Przyjaźń” Kahila Gibrana (podr. lit.), „Mały książę” A. Saint-Exupery, przybory do rysowania
TOK LEKCJI
1. Nauczyciel czyta interpretacyjnie wiersz pt. „Przyjaźń”, uczniowie nie śledzą tekstu, lecz słuchają mając oczy zamknięte, następnie określają nastrój utworu. Odpowiadają na pytanie, w jaki sposób poeta mówi o przyjaźni (styl podniosły, język biblijny) i czemu to służy.
2. Czym jest przyjaźń dla podmiotu lirycznego? – uczniowie szukają odpowiedzi w tekście, odpowiadają cytatami.
3. Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup, ich zadaniem jest sformułowanie w ciągu 5-10 minut definicji „przyjaźni” i „przyjaciela”. Wykorzystują podane słownictwo:
A/ uczucie, więź, relacja, zażyłość, bliskość, stosunek, układ;
B/ uwarunkowane..., polegające na..., oparte na ..., wymagające..., charakteryzujące się.
4. Porównujemy efekty pracy grupowej, wybieramy najlepsze definicje, by je zapisać. Uczniowie motywują swoje wybory.
5. Analiza ilustracji do wiersza, która przedstawia lisa – nawiązanie do „Małego księcia”. Nauczyciel odczytuje fragment rozmowy lisa i Małego Księcia o przyjaźni.
6. Każdy uczniów wybiera z wiersza „złotą myśl” dla siebie i zapisuje ją w zeszycie. Następnie wzbogaca ją zaprojektowanym przez siebie graficznym symbolem przyjaźni.
7. Zadanie domowe: „Taki jest mój przyjaciel...” lub „Marzę o pokrewnej duszy...” – charakterystyka postaci.
UWAGI
Uczniowie nie są przyzwyczajeni do odbioru tekstów ze słuchu. Podświadomie obawiają się,
Że coś im umknie, jeżeli nie będą śledzić tekstu wzrokiem. Tym razem zależało mi, by nie korzystali z książek, lecz skupili się na wyjątkowej warstwie brzmieniowej utworu. Prawidłowo rozpoznali te cechy utworu, na które chciałam zwrócić ich uwagę (patos, biblijność). Skutecznie odnajdywali odpowiedzi na pytania w wierszu, natomiast samodzielne formułowanie precyzyjnych definicji pojęć i poszukiwanie treściwych symboli sprawia jeszcze wielu z nich trudności.