Scenariusz konkursu czytelniczego pt. Bezgrzeszne lata bohaterów wybranych powieści Kornela Makuszyńskiego

Konkurs przeznaczony dla uczniów szóstej klasy szkoły podstawowej i pierwszej klasy gimnazjum
Test konkursowy opracowany został na podstawie następujących powieści
K. Makuszyńskiego:
1. Szaleństwa panny Ewy
2. Szatan z siódmej klasy
3. Panna z mokrą głową

Celem konkursu jest propagowanie wśród uczniów literackiej klasyki młodzieżowej.
I SZALEŃSTWA PANNY EWY

1. W którym roku została napisana powieść „Szaleństwa panny Ewy”
........................................
1p.
2. Hieronim Tyszowski wyjechał do Chin, ponieważ ....
a) był znakomitym podróżnikiem,
b) był bakteriologiem, lekarzem, który leczył cholerę,
c) był inżynierem budującym fabryki, drogi.

1p.

3. Czyje to portrety?
a) „ Miała piętnaście lub szesnaście lat, płowe włosy, roziskrzone oczy, po których latały złote błyski, i zadarty nosek, po którym nic nie latało”
........................................
1p.
b) „ przychodził z nieporządnie rozwianymi włosami, z krawatem wykrzywionym ze środy na piątek i z uśmiechem tak szerokim jak brama miasta Gazy. O tak roześmianym człowieku rzekł ktoś raz obrazowo, że mógłby jeść szparagi na poprzek”
........................................
1p.
c) „ Była to dziewczyna blada, zabiedzona i cicha. Patrzyła na świat wielkimi, szklanymi oczyma, pełnymi zdumienia i trwogi.
........................................
1p.
d) „ Oczy mu się śmieją i nieustannie gada. Śmiech jego jest wyraźny i wesołość szczera. Wprawdzie ma nieco zbyt długie nogi, lecz poza tym jest niepospolicie przystojny”
........................................
1p.

e) „ lat nieco ponad pięćdziesiąt, wysoka, siwa, rysy jakby wyrzeźbione, twarz pogodna, oczy mądre, bystre, orzechowej barwy, o złotym połysku, odzienie czarne, bardzo skromne, lecz świetnie wytworne”
........................................
1p.
f)” Ten człowiek był jednak brzydszy od diabła. Brzydota jego była posępna. Na twarz tę nie można było patrzeć bez dreszczu. Musiał mieć pod siedemdziesiątkę, lecz trzymał się prosto i głowę nosił z dumną herdością”
........................................
1p.
g) „ Był to bardzo wyrośnięty młodzieniec lat około dziewiętnastu, z płową czupryną niczym nie okrytą, choć słońce paliło niemiłosiernie, sprawiał wrażenie bardzo zabiedzonego, odziany był zaś tak smętnie, że jako strach na wróble dostałby od razu zajęcie u każdego kmiotka.”
........................................
1p.
h) ” Miał on cztery krótkie , krzywe łapy i haniebnie kosmaty ogon, z czego można było sądzić, że to jednak pies. Gdyby posiadał urzędowy rodowód, napisano by w nim: syn jamnika i kanapy”
Jak nazywał się ten pies?
........................................
1p.
4. Z przedstawionych wyżej portretów wypisz wyrażenia i zwroty (pięć) o charakterze humorystycznym
1........................................

2........................................

3........................................

4........................................

5........................................
5p.

5. Która z cech nie należy do panny Ewy ? Podkreśl właściwą odpowiedź.
bystrość, życzliwość, łakomstwo, wrażliwość, pomysłowość, malkontenctwo, chciwość, żywiołowość

3p.

6. Dlaczego panna Ewa opuściła dom państwa Szymbartów ? Podkreśl właściwą odpowiedź.
a) bo pani Szymbartowa była złośliwa
b) bo pani Szymbartowa była skąpa
c) bo pani Szymbartowa przeczytała pamiętnik i zamknęła ją na trzy dni w pokoju

1p.

7. W jaki sposób Ewa pomogła następującym osobom. Odpowiedz krótko i zwięźle.

a) Zosi ........................................

1p.

b) Jerzemu Zawidzkiemu i jego matce ........................................

1p.

c) panu Rogalikowi
........................................

1p.

d) panu Mudrowiczowi

........................................

1p.

8. Dlaczego panna Ewa uciekła z domu państwa Zawidzkich ?
a) bo doprowadziła do zaręczyn Jerzego z panną Basią
b) bo stłukła cenny wazon pani Zawidzkiej
c) wypaliła dziurę w surducie Jerzego

1p.

