Prowadzący zajęcia dydaktyczne: Maria Kowalczyk
Konspekt lekcji etyki w szkole podstawowej (klasy IV – VI)
I. Podstawa programowa
Wymagania ogólne:
• kształtowanie refleksyjnej postawy wobec człowieka, jego natury, powinności moralnych oraz wobec różnych sytuacji życiowych
• dostrzeganie różnorodności postaw i zachowań ludzi
Wymagania szczegółowe:
• poznawanie siebie, dostrzeganie cech indywidualnych własnych i najbliższych osób
• wyjaśnienie prawdziwego znaczenia własnych zachowań oraz ich przyczyn i konsekwencji
• uczestnictwo w grupie, porozumiewanie się z innymi
II. Temat lekcji: Różne odcienie samotności.
III. Cele
Ogólny:
• uwrażliwienie uczniów na postawy innych ludzi
• zwrócenie uwagi na problem samotności i przedstawienie go w różnych aspektach
Szczegółowe – uczeń:
• zna i rozumie pojęcie samotności
• rozróżnia różne rodzaje samotności
• potrafi akceptować postawę samotności z wyboru
• rozumie problem samotności człowieka wśród ludzi
• potrafi wczuć się w sytuację innych osób
• dostrzega zagrożenia wynikające z postępujących procesów globalizacja (masowość, uniformizacja, anonimowosć)
• umie prowadzić dyskusję
IV. Metody
• aktywizujące: burza mózgów, dyskusja
• słowna: rozmowa
V. Formy
• praca w grupach
• praca indywidualna
VI. Środki dydaktyczne
• karty z ilustracjami przedstawiającymi problem
• karty pracy do indywidualnych ćwiczeń
VII. Przebieg lekcji
1. Przedstawienie uczniom tematu lekcji.
Wprowadzenie do tematu poprzez zadawanie pytań, np.:
• Czy często jesteście samotni?
• Czym jest spowodowana wasza samotność?
• Czy lubicie być samotni?
• Czy próbujecie walczyć z samotnością? Jeśli tak, to, w jaki sposób?
• Czy zawsze trzeba walczyć z samotnością?
• Czy samotność oznacza zawsze ten sam stan?
• Czy zauważacie wokół siebie ludzi samotnych?
2. Praca w grupach.
Podział klasy na cztery grupy. Każda grupa otrzymuje kartę pracy z ilustracją przedstawiającą samotność w różnych aspektach:
a) Rysunek przedstawiający smutną kulę wśród wielu uśmiechniętych. Rysunek ma sugerować uczniom problem samotności w tłumie. (zał. nr 1)
b) Rysunek przedstawiający smutnego człowieka siedzącego na krześle. Rysunek sugeruje istotę osamotnienia, samotność. (zał. nr. 2)
c) Rysunek przedstawiający samotną postać siedzącą nad jeziorem. Rysunek sugeruje samotność z wyboru. (zał. nr 3)
d) Rysunek przedstawiający drzewo i dziecko na tle wielkiego miasta. Rysunek sugeruje samotność w wielkomiejskiej „dżungli”. (zał. nr 4)
Ponadto każda grupa otrzymuje polecenie: Przyjrzyj się uważnie rysunkowi i napisz jakie odczucia mogą towarzyszyć przedstawionej tam sytuacji.
3. Poszczególne grupy referują swoje propozycje. Nauczyciel zadaje pomocnicze pytania, aby wywołać dyskusję.
Grupa I Samotność w tłumie
• Czym może być spowodowana samotność w tłumie?
• Jakie uczucia towarzyszą człowiekowi, który czuje się samotny wśród wielu ludzi?
• Jak można sobie poradzić z tego typu samotnością?
Grupa II Osamotnienie
• W jakich sytuacjach człowiek może czuć się autentycznie samotny?
• Czy można pomóc takim ludziom? Jak?
• Jakie inne uczucia towarzyszą osamotnieniu?
Grupa III Samotność z wyboru
• Czy taka samotność jest nam potrzebna?
• Czy można ingerować w życie człowieka - samotnika?
• Kiedy mamy potrzebę bycia samotnym? (samym)
Grupa IV Samotność w wielkomiejskiej „dżungli”
• Czym się przejawia taka samotność? (zagubienie, niezaradność)
• Kto może odczuwać taką samotność?
4. Podsumowanie.
• Czy samotność jest uczuciem, które towarzyszy każdemu człowiekowi?
• Czy zawsze jest ona odczuciem negatywnym?
• Czy zawsze należy z nią walczyć?
• Jak można radzić sobie z samotnością/osamotnieniem?
5. Ćwiczenie indywidualne dla każdego ucznia pobudzające do autorefleksji.
Każdy uczeń otrzymuje kartę pracy, na której wypisuje przykłady sytuacji, w których czuje się samotny oraz przykłady sytuacji, w których chce być sam lub lubi być sam. (zał. nr 5)