Muzyka posiada wręcz niezgłębione możliwości oddziałyania na ludzką psychikę. Prowadzono liczne badania jaki ma wpływ na nasze uczucia, emocje. Wiadomo, że potrafi nadawać im kierunek i charakter. Ma wpływ na człowieka w każdym stadium jego życia, począwszy od życia płodowego aż po starość.I z pewnością każdy z czytelników przyzna słuszność stwierdzeniu, że łagodzi obyczaję.W rozważaniach swych stronić będę od wartościowania i oceniania poszczególnych nurtów muzyki, a skoncentruje się na możliwościach jej doboru i wykorzystania w pracy z dzieckiem.
Podstawa wychowania przedszkolnego jasno określa, że nauczyciel ma za zadanie stwarzać dziecku warunki do nieskrępowanego odkrywania siebie i świata; organizowania działań gdzie dziecko postrzega, myśli, odczuwa, działa;ma możliwość spontanicznej aktywności, ekspresji spostrzeżeń, przeżyć.Muzyka wydaje się doskonałym polem do realizacji tych zadań. Mając na uwadze szeroki wachlarz gatunków, z pewnością, każdy zainteresowany tą formą wyrazu znajdzie odpowiednie utwory do pracy ze swoją grupą. Osobiście skłaniam się w swoich poczynaniach do muzyki poważnej, ale nie stronię także od muzyki współczesnej z kręgów pop, blues, muzyki irlandzkiej. Pamiętać należy, że każdorazowy dobór jest ściśle związany z potrzebami grupy i nauczyciela.
Mając na myśli potrzeby grupy, mam też na myśli jej możliwości . Ma to szczególne znaczenie, gdy pracuje się z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych, dziećmi z wadami wymowy, dziećmi biernymi, czy też nadpobudliwymi. Pracując w grupie integracyjnej wielokrotnie posiłkowałam się muzyką i wykorzystywałam jej wpływ na funkcjonowanie podopiecznych. W tym roku szkolnym pokusiłam się wspólnie z kol. I Bulasińską o przygotowanie Jasełek Bożonarodzeniowych, gdzie muzyka była dominującą formą przekazu. Pomysł ten zrodził się właśnie z potrzeby grupy, gdyż uczęszczają do niej dzieci z wadami wymowy, zaburzeniami autystycznymi, biernością, nadpobudliwością psychoruchową i sprzężoną niepełnosprawnością.Pracując z dziećmi o tak zróżnicowanych możliwościach, tradycynjne ujęcie tematu wydawało nam się dalece niebezpieczne i co najważniejsze nie dawało ono, w naszym odczuciu, możliwości zaistnienia każdemu dziecku. Tworząc scenariusz imprezy cały czas miałyśmy na uwadze konkretne dziecko i to, jaki wachlarz umiejętności sobą reprezentuje na obecnym poziomie rozwoju. Z całej grupy wyłoniłyśmy czwórkę dzieci, które potrafią zaprezentować się w indywidualnie , im przypadły role mówione. Pozostała część grupy stanowiła zespoły, które opowiadały historię narodzin Pana poprzez taniec. Dziewczynka z niepełnośprawnością ruchową zagrała rolę Maryi.
W przedstawieniu wykorzystałyśmy muzykę E. Morricone, Z. Preisnera, Golec u Orkiestra , a także utwory z kalendarza muzycznego. Zrezygnowałyśmy z tradycyjnie śpiewanych, na tę okoliczność, kolęd.Pierwsze próby przedstawienia polegały na prezentacji utworów i zachęcaniu całej grupy do swobodnych tańców. W ten sposób mogłyśmy wyłonić dzieci, które najlepiej czuły się w danym utworze. Tak powoli nabudowywał się szkielet całego przedstawienia i to dzieci w znacznej mierze kierowały procesem jego ostatecznego kształtowania się. Pomimo wielu obaw jakie budziły się w nas w trakcie pracy nad przedstawieniem, to efekt finalny zrekompensował nam chwile niepewności i lęku. Dzieci , na forum całego przedszkola, świetnie poradziły sobie z wyzwaniem i nawet panująca w tym czasie w grupie ospa, nie zniweczyła naszych starań. A to wszystko niewątpliwie zasługa muzyki.Dopełnieniem całości były także stroje małych aktorów i dekoracja sali, która nadawała niepowtarzalny nastrój.
