Hałas szkodzi - scenariusz zajęć profilaktycznych

SCENARIUSZ ZAJĘĆ PROFILAKTYCZNYCH
„HAŁAS SZKODZI”
Cel główny:
uświadomienie negatywnych wpływów hałasu na samopoczucie i zdrowie człowieka
Cele szczegółowe: uczeń
- poznaje budowę narządu słuchu i wpływ hałasu na jego funkcjonowanie
- wymienia źródła hałasu
- wie, jakie zachowania są alternatywą dla hałasu
- różnicuje dźwięki przyjemne i nieprzyjemne
- porównuje natężenie różnych dźwięków
- zna jednostkę natężenia głośności
- rozumie i przestrzega zasad obowiązujących w grupie
- wykonuje rysunek na określony temat
- zna sposoby radzenia sobie z hałasem
- wykonuje doświadczenie dotyczące działania słuchawek

Metody pracy: czynnościowa, praktyczna, słowna, pokaz, „ burza mózgów”
Formy pracy: jednolita z całą grupą, indywidualna
Środki dydaktyczne: magnetofon, płyta z nagranymi dźwiękami, płyta z nagraniem muzyki relaksacyjnej, łyżki, sznurek, szary papier, makieta budowy ucha, wędka na magnes, karteczki z wypisanymi przykładami dźwięków i jego wartościami w dB, stopery, słuchawki ochraniające słuch, kartki z bloku, farby
Czas trwania ok. 2 godzin dydaktycznych
Wiek dzieci: od 6 do 9 lat


PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Wprowadzenie do tematu zajęć
Hałas obecnie istnieje wszędzie. Atakuje nas w domu, w szkole w pracy. W potocznym rozumieniu pod określeniem hałas rozumiemy dźwięki, głośną, zakłócającą spokój rozmowę lub muzykę, krzyki, głośny stuk, trzask, odgłosy pracujących maszyn. Inaczej mówiąc, hałasem nazywamy dźwięki szkodliwe lub niepożądane dla zdrowia.

2. Dźwięki wokół nas
- dzieci siedzą na dywanie; słuchają odtwarzanych z płyty dźwięków; jeśli dany odgłos jest dla nich przyjemny, to machają ręką; jeśli dźwięk odczuwają jako nieprzyjemny – zatykają uszy;
- rozmowa na temat doświadczenia

3. Źródła hałasu
- krótka pogadanka na temat jednostki natężenia hałasu – dB; udzielenie informacji, że hałas powyżej 85 dB jest szkodliwy dla zdrowia
- propozycje dzieci – hałaśliwe dźwięki

4. „Łowimy dźwięki”
- dzieci siedzą w kole
- każde dziecko kolejno łowi” wędką na magnes karteczkę spiętą metalowym spinaczem z przykładem dźwięku i jego wartości w dB
- wyłowioną karteczkę dziecko przykleja w odpowiednim miejscu na wykres z zaznaczonymi wartościami poziomu głośności dźwięku
- na wykresie czerwonym kolorem zaznaczona jest wartość 85 dB – próg szkodliwości hałasu dla zdrowia
Oto natężenia dźwięku występujące w różnych sytuacjach:
- 10 dB oddech, szept,
- 20 dB szum liści,
- 35 dB cicha muzyka,
- 45 dB rozmowa
- 50 dB nowoczesny samochód
- 55 dB suszarka dobrej jakości
- 60 dB odkurzacz dobrej jakości
- 75 dB nowoczesny samochód małolitrażowy
- 80 dB klakson
- 85 dB uszkodzony kran
- 90 dB przerwa w szkole
- 95 dB odkurzacz typowy
- 110 dB trzaskające drzwi windy
- 120 dB silnik samolotowy
- 130-160 dB wybuch petardy
- 170 rakieta kosmiczna.

