Program profilaktyczny dla młodzieży z przykładowymi scenariuszami zajęć

Elżbieta Terpińska
Dom Dziecka Lubień Kujawski


I. Założenia główne i uzasadnienie realizacji programu

Przygotowanie młodzieży do życia jest bardzo trudnym zadaniem, gdyż każdy z nas jest skomplikowany wewnętrznie i stanowi zagadkę dla samego siebie.
We współczesnym świecie na najtrudniejszą próbę wystawieni są ludzie młodzi, nie mający jeszcze jasnej hierarchii wartości, dopiero uczący się odróżniać dobro od zła, prawdę od fałszu.

Poniższy program , to warsztaty mające na celu pomoc młodym ludziom w lepszym rozumieniu samego siebie i swojego życia, w czasie, kiedy przeżywają oni okres młodości, mający duży wpływ na ich dalsze losy.

Program składa się z piętnastu spotkań i skierowany jest do młodzieży gimnazjalnej i ponad gimnazjalnej .Jego tematyka obejmuje zagadnienia związane z poznaniem samego siebie, kształtowaniem swojej osobowości, tworzeniem relacji z drugim człowiekiem.

II. Cele programu

• Ograniczenie przejawów niedostosowania społecznego;
• Stworzenie zgranej grupy, która będzie stanowiła wsparcie dla jej członków na drodze wychowania, radzenia sobie z problemami i uwierzenia w siebie;
• Lepsze poznanie i rozumienie siebie;
• Poprawienie kontaktów z innymi;
• Rozpoznawanie własnych predyspozycji i nauczenie się pełnego z nich korzystania;
• Uświadomienie młodemu zagubionemu człowiekowi, że poza skrajnymi przypadkami, nikt świadomie i dobrowolnie nie chce postępować w niszczący go sposób;
• Uświadomienie, że popadnięcie w różnego rodzaju uzależnienia, to jedna z najbardziej radykalnych i bolesnych form degradacji człowieka, powodująca utratę prawdy i wolności, kryzys więzi, wartości, miłości i wiary.

III. Umiejętności wychowanków:

• Umieją rozpoznać różne uczucia i radzić sobie z uczuciami negatywnymi;
• Umieją rozpoznać zachowania agresywne u siebie i innych; wiedzą, jak można radzić sobie z agresją;
• Wiedzą, gdzie szukać pomocy, gdy jest się ofiarą lub świadkiem przemocy;
• Nie pozostają obojętni na zachowania agresywne;
• Znają reakcje swojego organizmu na stres i umieją radzić sobie w sytuacjach stresowych;
• Znają rodzaje potrzeb;
• Znają przyczyny i skutki sięgania po tytoń, alkohol, środki odurzające;
• Umieją asertywnie odmawiać zapalenia papierosa, picia alkoholu, zażycia narkotyku;
• Umieją obronić własne zdanie nie raniąc innych;
• Wiedzą, gdzie szukać pomocy w walce z nałogami.

IV. Spodziewane efekty

• Zmniejszenie zjawiska przemocy w placówce;
• Ograniczenie przejawów niedostosowania społecznego (palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, środków odurzających, wagarów, ucieczek z placówki, kradzieży, aktów wandalizmu);
• Wzrost wiedzy wychowanków na temat przemocy, uzależnień oraz przeciwdziałania im;
• Umiejętne radzenie sobie w sytuacjach zetknięcia z przemocą i uzależnieniami;
• Wychowankowie nauczą się pozytywnych zachowań oraz właściwego postrzegania i rozumienia ludzi;
• Wychowankowie będą umieli dokonywać wartościowych i sensownych wyborów;
• Nauczą się mówić o tym, co myślą; będą wyrażać swoje uczucia oraz szanować i identyfikować się z uczuciami innych ludzi.

V. Metody pracy

• Metody plastyczne;
• Praca w małych grupach;
• „Burza mózgów”;
• Pantomima;
• Psychodrama;
• Zabawy interakcyjne;
• Spotkania ze specjalistami;
• Praca w kontakcie indywidualnym (rozmowy).

VI. Ewaluacja

Ewaluacją poszczególnych zajęć będą odpowiedzi na zadawane pytania dotyczące przeprowadzonych zajęć w formie niedokończonych zdań oraz pytań otwartych. Ewaluacją całego programu natomiast będzie test asertywności oraz rozmowy indywidualne z wychowankami na temat uczestnictwa w programie.



BIBLIOGRAFIA

1. Braun – Gałkowska M., Gutowska A. : W tę samą stronę , Warszawa 1994.
2. Dimoff T., Carter S. : Jak rozpoznać, czy dziecko sięga po narkotyki ? , Warszawa 1993.
3. Fijewski P., Król – Fijewska M. : Nasze spotkania, Warszawa 1994.
4. Jak żyć z ludźmi ? , program profilaktyki dla młodzieży, Warszawa 1997.
5. Socjoterapia – praca zbiorowa zb. pod red. K. Sawickiej, Warszawa 1999.


Przykładowe scenariusze spotkań ( zawarte w oddzielnych publikacjach ):

Scenariusz nr 1: Zajęcia wprowadzające ; budowanie poczucia własnej wartości.

Scenariusz nr 2: Poznajemy uczucia; dostrzeganie dobra i zła.

Scenariusz nr 3: Złość i agresja.

Scenariusz nr 4: Walka ze stresem.

Scenariusz nr 5: Nakaz a wolny wybór ; godność.