9. Na jaką chorobę cierpiała Zosia ?
........................................
1p.

10. W jaki sposób matka opiekowała się chorą córką ? Podaj trzy odpowiedzi.

1........................................

2........................................

3........................................
3p.

11. Gdzie znajdowało się sanatorium przeciwgruźlicze ?
........................................
1p.

II SZATAN Z SIÓDMEJ KLASY


1. W którym roku została napisana powieść „Szatan z siódmej klasy”?

........................................

1p.

2. Rozwiąż krzyżówkę.

1. Jego własnością był skarb znaleziony w drzewie.
2. Jedna z cyfr stosowana w metodzie odpytywania.
3. Był nim Paweł Gąsowski.
4. Ulubiona postać historyczna nauczyciela historii.
5. Imię bratanicy nauczyciela historii.
6. Tak nazywał p. Gąsowski Adasia.
7. „Szatan z siódmej klasy „ to powieść ........
8. Przedmiot poszukiwań opryszków.

HASŁO : .............................
9p.

3. „Przedtem niebo było błękitne, a w tej chwili ma barwę jasnofiołkową, z wszelką pewnością nie istnieje w przyrodzie barwa cudowniejsza! Serce podrygiwało w szlachetnym Adamie, a dusza śpiewała kujawiaki”
a. Jaki stan psychiczny bohatera oddaje ten fragment ?
........................................
1p.

b. Kto spowodował te uczucia ?
........................................

1p.

4.
WIOSNA NADESZŁA WCZEŚNIE
ALE ZIMNO JESZCZE DAJE SIĘ WE ZNAKI
NAD RANEM POJAWIAJĄ SIĘ PRZYMROZKI
DOBRZE SIEDZIEĆ W CIEPŁYM MIESZKANIU
ALE SERCE WYRYWA SIĘ NA ŁONO PRZYRODY


Poniższy tekst został zaszyfrowany , podobnie jak list Adama do Bejgoły. Rozszyfruj go i napisz hasło . Jak nazywa się ta sztuczka ?
Hasło ........................................1p.
Sztuczka........................................1p.

5. Uzupełnij kwadrat magiczny do określonej sumy.

3 x 1
2 4 6
7 0 x

4p.
6. Przyporządkuj cechy: wyglądu , charakteru do poszczególnych postaci:

roztargniony, cicha, zapracowana, fiołkowooka, sprytny, uczynny, inteligentny, wysportowana, siwy, nieco naiwna, kochający Napoleona, wesoła
0.5 p za jedną prawidłowo napisaną cechę

A profesor Gąsowski ........................................

B panna Wanda........................................

C Adam Cisowski ........................................

D pani Gąsowska........................................

6p.
7. Gdzie znajdowała się druga malowana broda w dworku Gąsowskich ?
........................................

1p.

.
8. Czyje to portrety?
A „ Miał on duże , jasne oczy i taki w nich wyraz , jak gdyby zawsze był zdziwiony. Czasem z nagła przerywał wykład, patrzył daleko przed siebie i długo się czemuś przyglądał. Cała siódma klasa wpatrywała się w to samo miejsce, lecz nikt niczego nie mógł dojrzeć, bo nie było w tym miejscu nawet mizernej muchy, podrygującej w wiosennym słońcu. Coś jednak musiało być ... Może to właśnie Perykles, (...) stąpał przez ateński rynek? Może się tam toczyła bitwa? Może krzyżowcy zdobywają Antiochię?”
........................................
1p.

B„ Miała anielską duszę i nieustający katar. Ona musiała myśleć o wszystkim: i o chudym mająteczku, i o brodatym mężu, i o jedynej córce, rosnącej z równą zapamiętałością co i bankowe długi”

........................................
1p.
C„... był to mąż postaci wielce niepozornej , toteż trwożne zdumienie ogarniało każdego, do kogo z nagła przemówił : z małej figurki lał się ogromny, ciężki bas, niemal czarny, huczący i dudniący jak głos armaty.(...) Był to „głos ponad stan”. Taką samą oznaką pychy mizernej ludzkiej figury była czarna zbójecka broda w kształcie łopaty, mająca budzić grozę w każdym, co by śmiał szyderczym spojrzeniem dotknąć jego właściciela.”
........................................
1p.

9.*
„idąc , kłaniał się damom, starcom i młodzieży..”
Do jakiego utworu nawiązuje tutaj pisarz? Podaj nazwisko autora i tytuł.
........................................ ........................................
2p.

