Innowacja pedagogiczna dla klas I - III gimnazjum

Teenage success
Innowacja pedagogiczna
Dla klas I-III Gimnazjum

Nauczanie języka angielskiego w wersji rozszerzonej

Autor innowacji: dr Katarzyna Szewczyńska-Mulcan
Spis treści


1. Zalożenia organizacyjno-programowe 3
2. Adresaci innowacji pedagogicznej 3
3. Założenia metodyczne 3
4. Cele innowacji 4
5. Opis innowacji 7
6. Treści nauczania j. angielskiego w klasie innowacyjnej 7
7. Procedury osiągania celów 9
8. Warunki niezbędne do realizacji innowacji 9
9. Ewaluacja 9
10. Zasady rekrutacji do klasy I gimnazjum o profilu językowym 10
11. Literatura 10

1.Założenia organizacyjno-programowe
Prezentowana innowacja metodyczna oparta jest na podstawach programowych dla kontynuacyjnego etapu edukacyjnego zatwierdzonych przez MEN, i jest pogłębieniem programu nauczania języka angielskiego w klasach I-III. W klasach objętych innowacją planowane jest prowadzenie nauki języka angielskiego w wymiarze 3 godzin tygodniowo w klasie pierwszej, 4,5 godziny w klasie drugiej i 5 godzin w klasie trzeciej. W klasie pierwszej 3 godziny tygodniowo obejmują zintegrowane nauczanie wszystkich umiejętności tj. gramatyki, użycia języka, czytania ze zrozumieniem, słuchania i pisania . W klasie drugiej nauczanie zintegrowane wszystkich treści programowych obejmuje, tak jak w klasie pierwszej 3 godziny, natomiast pozostałe 1,5 godziny obejmują konwersację z elementami czytania i słuchania w oparciu o adaptowany literacki i multimedialny materiał pozapodręcznikowy. W klasie trzeciej w ramach dwóch dodatkowych godzin objętych innowacją przewidziana jest kontynuacja realizacji materiału pozapodręcznikowego oparta na wykorzystaniu zródeł multimedialnych z naciskiem na konwersację i poszerzenie wiedzy o elementy kulturoznawcze (wiedza o krajach anglojęzycznych). Na całym etapie kształcenia w ramach 3 godzin nauczania zintegrowanego uczniowie przygotowywani są do egzaminu gimnazjalnego w oparciu o zatwierdzone standardy egzaminacyjne. Warunki kadrowe i organizacyjne niezbędne do realizacji planowanych działań innowacyjnych są zapewnione w ramach budżetu przyznanego szkole oraz istniejących struktur organizacyjnych i nie wymagają dodatkowych srodków budżetowych. Dodatkowe godziny zajęc przyznane zostaną z godzin do dyspozycji dyrektora.
2.Adresaci innowacji pedagogicznej.
Głównymi adresatami innowacji są uczniowie Gimnazjum nr 1 w Malborku, których rodzice (opiekunowie prawni) wyrażają zgodę na uczestnictwo w niej. Innowacja przeznaczona jest dla nauczycieli gimnazjum, ich uczniów, a także dla ich rodziców.
Innowacja ma na celu pomoc w zaplanowaniu zajęć, doborze odpowiednich materiałów, metod i technik pracy z uczniem w klasie o profilu językowym. Zakłada ona nie tylko doskonalenie umiejętności biegłego posługiwania się językiem formie ustnej i pisemnej, ale również przygotowanie uczniów do aktywnego współuczestnictwa w kulturze i jej współkreowania, co stymulować będzie ich rozwój intelektualny i emocjonalny.
Realizacja materiału w aspekcie standartów egzaminacyjnych pozwoli uczniom na odpowiednie przygotowanie do zdania egzaminu gimnazjalnego w klasie III.
Oprócz uczniów odbiorcami innowacji mogą być rodzice, ponieważ znajdą w niej opis oczekiwanych osiągnięć uczniów oraz sposoby oceny założonych osiągnięć.
3.Założenia metodyczne.
Innowacja zakłada, iż uczeń szkoły gimnazjalnej jest już ukształtowaną jednostką społeczną, zdolną do podejmowania odpowiedzialnych decyzji dotyczących własnego uczenia się. Uczeń powinien zatem, świadomie i czynnie uczestniczyć w lekcjach, systematycznie się do nich przygotowywać, sumiennie wykonując zadania zarówno w klasie, jak też w domu, co umożliwi mu osiągnięcie celów nauczania języka angielskiego w wersji rozszerzonej w III etapie edukacyjnym i po nim. Ponadto zakłada się, że po zakończeniu trzyletniego programu edukacyjnego w ramach realizacji danej innowacji uczniowie będą posiadać wiedzę teoretyczno-praktyczną wystarczającą nie tylko do zdania egzaminu gimnazjalnego, ale także do zdania egzaminu państwowego pierwszego stopnia First Certificate Exam.
W zakresie kształcenia kompetencji komunikacyjnej pomocnym będzie, więc, stworzenie symulowanych sytuacji językowych bardzo zbliżonych do naturalnej komunikacji, np. przy wykorzystaniu dramy, gdzie uczniowie przekazywaliby nie tylko pewne informacje werbalne, lecz również odczucia i intencje niewerbalne.
W celu osiągnięcia optymalnych efektów w procesie kształcenia i wychowania istotne jest uzyskanie jak największego zaangażowania uczniów w intensywną pracę na lekcjach, ucząc ich jednocześnie prawa do wyrażania swoich zdań i poglądów, jak również uczenie ich zasad współpracy i tolerancji. Metody aktywizujące warte zastosowania to, m.in. dyskusja, projekt, burza mózgów (brain storming), drama, praca w grupach, prezentacje. Różnego typu dyskusje połączone z pracą w małych grupach są charakterystyczne dla nauczania poszukującego, a więc aktywnego i samodzielnego udziału w rozwiązaniu postawionego przez nauczyciela problemu.
W zależności od danej sytuacji dydaktycznej w nauczaniu/uczeniu się, proponowana jest się kompilacja metody indukcyjnej i dedukcyjnej, polegającą na tym, iż na podstawie podanych przykładów uczniowie samodzielnie, wykorzystując swoją wiedzę językową i doświadczenia, odkrywają daną regułę i jej zastosowanie, lub w trudniejszych przypadkach mają tę regułę podaną i zilustrowaną przykładami a ich praca polega na znalezieniu tylko nowych, podobnych przykładów.
W procesie nauczania/uczenia się języka angielskiego obok nauczania komunikacji także ważne jest kształcenie innych kompetencji zgodnych z podstawą programową, takich jak:
- organizowanie, ocenianie, planowanie własnego uczenia się,
- rozwijanie sprawności umysłowych i osobistych zainteresowań,
- współdziałanie w zespole, budowanie więzi międzyludzkich, podejmowanie indywidualnych i grupowych decyzji zachowując obowiązujące normy,
- rozwiązywanie problemów w sposób twórczy,
- komunikowanie w się w różnych sytuacjach – w sposób werbalny lub niewerbalny
- poszukiwanie, porządkowanie i wykorzystanie informacji z różnych źródeł, w tym Internetu.

