Ruch towarzyszy człowiekowi od narodzin aż do śmierci. Człowiek wyraża swoją osobowość – uczucia, myśli, wszelkie treści życia – za pomocą rytmu i ruchu.
Rudolf Laban – twórca nowoczesnej, twórczej i ekspresyjnej gimnastyki, twierdził, że ruch jest wyrazem potrzeby ludzkiej aktywności. Przez ruch ciała uczymy się nawiązywać kontakt z otaczającym nas światem.
Pozycja siedząca, statyczna pozostaje w sprzeczności z potrzebami zdrowego człowieka, szczególnie w okresie rozwoju. Naszym dzieciom zabrania się wielu form zachowań. „Nie skacz”, „nie biegaj, bo się spocisz”, „nie kręć się w kółko, bo się przewrócisz” – to przykłady częstych uwag, zwracanych dzieciom w parkach, przedszkolach, w szkołach.
Dziecko zaś od najwcześniejszych lat odczuwa potrzebę ruchu. Wyraża się to między innymi w jego dążeniu do tańca. Muzyka dodaje specjalnego wyrazu ruchom dziecka. Poruszając się zgodnie z nakazami muzyki uczeń odczuwa ją bardziej aktywnie, łatwiej rozumie jej charakter.
Według Labana najważniejsze są: potrzeba ruchu, potrzeba odprężenia, potrzeba ekspresji i potrzeba tworzenia. Wszystkie te potrzeby zaspokaja taniec. Ruch i taniec z jednej strony mają istotne znaczenie dla rozwoju osobowości człowieka, z drugiej zaś mogą stać się istotnymi elementami terapii, ponieważ ruch znosi napięcie mięśniowe, emocjonalne, daje odprężenie. Ruch przy muzyce wzmaga postawę kreatywności, integruje człowieka wewnętrznie i otwiera na twórcze poszukiwania. Pośrednio wpływa na naszą samoocenę.
W tańcu kluczową rolę pełni zmysł dotyku – nasz najbardziej pierwotny i czytelny zmysł. Wszak skóra jest naszym największym narządem czucia. Dotyk uczestniczy w komunikowaniu się z drugim człowiekiem, pozwala przekazywać informacje i emocje.
Ogromne korzyści, jakie płyną z uczestnictwa w tańcu, można by streścić następująco:
• taniec pozwala kształcić świadomość własnego ciała,
• wzmaga koordynację wzrokowo-ruchową,
• usprawnia całe ciało, wpływa harmonijnie na jego rozwój,
• ma znaczący wpływ na lateralizację,
• wzmaga poczucie rytmu i uwrażliwia na muzykę, wpływa na ogólne umuzykalnienie,
• poprzez taniec uświadamiamy sobie istnienie przestrzeni, w której jesteśmy obecni; poruszając się, kształcimy swoją orientację ruchową,
• taniec uczy dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi, nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.
Dla dzieci taniec jest naturalną swobodą ruchów. Objawia się on tym, że chętnie skaczą, kołyszą się, obracają się, mimo, że tego nikt ich nie uczył. Każde dziecko ten sam ruch wykonuje w inny sposób, tak jak go czuje i tak jak potrafi, gdyż obdarzone jest bogatą wyobraźnią ruchową.
Piosenki są podstawowym, chętnie wykonywanym i bardzo lubianym przez uczniów czynnikiem ogólnego rozwoju muzycznego. Piosenki, które zawierają zarówno elementy rytmiczno-melodyczne jak i warstwę tekstową dają bardzo duże możliwości interpretacyjne. Można je wykorzystać do inscenizacji lub interpretacji ruchowych, zwracając szczególną uwagę na rytm, a także do ćwiczeń tanecznych.
Bardzo ważne jest wykorzystanie w pracy z grupą metod zabawowych umożliwiających otwarcie się na innych, uwolnienie siebie samego od lęku i niepewności przed deprymującą oceną, pozwalają one dostrzec różne mocne strony wśród uczestników grupy oraz wzmacniają motywację do wysiłku.
Wspólnym celem zabaw i tańców przy muzyce jest rozwijanie w dzieciach poczucia kolektywizmu oraz zwiększenie karności i odpowiedzialności.
Dzięki pracy zespołowej rozwijają się indywidualne zdolności każdego dziecka. Zajęcia tego rodzaju pozwalają ujawnić inicjatywę, aktywność i samodzielność uczniów.
Konieczność zapamiętania poszczególnych zmian zachodzących w układach tanecznych zmusza do uwagi, szybkiej orientacji, decyzji, uczy przestrzegać ładu i porządku, podporządkowywać się umownym przepisom, wyrabia pozytywne cechy charakteru, kształci wrażliwość estetyczną.