Kształtowanie orientacji w schemacie ciała. Rozwijanie koordynacji wzrokowo - ruchowej. Doskonalenie sprawności ruchowej dłoni i palców

SCENARIUSZ ZAJĘĆ REWALIDACYJNO - WYCHOWAWCZYCH

Prowadzący zajęcia: I CZ – P
Obserwator zajęć: B P – J
Uczeń: Ł K
Data: 24.03.2011r.
Miejsce zajęć: dom rodzinny ucznia
Czas trwania: 120 minut

Temat zajęć: Kształtowanie orientacji w schemacie ciała. Rozwijanie koordynacji wzrokowo - ruchowej. Doskonalenie sprawności ruchowej dłoni i palców.

Cele główne:
aktywizowanie ucznia do reagowania na komunikaty werbalne i pozawerbalne
tworzenie pozytywnej atmosfery podczas zajęć
kształtowanie orientacji w schemacie ciała
rozwijanie aktywności poznawczej
usprawnianie percepcji wzrokowej, słuchowej
usprawnianie koordynacji wzrokowo – ruchowej
usprawnianie dłoni i palców

Cele operacyjne:

Uczeń pozna:
schemat budowy własnego ciała
sylwetę „psa” i jego części ciała

Uczeń potrafi lub próbuje:
współpracować z nauczycielem podczas zajęć
reagować na głos nauczyciela
reagować na swoje imię
odbierać bodźce wzrokowe, węchowe, dotykowe, smakowe
wskazywać właściwy obrazek związany z aktualną pogodą
wskazywać siebie w lustrze i na zdjęciu
wskazywać, dotykać wymieniane części ciała na sobie i na zabawce „pies”
koncentrować uwagę na ćwiczeniach
rozpoznać głos psa i pokazać maskotkę „pies” wśród innych zabawek
wskazywać psa na obrazku i wśród innych ilustracji
kojarzyć przedmiot (auto, kubek, pies) z właściwym obrazkiem
reagować na polecenia: daj, weź
poszukać maskotki „pies” pod przykryciem
sięgać po klej i wspólnie z nauczycielem smarować kontur obrazka
próbuje wypełniać sylwetę „psa” materiałem sypkim
próbuje współpracować podczas czynności porządkowych

Forma pracy: indywidualna

Metody:
elementy metody „ porannego kręgu”, czyli stymulacji polisensorycznej
elementy masażu metodą Shantali
muzykoterapia
metoda M. Ch. Knillów
pokaz, obserwacja
słowne
metoda zadaniowa: zadania stawiane do wykonania
naśladownictwa ruchowego
procedura udzielania minimalnych podpowiedzi (podpowiedzi słowem i gestem)

Środki dydaktyczne:
bębenek, lampka zapachowa, wacik nasączony cytryną, oliwka, obrazki (deszcz, słońce, chmury, auto, choinki, kubek, pies), spryskiwacz, gałązki z młodymi liśćmi, kwiatek w doniczce, konewka, bibuła zielona, plaster cytryny, płyta CD z nagraniami, lusterko, zdjęcia: mamy, taty, Łukasza, siostry, brata, zabawki: pies, auto, dwa pudełka, miseczka metalowa, kubek, kontur psa, klej, siemię, czerwone serce wycięte z bloku.


Przebieg zajęć:

I.Zajęcia wstępne:
1.Powitanie: podanie ręki i głośne wypowiedzenie słowa „cześć Łukaszku”
2.Elementy „Porannego Kręgu”, czyli stymulacji polisensorycznej wg pór roku:
zapalenie lampki zapachowej (wiosna – cytryna)
podejście do ucznia z lampką
określenie cech ognia – ciepły, jasny, migocze, świeci, można się ogrzać, odwracanie głowy, kierowanie wzroku i wskazywanie dłonią źródła światła
wąchanie zapachu cytryny
powitalna piosenka z jednoczesnym pokazywaniem :
Wszyscy są, witam was
Jesteś ty, jestem ja
Raz, dwa, trzy
Zaczynamy już czas.
(zachęcanie ucznia do naśladowania ruchów n-la).
krótkie opowiadanie o danej porze roku – wiosna – podejście do okna, obserwacja pogody za oknem i zmian zachodzących w przyrodzie; (Jest wiosna. Na dworze jest coraz cieplej. Słońce jasno świeci, na niebie są chmury niebieskie. Tam daleko jest las zielony. Łąki i pola zazieleniły się. Na drzewach pojawiły się zielone listki, są już pierwsze kwiatki.); pokaz obrazków związanych z aktualną pogodą na dworze: słońce, chmury, deszcz, choinki– wybór właściwego)
ciekawostki przyrodnicze: oglądanie, dotykanie, obrywanie młodych liści, podlewanie kwiatka w doniczce (samodzielne podlewanie kwiatka)
demonstrowanie instrumentu muzycznego – włączenie piosenki o wiośnie pt. „Wiosna w błękitnej sukience” zachęcanie ucznia do samodzielnego uderzania pałeczką w bębenek, na miarę swoich możliwości
zakładanie kolorowej chustki na głowę ucznia – zielona – uczeń sam zdejmuje chustkę
z głowy
zastosowanie bodźca smakowego – smakowanie cytryny
gaszenie lampki.