4.Cele innowacji
4.1.Ogólne cele innowacji
Etap III stanowi kontynuację nauki języka angielskiego, czyli można od ucznia, na tym etapie oczekiwać:
• wykorzystania posiadanej wiedzy,
• rozwijania umiejętności biegłego posługiwania się językiem angielskim.
Na tym etapie uczeń powinien:
• poprawnie komunikować się w języku angielskim;
• korzystać z różnych strategii uczenia;
• umieć posługiwać się językiem jako użytecznym narzędziem w zdobywaniu i poszerzania wiedzy, również w innych dziedzinach (przedmiotach nauczania);
• rozszerzać komponent kulturowo-cywilizacyjny z ukierunkowaniem na styl życia i zachowania w kraju języka docelowego.
4.2. Cele szczegółowe
Cele nauczania języka angielskiego w III etapie edukacyjnym w klasie profilowanej można podzielić na trzy zasadnicze grupy:
1. Cele związane z nabywaniem i doskonaleniem czterech sprawności językowych: mówieniem, słuchaniem, czytaniem i pisaniem.
2. Cele związane z wdrażaniem uczniów do samokształcenia,
3. Cele związane z poznawaniem i kształceniem otwartości na tradycje i kulturę krajów angielskiego obszaru językowego.
W zakresie doskonalenia sprawności językowych uczeń powinien:
• tworzyć spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, poprawne pod względem stylistycznym i gramatyczno-leksykalnym,
• w wypowiedziach ustnych stosować poprawną wymowę i intonację,
• komunikować się skutecznie w zakresie sprawności produktywnych (pisanie i mówienie) i receptywnych (czytanie i słuchanie).
W zakresie doskonalenia sprawności mówienia uczeń powinien:
• rozpoczynać i kończyć rozmowę podejmując różne role w procesie komunikacyjnym,
• zadawać pytania, aby upewnić się, że poprawnie zrozumiał intencje mówiącego,
• wyrażać prośbę o wyjaśnienie, powtórzenie, opinię,
• przedstawiać i uzasadniać własne opinie, plany i czynności,
• relacjonować wydarzenia z przeszłości,
• bronić własnych opinii, przedstawiać argumenty za i przeciw,
• uzyskiwać informacje i wskazówki i ich udzielać,
• negocjować,
• wyrażać i reagować, odpowiednio do kontekstu, na wyrażane przez rozmówcę uczucia, takie jak zdziwienie, zadowolenie, smutek, zainteresowanie, obojętność,
• proponować i reagować na propozycje,
• opowiadać o swoich zainteresowaniach,
• wygłaszać krótką, uprzednio przygotowaną prezentację na znajomy temat,
• stosować zasady wymowy i intonacji,
• rekompensować użycie niewłaściwego słowa poprzez zastosowanie odpowiednich środków komunikacji pozawerbalnej,
• odpowiadać na zadane po swojej wypowiedzi proste i bardziej złożone pytania,
• stosować środki językowe adekwatne do ich funkcji komunikacyjnych, na przykład dziękuje, prosi, żąda, gratuluje, wyraża uczucia,
• wykorzystywać wiedzę o kraju danego obszaru językowego oraz o kraju ojczystym.
W zakresie doskonalenia sprawności rozumienia ze słuchu uczeń powinien:
• określać główną myśl tekstu słyszanego,
• określać główny wątek wiadomości obejrzanych w telewizji, gdzie materiał wizualny wspomaga komentarz,
• rozumieć główne punkty krótkich, jasnych i w miarę nieskomplikowanych językowo wiadomości i ogłoszeń,
• rozróżniać poszczególne części tekstu,
• rozumieć tekst wypowiedziany ze standardowym akcentem, dotyczący znanych zagadnień,
• rozumieć komunikat, w którym występują pauzy, poprawy, zawahania, hałas w tle,
• stwierdzać, czy tekst zawiera określone informacje,
• wskazywać określone informacje,
• selekcjonować potrzebne informacje,
• oddzielać myśl główną od myśli drugorzędnych,
• określać potencjalnego odbiorcę,
• rozpoznawać i określać komunikacyjną funkcję tekstu,
• określać rodzaj tekstu,
