Bawimy się w sejm krainy Liliputów. Konspekt lekcji opartej na lekturze "Podróże Guliwera"

TEMAT: Bawimy się w sejm krainy Liliputów.

CELE LEKCJI: Uczniowie samodzielnie, ze zrozumieniem czytają wyznaczone fragmenty lektury. Twórczo posługują się wyniesionymi z lektury wiadomościami. Operują podstawową terminologią związaną z działalnością sejmu. Śmiało, lecz kulturalnie wyrażają swoje poglądy, poszukują logicznych argumentów do dyskusji, nie odchodzą od tematu. Odnoszą się krytycznie do wypowiedzi przedmówców, nie obrażając ich. Dostrzegają, że krytyka poglądów nie jest tożsama z krytyką osoby. Sporządzają sprawozdanie z obrad sejmu Liliputów.

FORMA: grupowa (3 spontanicznie uformowane zespoły)

METODA: problemowa, dyskusja

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: powieść J. Swifta „Podróże Guliwera” (fragmenty), projekty ustaw przygotowane przez nauczyciela na podstawie ww. książki, zmieniony układ ławek – podział sali na trzy części

TOK LEKCJI
1. Nauczyciel przedstawia temat – proponuje wykorzystanie wiedzy z lektury w zabawie. Następnie prosi o uformowanie trzech równych grup i zaaranżowanie przestrzeni w sali poprzez przestawienie ławek. Wyjaśnia, że każda z grup będzie innym stronnictwem politycznym. Przydziela role: zwolennicy ustawy, przeciwnicy, niezdecydowani. Informuje, że po przegłosowaniu ustawy role ulegną zamianie, tak, aby każdy z zespołów mógł się zmierzyć z trzema rodzajami zadań.
2. Przypominamy zasady kulturalnej dyskusji. Ustalamy zasady funkcjonowania sejmu – głosu udziela marszałek (nauczyciel) widząc podniesioną rękę, on też może przerwać wypowiedź niekulturalną lub odbiegającą od tematu i w odpowiednim momencie zarządzić głosowanie. Zarówno zwolennicy, jaki i przeciwnicy próbują swoimi argumentami pozyskać neutralnych.
3. Marszałek sejmu przedstawia pierwszą z trzech ustaw:
- gdy lilipucie dziecko skończy trzy lata, będzie oddane pod opiekę państwa, odtąd będzie wraz ze swoimi rówieśnikami mieszkać w internacie w całkowitej równości i uniformizacji aż osiągnie pełnoletniość;
- stanowiska państwowe będzie się przyznawać nie według wykształcenia i doświadczenia, ale wyłącznie na podstawie walorów moralnych kandydata;
- obok kar za łamanie prawa w Lilipucie będą obowiązywać nagrody za jego przestrzeganie.
4. Zwolennicy ustawy omawiają jej walory, zwolennicy złe strony. Dyskutują, argumentują, starają się podważyć i zbić argumenty przeciwników. Odnoszą się zarówno do treści książki, jaki i do znanej im politycznej rzeczywistości.
5. Nauczyciel zarządza głosowanie, prosi, aby podejmując decyzję brać pod uwagę nie własne poglądy, lecz jakość argumentacji każdej ze stron. Ugrupowanie neutralnych decyduje o przyjęciu lub odrzuceniu ustawy, uzasadnia swój wybór.
6. Zamiana ról, te same procedury stosujemy do kolejnych dwóch ustaw.
7. Nauczyciel podsumowuje pracę sejmu, ocenia jakość dyskusji.
8. Zadanie domowe – sprawozdanie z obrad lilipuciego sejmu.

UWAGI:
Uczniom podobała się nietypowa forma lekcji, wymagająca dużej samodzielności. Docenili możliwość swobodnego wypowiadania się. Wydawali się odważniejsi, bardziej otwarci i przebojowi niż zazwyczaj, w ławkach. Chętnie zabierały głos i włączały się w dyskusję także te osoby, które na co dzień nie wykazywały dużej aktywności a nawet wydawały się „wycofane”. Zabawowa formuła lekcji pozwoliła im się odblokować. Dość sprawnie operowali książkowymi i życiowymi argumentami.
Brakowało kultury dyskusji, musiałam wielokrotnie uciszać klasę. Ponosiły ich emocje, mówili jednocześnie, nie czekając na swoją kolej. Była to pierwsza lekcja oparta w całości na pracy w grupach i dyskusji, dlatego nie zdziwiło mnie to. Będziemy nadal pracować nad umiejętnością kulturalnego dyskutowania. Widzę nadzieję na poprawę, ponieważ sami uczniowie dostrzegli konieczność zmian w tej kwestii. Niemal wszyscy w sporządzonych w domu sprawozdaniach pisali krytycznie o zachowaniu dyskutantów.