W kraju Mieszka I - Scenariusz zajęć

Scenariusz lekcji historii w klasie V szkoły podstawowej

Temat lekcji: .

Czas – 1 godzina lekcyjna

Cele:
Po zakończeniu zajęć uczeń :
wymienia najważniejsze źródła, które mówią o początkach państwa polskiego
zna plemiona zamieszkujące ziemie polskie w X wieku
zna daty i znaczenie najważniejszych wydarzeń , które wpłynęłyna historię społeczeństaw i państwa pierwszych Piastów
potrafi wskazać na mapie kierunki ekspansji państwa polskiego w X wieku
potrafi wskazać cechy organizacji państwa Mieszka I
zna przyczyny i skutki chrystianizacji państwa
afi wskazać na mapie siedziby plemin zamieszkujących ziemie polskie przed powstaniem państwa Mieszka I
dokonuje oceny znaczenia chrztu dla pozycji międzynarodowej Polski i korzyści płynących dla władcy i społeczeństwa
omawia i ocenia znaczenie polityki zagranicznej Mieszka I
zna postacie Dobrawy, MieszkaI, św. Wojciecha
zna daty : 966r., 972r.,
zna pojęcia: plemię, państwo plemienne, monarchia piastowska, państwo patrymonialne

Metody pracy :

inscenizacja
praca z tekstem źródłowym
praca ze źródłem ikonograficznym
praca z mapą
pogadanka
drzewko decyzyjne

Środki dydaktyczne :
tekst źródłowy o Mieszku I,fragm. Z Encyklopedii sławnych Polków, wyd Pachodlik- Raniowski i Spółka
ilustracja przedstawiająca obraz Jana Matejki : Zaprowadzenie chrześcijaństwa R.P.965 z cyklu „ Dzieje cywilizacji w Polsce” z 1889r.
Inscenizacja -źródło: Pomoce dydaktyczne dla nauczycieli , wyd PWN, Polski malowane dzieje- Mieszko I – inscenizacja
Szkolna encyklopedia – historia, wyd. PWN


Przebieg lekcji:

Wprowadzenie:

Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich ( wprowadzenie do tematu)- pogadanka i praca z mapą. Uczniowie uczestniczą aktywnie w pracy z mapą wskazując plemiona i ich siedziby, obszar państwa wczesnopiastowskiego i jego sąsiadów. Nauczyciel aktywizuje całą klasę . Część uczniów pracuje przy tablicy ściennej, część z mapami konturowymi. Nauczyciel zadaje pytania i polecenia dotyczące pracy z mapą np.
Jakie plemina żyły na ziemiach polskich? Wskaż ich siedziby.
W jakich kierunkach rozwijało się państwo Polan i które kolejno ziemie przyłączało?
Jakie państwa sąsiadowały z państwem Mieszka I itp.
Nauczyciel może wprowadzić kartę pracy lub wykorzystać ćwiczenia w zeszycie ćwiczeń do omówienia sposobu organizacji państwa Mieszka
Następnie omawiane jest najważniejsze wydarzenie okresu panowania Mieszka – chrzest Polski
Uczniowie biorą udział w inscenizacji- można wcześniej poprosić ich o nauczenie się tekstów na pamięć i przygotować charakteryzację. W inscenizacji bierze udział 4 uczniów ( Mieszko, DoradcaI, Doradca II, Doradca III) tematem rozmowy władcy z doradcami jest decyzja dotycząca przyjęcia chrztu- „Trudna decyzja”
Po obejrzeniu inscenizacji uczniowiewypełniają kartę drzewa decyzyjnego- argumenty za przyjęciem chrześcijaństwa, argumenty przeciw oraz ostateczną decyzję – wyniki prezentowane są na forum klasy i krótko komentowane.
Uczniowie wspólnie z nauczycielem oceniają decyzję Mieszka I i jej skutki dla polityki wewnętrznej i zewnętrznej państwa

Następnie nauczyciel prezentuje ilustracje- może użyć źródła w formie interaktywnej i omawia poszczególne elementy obrazu Jana Matejki.
Powinny się tu znaleźć informacje o postaciach umieszczonych na obrazie, symbole wykorzystane przez artystę i ich znaczenie oraz podział na odpowiednia sceny.
Po analizie obrazu uczniowie podsumowują pracę na lekcji przez wypełnienie krótkiej kart pracy zawierającej 5 pytań dowolnie wybranych przez nauczyciela – ma to na celu utrwalenie poznanych wiadomości.
W ramach pracy domowej uczniom można zlecić napisanie krótkiej informacji o św. Wojciechu- postaci, która nie była związana z panowaniem Mieszka I , która z jakiegoś powodu pojawiła się na obrazie Matejki. Tą zagadkę należy rozwiązać na lekcji , ale o działalności biskupa uczniowie mogą zapisać notatkę w domu.