• dedukować znaczenie nieznanych słów z kontekstu w zależności od rodzaju tekstu,
• wykorzystywać elementy pozajęzykowe (mimika twarzy, gest), aby lepiej zrozumieć komunikat,
• rozróżniać znaczenie dosłowne komunikatu od znaczenia przenośnego.
W zakresie doskonalenia sprawności rozumienia tekstu czytanego oczekuję się, iż uczeń powinien:
• rozumieć krótkie, proste teksty dotyczące spraw zwyczajowych życia codziennego,
• określać przydatność przeczytanego tekstu w zależności od sytuacji,
• umieć posłużyć się odpowiednim słownikiem w trakcie czytania,
• określać główną myśl tekstu,
• rozróżniać poszczególne części tekstu,
• określać główne myśli poszczególnych części tekstu,
• selekcjonować potrzebne mu informacje,
• selekcjonować wskazane informacje,
• rozróżniać znaczenie dosłownego tekstu od znaczenia przenośnego,
• określać potencjalnego odbiorcę tekstu,
• określać rodzaj tekstu,
• określać funkcję komunikacyjną tekstu,
• wykorzystywać elementy pozajęzykowe (fotografie, etc.), aby lepiej zrozumieć komunikat,
• wykorzystywać wiedzę pozajęzykową, doświadczenie, aby przewidzieć cel, treść, zawartość tekstu.
W zakresie doskonalenia wypowiedzi pisemnej uczeń powinien:
• tworzyć spójną i logiczną krótką wypowiedź na dany temat,
• stosować przyjęte formy wypowiedzi pisemnych konsekwentnie ich przestrzega,
• opisywać aspekty życia codziennego, bezpośredniego otoczenia: ludzi, przedmioty, miejsca, zjawiska, czynności, zawody, zdarzenia, procesy,
• opisywać prawdziwe lub wymyślone zdarzenia, przeżycia i doznania,
• uzyskiwać informacje, wyjaśnienia, pozwolenia i ich udzielać,
• wypełniać formularze, ankiety i inne dokumenty tego typu,
• bronić własnych opinii,
• stosować środki językowe adekwatne do ich funkcji komunikacyjnych, na przykład dziękuje, prosi, żąda, gratuluje, instruuje, przekonuje, doradza, ostrzega,
• posługiwać się wiedzą o krajach angielskiego obszaru językowego oraz o kraju ojczystym
W zakresie autonomii uczenia się uczeń powinien:
• stosować różnorodne strategie uczenia się zgodne z jego predyspozycjami lub typami (wzrokowiec, słuchowiec, typ mieszany),
• planować własny proces uczenia się poprzez np. podejmowanie własnych inicjatyw takich jak np. prowadzenie własnego słowniczka nowo poznanych wyrażeń, systematyczne uczenie się w domu i na lekcji,
• poszukiwać informacji, wykorzystując różnorodne źródła polsko i angielskojęzyczne (słowniki, encyklopedie, media, Internet)
• analizować swoje wypowiedzi oraz dokonywać autokorekty,
• czytać książki w języku angielskim w wersji uproszczonej, dostępne obecnie prawie w każdej księgarni lub EPIK u,
• pisać wypracowania lub streszczenia i dawać je nauczycielowi do sprawdzenia i poprawienia,
• korzystać z pisania e-maili lub „czatów” w języku angielskim
• korzystać z czasopism, magazynów w języku angielskim, dostępnych, np. w bibliotece szkolnej lub na stronach internetowych.
W zakresie poznawania kultury krajów angielskiego obszaru językowego uczeń powinien:
• właściwie interpretować fakty o krajach angielskiego obszaru językowego
• wykorzystywać podstawowe informacje dotyczące życia społeczno-kulturalnego krajów angielskiego obszaru językowego
• znać tradycje i zwyczaje związane np. ze świętami takimi jak: Boże Narodzenie, Wielkanoc, Nowy Rok, Walentynki, Halloween i inne,
• znać położenie geograficzne państw obszaru językowego np. U.S.A, Irlandia, Australia,
• znać najważniejsze wydarzenia historyczno-polityczne związane z tymi państwami,
• znać najważniejszych przedstawicieli kultury poszczególnych narodowości.