II. Zajęcia właściwe
1. Nadanie komunikatu niewerbalnego: „Kto się będzie bawił?”
2. Kształtowanie zainteresowania własną osobą:
reagowanie na swoje imię
reagowanie na swoje odbicie w lustrze: „Kto to jest?”, „Gdzie jest Łukaszek?
odszukiwanie siebie i najbliższych na zdjęciu: „Pokaż, gdzie jest mama?”
3. Zabawa dotykowo – ruchowa „Moje ciało”
- dotykanie, wskazywanie, nazywanie, wymieniane poszczególnych części twarzy i ciała na sobie (oczy, usta, nos, uszy, głowa, ręce, brzuch, nogi):
(Zrób to, co ja. np. Pokaż, gdzie jest głowa?
Pokaż, gdzie jest nos?)
pomoc nauczyciela – naprowadzenie ręki ucznia we właściwym kierunku w razie potrzeby
4. Kształtowanie orientacji w schemacie ciała – zastosowanie metody M. Ch. Knillów.
Program Aktywności „Świadomość ciała, kontakt, komunikacja – program wprowadzający.
komunikat niewerbalny połączony z zapowiedzią słowną: „będziemy się bawić, będziemy ćwiczyć”
zabawa ruchowa metodą M. Ch. Knillów
rozwijanie świadomości własnego ciała:
kołysanie
wymachiwanie rękoma
pocieranie dłoni
klaskanie
głaskanie głowy
głaskanie brzucha
relaksacja
5. Muzykoterapia - słuchanie piosenki pt. „Kundel bury”- połączone z ruchem kołysania
w rytm melodii celem wprowadzenia we właściwy tok zajęć.
6. Ćwiczenie percepcji słuchowej:
demonstrowanie uczniowi maskotki „pies” i słuchanie towarzyszącego głosu „psa”
wskazanie właściwej maskotki „pies” po usłyszeniu głosu z płyty CD (zabawka: auto)
powtórzenie ćwiczenia
7. Ćwiczenie percepcji wzrokowej:
przyglądanie się prezentowanym obrazkom (pies, auto, kubek)
głośne nazywanie obrazków
wskazywanie właściwego obrazka (Gdzie jest pies? Pokaż
Gdzie jest auto? Pokaż
Gdzie jest kubek? Pokaż)
rozpoznawanie obrazka „pies” wśród innych obrazków (auto, kubek)
próby naśladowania głosu psa po wysłuchaniu nagrania z płyty CD
próby wskazania właściwego obrazka na podstawie słyszanego głosu psa z płyty CD
kojarzenie przedmiotu, zabawki z właściwym obrazkiem (auto, pies, kubek)
8. Zabawa dydaktyczna w „dawanie i branie” wybranych przedmiotów: auto, pies, kubek
„daj auto”, „daj psa”, „daj kubek” - przedmioty są położone na stole
„weź auto”, „weź psa”, „weź kubek” - przedmioty są położone na kanapie
9. Zabawa „czary – mary” - szukanie maskotki „pies” pod przykryciem (dwa pudełka)
Poszukaj, gdzie jest pies? Pokaż.
10. Ćwiczenie rozwijające koordynację wzrokowo – dotykowo - ruchową
wskazywanie na maskotce „pies” wymienianych części ciała psa (oczy, nos, uszy, ogon, łapy, brzuch) – Pokaż, gdzie pies ma uszy? itd.
11. Ćwiczenie rozwijające sprawność manualną dłoni i palców dominującej ręki:
wypełnianie konturu obrazka „psa” materiałem sypkim (siemię)
sięganie po klej (zwrócenie uwagi na prawidłowe trzymanie przyboru szkolnego w dłoni)
wspólne z n – l smarowanie konturu obrazka klejem
zachęcanie ucznia do sypania materiału sypkiego na karton pokryty klejem
12. Wieszanie pracy i głośne chwalenie za wykonany obrazek.

III.Zajęcia końcowe:
1.Relaksacja przy muzyce „ Kundel bury” - swobodne kołysanie.
2.Zabawy paluszkowe połączone z krótkim masażem dłoni („Sroczka, Ten gruby, Tu paluszek i tu paluszek, Rak”).
3.Czynności porządkowe - mobilizowanie ucznia do układania przedmiotów wykorzystanych na zajęciach do pudełka.
4. Pożegnanie:
poinformowanie o zakończeniu zajęć
podziękowanie za aktywny udział ucznia na zajęciach
wręczenie czerwonego serduszka
wypowiedzenie słowa „koniec”
gesty „pa-pa”, „buźka” na pożegnanie.

Opracowała:
I CZ - P


Literatura:
1.Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia. Maria Piszczek. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej, Warszawa 2007.
2.Kwiatkowska M., Dzieci głęboko niezrozumiane. Program pracy edukacyjnej z dziećmi upośledzonymi umysłowo w stopniu głębokim, Oficyna Literatów i Dziennikarzy „Pod wiatr”, Warszawa 1997.
3.Rozwój daje radość. Terapia dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim, pod red. J. Kielina, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1999.