Nawiększy walor takich poczynań to to, że każde dziecko, w każdym momencie może wejść w kolejną rolę i nie ma obawy, że nie zapamięta tekstu i nagle na sali rozlegnie się przejmująca cisza. Doświadczenie Jasełek zachęciło dzieci i nas do podejmowania kolejnych wyzwań i zabaw z muzyką. Obecnie jesteśmy w trakcie przygotowywania inscenizacji z okazji Dnia Babci i Dziadka, tym razem będzie to Dziewczynka z zapałkami. Ale ponieważ to przed nami, to aby nie zapeszać nie zdradzę Państwu już ani słowa...Poniżej prezentuję scenariusz wspomnianych Jasełek. Być może stanie się on choćby inspiracją bądź zachętą dla eksperymentowania z muzyką.
SCENARIUSZ Jasełek Bożonarodzeniowych
Opracowały:-Irena Bulasińska i Ewa Surma- Szewczak
GAZECIARZ
-Co za wiadomość!
-Wielka nowina!
W Betlejem Panna powiła syna.
Syna Bożego wszyscy poznajcie, nadstawcie uszy, dobrze słuchajcie.
PIOSENKA- „Do Ciebie mały Jezu”
Ja do Ciebie mały Jezu muszę znaleźć drogę.
Gdzie Ty mieszkasz, kto mi powie w Gdańsku czy w Krakowie?
Ref:Li li la li la
gdzie Ty mieszkasz gdzie?
Li li la li la
powiedz mi.
Słucham jak mój zegar mruczy
choć nic nie rozumiem.
Może jesteś mały Jezu
gdzieś w ulicznyym tłumie.
Ref: Li li la li la
gdzie Ty mieszkasz gdzie?
Li li la li la
powiedz mi.
Może jesteś tuż za oknem
gdzie bielutkie listki?
Może się zapytam mamy,
ona wie o wszystkim.
Ref: Li lia la li la
mama wszystko wie.
Li li la li la
wszystko wie.
ANIOŁ 1
Ja jestem anioł,
to widać z twarzy.
A tam jest szopka,
a ja na straży.
Co to za szopka? Wy dobrze wiecie,
tam się narodził On- Boże dziecię.
ANIOŁ 2
Wszystkie zwierzęta go tam witały,
a jako pierwsze, chociaż najmniejsze,
małe ptaszyny mu zaśpiewały.
TANIEC WRÓBLI- E. MORICCONE -My name is nobady.
ANIOŁ 1
A znad morza przypłynęli
dzielni marynarze.
Jezuskowi ryby niosą
i piosenkę w darze.
TANIEC MARYNARZY- muzyka zasłyszana
ANIOŁ 2
Hej z daleka,
z gór wysokich przybyli górale.
Jezuskowi pokłon dali,
pięknie zaśpiewali.
TANIEC GÓRALI – GOLEC uORKIESTRA- Idziemy z muzyckom do Malućkiego.
ANIOŁ 1
Do Jezusa wszyscy zmierzali
i różne dary jemu dawali.
Były oscypki z gór, od górali,
lecz Jezus jeszcze mało odziany.
ANIOŁ 2
Oto przychodzą szewcy i szwaczki,
niosą trzewiki, małe kubraczki.
TANIEC SZEWCÓW- muzyka zasłyszana
ANIOŁ 1
W złobie leży Jezus mały,
obuty, odziany,
z dala idą przedszkolaki,
swoje niosą dary.
PRZEDSZKOLAK
W darze dobroć, szczerość, miłość,
to co najpiękniejsze.
Przyjmij Jezu ukochany,
więcej nic nie mamy.
PIOSENKA- Kolęda na niebie-Miś i Margolcia czI.
ANIOŁ 2
Zasnął Pan Jezus w szopce ubogiej
i chociaż ciemno i chociaż ziąb,
to wszyscy znajdą do Niego drogę,
bo on jest rutaj, tu Jego dom.
PIOSENKA- Do Ciebie mały Jezu (ostatnia zwrotka)
Wiem już dobrze mały Jezu
gdzie mieszkanie Twoje.
Chen w Berlejem dawno temu,
dziasiaj w sercu moim.
Ref: Li li la li la
dziasiaj w sercu mym.
Li li la li la
w sercu mym.
GAZECIARZ
Wszyscy świadkami byliście cudu,
który od wieków co rok się zdarza.
Teraz przyjmijcie na zakończenie
szczere życzenia od gazeciarza.
Dużo zdrowia i radości
dzieciom i dla wszystkich gości.
ZBIGNIEW PREISNER- Moje kolędy na koniec wieku- Betlejem Polskie