5. Opis innowacji.
Tytuł innowacji: Innowacja pedagogiczna dla klas I-III Gimnazjum nr 1 im. Jana III Sobieskiego w Malborku
NAUCZANIE JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASIE O PROFILU JĘZYKOWYM
Termin przeprowadzenia innowacji: rok szkolny 2008/2009 – 2010/2011 i kolejne lata szkolne w przypadku następnych roczników.
Nauczyciel prowadzący: nauczyciel języka angielskiego wybrany przez dyrektora szkoły.
W oparciu o program kształcenia na III etapie edukacyjnym innowacja ma na celu realizacje przedstawionych powyżej celów nauczania, ze szczególnym naciskiem na:
- poszerzenie wiedzy z zakresu gramatyki i słownictwa w oparciu o tekst i zadania słuchowe;
-pogłębienie treści nauczania o elementy wiedzy o kulturze, literaturze, nauce i historii współczesnej krajów anglojęzycznych;
-pogłębienie komponentu kulturowego z uwzględnieniem tematyki integracji europejskiej;
-zapoznaniu ucznia z normami socjokulturowymi, które pomogą mu w przyszłości funkcjonować na rynku pracy;
-interdyscyplinarność.
Zakłada się, że w klasie I gimnazjum uczniowie realizować będą 3 godziny nauczania zintegrowanego języka angielskiego i 1 godzinę konwersacji, natomiast w klasie II i III liczba godzin konwersacji zwiększy się do 2.
6. Treści nauczania nauczania j. angielskiego w klasie innowacyjnej.
Nauczanie w klasie innowacyjnej zakłada wieloaspektowy zintegrowany rozwój wszystkich umiejętności z zastosowaniem różnych metod i źródeł językowych. Poza wprowadzeniem treści nauczania zawartych w podstawie programowej, nadrzędnym celem zajęć konwersatoryjnych jest szczegółowa prezentacja następujących zagadnień kulturowych i historycznych:

