Skład i rola krwi - konspekt lekcji biologii

Konspekt lekcji biologii

Autor: Anita Spyrka

Poziom : gimnazjum, czas- 45 min.

Temat: .

Dział programu: Funkcje życiowe człowieka
Hasło: Krążenie

Cel ogólny zajęć:
I. Zapoznanie z budową krwi człowieka i rolą jaką pełni w organizmie.

A) Cele w zakresie wiadomości do zapamiętania:
Uczeń:
1) Wymieni i nazwie składniki krwi człowieka
2) Poda składniki wchodzące w skład osocza krwi

B) Cele w zakresie wiadomości do zrozumienia:
Uczeń:
1). Opisze budowę poszczególnych ciałek krwi.
2). Wymieni rolę osocza i elementów morfotycznych (ciałek krwi).

C) Cele w zakresie umiejętności:
Uczeń:
1) Wykona schematyczny rysunek krwi
2) Odpowiednio uporządkuje określenia i zapisze je w postaci schematu

Cel wychowawczy:
1) Zachęcanie uczniów do aktywności

Środki dydaktyczne:
• teksty dramy
• karty pracy
• ankieta dla uczniów
• mikroskop
• preparat krwi człowieka

Metody:
• elementy dramy
• obserwacja preparatu pod mikroskopem
• pogadanka
• wyjaśnienia
• ćwiczenia praktyczne

Formy pracy:
indywidualna, parami, zespołowa

Typ lekcji:
poświęcona opracowaniu nowego materiału.


PLAN LEKCJI

I . FAZA WSTĘPNA
1) Sprawy organizacyjne
2) Nawiązanie do tematu:
- rola układu krążenia ( jego podział)- pogadanka, wyjaśnienia
- zapoznanie uczniów z celami lekcji, sposobem pracy, podanie tematu lekcji

II FAZA REALIZUJĄCA
1) Skład krwi człowieka i jej rola- drama*, obserwacja mikroskopowa, wyjaśnienia, uzupełnienie kart pracy
2) Budowa krwi człowieka – wykonanie rysunku w zeszycie ucznia, obserwacja
3) Schemat obrazujący skład i funkcje krwi – ćwiczenia praktyczne, wyjaśnienia
*- wybrani uczniowie prezentują teksty dramy (poszczególnych składników krwi)

III FAZA PODSUMOWUJĄCA
1) Korzystając z dostępnych źródeł wiedzy uczniowie wyjaśnią pojęcia: hematokryt, odczyn Biernackiego,
RBC, WBC
2) Ocena aktywności uczniów podczas zajęć
3) Ewaluacja: nauczyciel prosi uczniów o wypełnienie krótkiej ankiety


ANKIETA DLA UCZNIA

Oceń swoje odczucia po dzisiejszej lekcji, wpisując w słoneczko odpowiednią cyfrę

5 – bardzo dobrze, 4 – dobrze, 3 słabo, 2 – bardzo słabo

a) Atmosfera na lekcji b) Twoja praca na lekcji c) Zrozumienie treści lekcji
TEKST DRAMY

1) Jestem czerwonym ciałkiem krwi. Nazywają mnie erytrocytem. Mam kształt dwuwklęsłego dysku. Nie mam jądra ale za to posiadam hemoglobinę – czerwony barwnik. Dzięki niemu mam zdolność nietrwałego łączenia się z tlenem i dwutlenkiem węgla. W ten sposób transportuję tlen z pęcherzyków płucnych do wszystkich komórek ciała i zabieram od nich dwutlenek węgla. Jesteśmy najliczniejszą grupą komórek krwi- w 1 mm3 (milimetrze sześciennym) jest nas od 4 do 5 milionów. Powstajemy w czerwonym szpiku kostnym. Żyjemy krótko- od 30 do 120 dni po czym giniemy i ulegamy rozkładowi w śledzionie i wątrobie.

2) Jestem białym ciałkiem krwi czyli leukocytem. Mogę mieć różny kształt, jestem największą spośród wszystkich krwinek. Mam jądro komórkowe, posiadam też zdolność ruchu pełzakowego, dzięki czemu mogę poruszać się pod prąd krwi i przenikać przez ściany naczyń krwionośnych. Jest nas kilka rodzajów
- stąd mamy różną długość życia: od kilku godzin do nawet 20 lat. Jesteśmy najmniej liczącą grupą krwinek - w 1 mm3 (milimetrze sześciennym) jest nas od 5 do 10 tysięcy. Powstajemy głównie w czerwonym szpiku kostnym, śledzionie, grasicy i węzłach chłonnych. Naszą funkcją jest obrona organizmu przed zarazkami, czyli przed wirusami, bakteriami, grzybami, oraz przed ciałami obcymi, jak pyły czy dymy.

3) Jestem płytką krwi. Moja druga nazwa to trombocyt. Jestem najmniejszą spośród krwinek. Mam kształt dysku podobny do krwinek czerwonych i nie mam jądra. Posiadamy enzymy potrzebne do procesu krzepnięcia krwi, za który jesteśmy odpowiedzialne. W 1 mm3 (milimetrze sześciennym) krwi jest nas od 150 do 400 tysięcy. Powstajemy w szpiku kostnym.

4) Jestem substancją międzykomórkową krwi czyli osoczem. Moim głównym składnikiem jest
woda- 93%, w której są rozpuszczone : białka, tłuszcze, witaminy, glukoza, hormony, sole mineralne, mocznik, dwutlenek węgla, i przeciwciała. Wspomagam czerwone krwinki w transporcie dwutlenku węgla.


KARTA PRACY
cechy Substancja
międzykomórkowa Elementy morfotyczne (ciałka krwi)
Czerwone ciałka Białe ciałka Płytki krwi
Inna
nazwa
Budowa
(wielkość kształt, inne cechy)
Miejsce
powstawania
Ilość w
1 mm3 krwi
Funkcja

Przykładowe wypełnienie karty pracy:

osocze erytrocyty leukocyty trombocyty
woda z rozpuszczonymi białkami, glukozą, tłuszczami, witaminami, hormonami, CO2, mocznik brak jądra, obecność
hemoglobiny, kształt
dwuwklęsłego dysku największe, różny kształt, obecne jądro, zdolność ruchu pełzakowatego najmniejszy kształt dysku, brak jądra

czerwony szpik kostny czerwony szpik kostny, śledziona, grasica, węzły chłonne szpik kostny

4-5 milionów 5-10 tysięcy 150-400 tysięcy
transport (rozpuszczonego) dwutlenku węgla transport tlenu i dwutlenku węgla obrona organizmu przed wirusami, bakteriami, grzybami, ciałami obcymi krzepnięcie krwi