5. Zabawa ruchowa: „Czy potrafimy być cicho?”
- proponujemy dzieciom, że teraz sprawdzimy, jak najciszej potrafią np. dojść do stolików, odsunąć krzesełka i usiąść, jak najciszej wyjąć zabawki, książki itd.
- wszystkie dzieci otrzymują w nagrodę „buźki” z taśmą dwustronną; nauczyciel przykleja je uczniom do ubrań

6. Zabawa w „przeszkadzaczy”.
- dzieci siedzą na dywanie
- nauczyciel wybiera 3 – 4 dzieci i umawia się z nimi, że gdy będzie czytał, oni będą hałasować
„Hałas ma ogromny wpływ na naukę dziecka. W hałasie nauka jest bardzo trudna, niekiedy wręcz niemożliwa. Hałas przyczynia się do znacznego zmniejszenia koncentracji uwagi podczas nauki, a także do zmęczenia umysłowego dziecka. Zmęczenie to spowodowane jest przede wszystkim wzrostem napięcia nerwowego podczas nauki w hałasie. Dzieci przebywające w hałasie, nie potrafią skupić się na nauce. Mają ogromne trudności ze zrozumieniem oraz zapamiętaniem tego co przeczytali.”
- uczniowie nie potrafią odpowiedzieć na pytania nauczyciela dotyczące tekstu, gdyż hałasujące dzieci uniemożliwiły zrozumienie tekstu
- nauczyciel powtórnie czyta tekst, a uczniowie bez trudu odpowiadają na zadane pytania – dochodzą do wniosku, że hałas utrudnia rozumienie tekstu i koncentrację

7. Budowa ucha.
„ Można zamknąć oczy i nie widzimy
można wstrzymać oddech, gdy nie chcemy wąchać;
ale nie można zamknąć ucha.
Zmysł słuchu, tak jak serce pracują nawet wtedy, gdy śpimy”
- wykorzystując makietę z budową ucha nauczyciel przedstawia ogólnie jego budowę oraz wyjaśnia, jak to się dzieje, że słyszymy

„Dźwięk jest wibracją powietrza, która napływa do nas falami. Fale te uderzają w błonę bębenkową, która przekazuje dźwięk za pomocą nerwów do mózgu. Mózg rozpoznaje dźwięk i informuje nas co słychać”

8. Doświadczenie z łyżkami
- nauczyciel pyta, czy możliwe jest słuchanie muzyki tak, by nie przeszkadzać innym
- dzieci doskonale wiedzą, że do tego służą walkmany, MP3 itd.
- aby przybliżyć działanie tego urządzenia dzieci wykonują doświadczenie wg instrukcji
- nauczyciel rozdaje metalowe łyżki i sznurek o długości ok. 1 metra;
- dzieci zawiązują sznurek na uchwyt łyżki tak, by oba końce były równe; następnie nawijają sznurki na palce wskazujące dłoni, teraz palce wkładają do uszu a łyzką uderzają o blat stołu
- dzieci są zaskoczone, ponieważ delikatny stuk łyżek odczuwany jest przez nich jak bicie dzwonu
- nauczyciel wyjaśnia, że „ podobnie jest, gdy słuchają muzyki przez słuchawki; ucho ludzkie nie jest przystosowane do długotrwałego odbioru głośnych dźwięków; stanowią one zagrożenie dla zdrowia”

9. Jak hałas wpływa na nasze zdrowie?
- odpowiedzi dzieci na tak postawione pytanie zapisujemy na dużym arkuszu szarego papieru
- dążymy przez zadawanie dodatkowych pytań do uzyskania odpowiedzi t.j. pogorszenie lub utrata słuchu, zmęczenie, ból głowy, rozrażnienie, niepokój, płacz u małych dzieci;

10. Słuchanie muzyki relaksacyjnej
- dzieci kładą się na dywanie; słuchają utworu „Marzenie” Schumana
- rozmowa na temat wyobrażeń podczas słuchania muzyki

11. Sposoby na ograniczenie hałasu;
- pokazujemy dzieciom zgromadzone rekwizyty: stopery, słuchawki ochraniające słuch
- chętnym dzieciom pomagamy włożyć stopery do uszu
- rozmawiamy o zawodach, które potrzebują takich rekwizytów, a także o innych pomysłach ludzi na ograniczenie hałasu ( odizolowanie źródeł hałasu, dźwiękoszczelne okna, ekrany izolacyjne, obudowy dźwiękochłonne, obwodnice miejskie, zwiększenie pasów zadrzewień)

12. Praca plastyczna: CISZA I HAŁAS
- na podzielonej na pół kartce dzieci malują farbami na jedne części CISZĘ , a na