a) Zagadnienia kulturowe – Wielka Brytania
System edukacji
Partie polityczne
Struktura Rządu
Regiony geograficzne
Angielskie uniwersytety
Integracja europejska
Ośrodki kultury (teatr muzea..)
Uczeń porównuje zasady funkcjonowania państwa, spostrzega różnice kulturowe. Używa języka w sposób twórczy

b)Zagadnienia kulturowe- Stany Zjednoczone
System edukacji
Partie polityczne
Struktura Rządu
Regiony geograficzne
Amerykańskie uniwersytety
Ośrodki kultury (teatr, muzea..)
Uczeń porównuje zasady funkcjonowania państwa, spostrzega różnice kulturowe. Używa języka w sposób twórczy.
c)Elementy Historii Wielkiej Brytanii
Rewolucja Przemysłowa
Olivier Cromwell
Wojna Stuletnia
Konflikt pomiędzy protestantami i katolikami w Irlandii Pn.
Sławni królowie i królowe
Uczeń zapoznaje się z historią państwa, analizuje wydarzenia historyczne, nawiązuje do treści poznanych na innych przedmiotach. Używa języka w sposób twórczy.d)Elementy historii Stanów Zjednoczonych Początki kolonizacji
Wojna o niepodległość
Deklaracja Niepodległości
Problemy rasowe
Uczeń zapoznaje się z historią państwa, analizuje wydarzenia historyczne, nawiązuje do treści poznanych na innych przedmiotach. Używa języka w sposób twórczy.
7. Procedury osiągania celów
W trakcie realizacji innowacji przewiduje się zastosowanie poniższych technik pracy:
- projekty – to rodzaj zajęć związanych z faza zastosowania języka. Pozwala ona uczniom na swobodny wybór zarówno treści jak i formy nauki. Uczniowie sami rozdzielają pomiędzy sobą zadania zgodnie ze swoimi zainteresowaniami i umiejętnościami;
- techniki teatralne- odgrywanie ról, inscenizacje oraz wspólne wyjścia do teatru na sztuki anglojęzyczne;
- techniki multimedialne – Internet –docieranie do materiałów autentycznych BBC World Service:Learning English- http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish lub publikowanie w języku angielskim- Programy komputerowe- programy w języku angielskim , np. encyklopedie, programy historyczne, społeczne- Video- prezentowanie materiałów kulturowych – Telewizja-, radio-autentyczne przekazy słowne- BBC, CNN, BBC
Prime Discovery;
- lektura tekstów literackich , popularnonaukowych;
- dyskusja na istotne dla młodzieży tematy.