III PANNA Z MOKRĄ GŁOWĄ

1.
„panna z mokrą głową „ to - ........................................ (podaj imię i nazwisko)
1p.

2. Kto jest bohaterem tego fragmentu ?
„Nie uznawał żadnego pana prócz Irenki. Na pochwałę tego obwiesia powiedzieć należy, że dla niej byłby poszedł naprawdę na śmierć. Była to jego królowa i jego bóstwo.”
1p.
...................................

3. Jakie imiona nosiły ciotki – rezydentki mieszkające w białym domu?
........................................
2p.
4. Jakie dwa nieszczęścia spadły na rodzinę Irenki?
........................................

2p.
5. Jak zakończyła się zakopiańska „ miłość” Irenki ?
........................................

1p.

6. Co spowodowało takie zachowanie się ludzi ze wsi ?

„Cała wieś jest przed domem . Kobiety płaczą, a mężczyźni patrzą w okna i nie można ich namówić, żeby sobie poszli „
........................................
1p.

7. Kto pomógł osieroconej rodzinie Irenki ?
........................................
1p.

8. Wyjaśnij znaczenie słów użytych przez pisarza w powieściach przez podanie ich synonimów.
rejwach...................................
1p.
dyletant ........................................

1p.
impertynent .....................................
1p.
scheda........................................
1p.
oracja.....................................
1p.
Odp.
I
1.1940 ; 2b ; 3 a Ewa Tyszowska, 3 b Hieronim Tyszowski ; 3 c Zosia Szymbartówna ;3 d Jerzy Zawidzki , 3 e pani Klementyna Zawidzka , 3 f pan Mudrowicz , 3 g pan Rogalik , 3 h Rolly, Rolmops ; 4.- np.syn jamnika i kanapy ;
- jako strach na wróble dostały od razu zajęcie u każdego kmiotka ;
- zadarty nosek , po którym nic nie latało ;
- z krawatem wykrzywionym ze środy na piątek
- mógłby jeść szparagi na poprzek
- był jednak brzydszy od diabła
- uśmiech szeroki jak brama Gazy)

5 łakomstwo, malkontenctwo, chciwość ; 6 c ; 7 a wezwała lekarza , 7b sprzedała obrazy , załatwiła spłatę długu u Mudrowicza ; 7 c (oddała najlepsze ubranie Jerzego oraz wszystkie swoje pieniądze (31 zł) ), 7 d (zmieniła jego charakter i stosunek do ludzi , często rozmawiała z panem Mudrowiczem) ; 8 a ; 9 gruźlica ; 10 np.zamykała okna, nie wietrzyła pokoju, żeby się nie przeziębiła, karmiła ją tranem, surowymi jajkami, przykładała śledzie do piersi, nie pozwalała pić mleka, zasłaniała okna, żeby słońce nie dochodziło, kazała wdziewać na noc mokre pończochy; 11
( w Otwocku)
II

1. (1937) ; 2 (1. Francuz, 2. Dziesięć, 3. Profesor, 4. Napoleon, 5. Wanda, 6. Szatan, 7. Detektywistyczna, 8. Drzwi. Hasło : Cisowski) ;3 a (zakochanie, zauroczenie, zafascynowanie) , 3 b (panna Wanda) ;
4 WANDA, akrostych ; 5 (8 ; 5) ; 6 A ( roztargniony, kochający Napoleona, siwy) , 6 B (fiołkowooka, wysportowana, wesoła), 6 C
(inteligentny, uczynny, sprytny), 6 D (cicha, zapracowana, nieco naiwna) ; 7 (odbijała się lustrze) ; 8 A profesor Paweł Gąsowski, 8 B Ewa Gąsowska, 8 C Iwo Gąsowski ; 9 (Mickiewicz Adam : Pan Tadeusz)

III
1 Irenka Borowska ; 2 (pies Drab) ; 3 (Amelia, Barbara); 4 (śmierć ojca, sprzedaż domu na skutek długów) ; 5(pobiła Zbyszka, bo ją lekceważył i kochał się w innych); 6 (uratowanie przez Irenkę dziecka, wyniesienie go z płonącej chałupy) ; 7(krewna matki, hrabina Opolska) ; 8 rejwach
(rozgardiasz, zamieszanie, zgiełk, wrzawa)

dyletant
(laik, człowiek niewykształcony)

impertynent
(gbur, arogant, zuchwalec, człowiek bezczelny)

scheda
(sukcesja, spadek,pozostałość)

oracja
(mowa, przemówienie)