8. Warunki niezbędne do realizacji innowacji

Realizacja innowacji wymaga wykorzystania określonych materiałów i środków dydaktycznych:
a)podręcznik i ćwiczenia
- w klasie I – laser Intermediate:
- w klasie II – Laser Pre-FCE;
- w klasie III - Laser FCE.
(wydawnictwo Macmillan)
b) zbiór tekstów audio wyd. Macmillan, Oxford University Press i t.d
c) CD video – prezentacja komponentu kulturowego;
d) zasoby sieci Internet;
e)słowniki, czasopisma i książki typu READERS w języku angielskim dla poszczególnych poziomów językowych.
9. Ewaluacja
- Ocenianie bieżące, mające na celu:
• pomoc uczniom w rozpoznawaniu mocnych i słabych stron w nauce języka angielskiego;
• wskazanie uczniom nad czym i w jaki sposób powinni pracować, by uzyskiwać lepsze efekty w nauce;
• przekazanie rodzicom informację o postępach ucznia, jego systematyczności w nauce, jego mocnych i słabych stronach uczenia;
• dostarczenie nauczycielowi informacji zwrotnej na temat efektywności jego nauczania, właściwego doboru materiałów oraz form pracy;
• kontrolowanie opanowania materiału.
- Ocenianie okresowe, mające na celu:
• przekazanie uczniowi, rodzicom i nauczycielom obrazu postępów, aktywności i osiągnięć w języku angielskim pod koniec pewnego etapu nauki;
• zestawienie ocen cząstkowych poszczególnych czterech sprawności językowych;
• całkowity obraz pracy ucznia i jego systematyczności.
- Przeprowadzenie próbnego egzaminu gimnazjalnego z języka angielskiego, mające na celu:
• wypracowania nawyku pisania testów w języku angielskim;
• przekrojowe wielosprawnościowe sprawdzenie postępów ucznia w przyswajaniu języka;

10.Zasady rekrutacji do klasy I o profilu językowym:
- na warunkach ogólnych - w przypadku gdy liczba chętnych nie przekracza planowanej liczebności oddziału;
- w przypadku gdy liczba kandydatów jest większa niż liczba miejsc stosuje się następujące zasady rekrutacji: do klasy przyjęci zostaną uczniowie z największą liczbą punktów wg. Kryteriów
A) OCENA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO
B)OCENA Z JĘZYKA POLSKIEGO
C) OCENA Z ZACHOWANIA
D)WYNIK SPRAWDZIANU TESTÓW KOMPETENCJI


11. Literatura
Ellis, M., Niesobska, M i Rak, A. 1999. Program nauczania języka angielskiego. Warszawa: OUP
Droździał-Szelest, K 1997. Language learning strategies in the proces of acquiring a foreign language. Poznań: Motivex
Kębłowska, M. 2000. Program nauczania języka angielskiego. Tarnów: EGIS sp.z.o.o.
Komorowska, H. 1993. Podstawy metodyki nauczania języków obcych. Warszawa: EDE. Poland
Komorowska, H. 1999. O programach prawie wszystko. Warszawa: WSiP
Lewandowska, E. i Macieszewska B. 2000. Program nauczania języka angielskiego. Warszawa: Person Education Polska Sp.z.o.o.
Niemiecko, B. 1999. Pomiar wyników kształcenia. Warszawa: WSiP
Nunan, D. 1988. Syllabus design. Oxford: OUP
Smolik, M. i Galant, J. 2002. Program nauczania języka angielskiego. Warszawa: Macmillan Polska Sp.z.o.o.