Program zajęć dydaktyczno - wyrównawczych dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych

PROGRAM ZAJĘĆ DYDAKTYCZNO – WYRÓWNAWCZYCH DLA UCZNIÓW O SPECJALNYCH POTRZEBACH EDUKACYJNYCH KLAS I-III SP

Umiejętność czytania, pisania i liczenia należy do umiejętności podstawowych, które każde dziecko w młodszym wieku szkolnym powinno opanować w stopniu przynajmniej zadawalającym. Istnieje jednak pewna grupa dzieci, u których proces opanowania tych podstawowych umiejętności przebiega w sposób zwolniony i związany z różnorodnymi trudnościami. Są to zazwyczaj dzieci obarczone pewnymi deficytami rozwojowymi, które powinny być jak najwcześniej zdiagnozowane, aby dziecko mogło otrzymać ukierunkowaną pomoc.

CELE ZAJĘĆ DYDAKTYCZNO –WYRÓWNAWCZYCH:
- Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym poprzez dostosowanie wymagań, tempa pracy i metod nauczania do aktualnych możliwości edukacyjnych każdego dziecka.
- Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju uczniów.
- Stwarzanie sytuacji umożliwiających uczniom osiągnięcie sukcesu, który powoduje zmniejszenie napięć i lęków i jest motorem dalszych działań.
- Właściwe gospodarowanie w procesie dydaktyczno – wychowawczym zasobami psychicznych i fizycznych sił dziecka.
- Rozbudzanie zainteresowania otaczającymi zjawiskami, wywoływanie aktywności poznawczej oraz motywacji do nauki.
- Stymulowanie rozwoju emocjonalno – społecznego.
- Zapobieganie powstawaniu i utrwalaniu się u uczniów napięć i zaburzeń emocjonalnych.
- Tworzenie na zajęciach lekcyjnych klimatu bezpieczeństwa i wzajemnej akceptacji.

RODZAJE ODDZIAŁYWAŃ TERAPEUTYCZYCH:
Ćwiczenia usprawniające spostrzeganie oraz pamięć wzrokową:
- rozpoznawanie obrazków i ich elementów - dobieranie części do całego obrazka - rozpoznawanie braków w obrazku - wyodrębnianie różnic w obrazkach pozornie identycznych - składanie obrazków z części - różnicowanie przedmiotów i figur ze względu na podaną cechę - układanie figur wg podanego wzoru - zabawy w „domino” - zapamiętywanie przedmiotów obserwowanych przez określony czas - różnicowanie znaków graficznych - wyszukiwanie takich samych wyrazów oraz wyrazów różniących się jedną literą

Ćwiczenia usprawniające koordynację wzrokowo – ruchową:
- zamalowywanie obrazków od dużych do coraz mniejszych płaszczyzn - kalkowanie rysunków - rysowanie po śladzie - uzupełnianie niedokończonych rysunków - szukanie dróg wyjścia z labiryntu - odwzorowywanie z pamięci - realizowanie wybranych ćwiczeń z programu M. Frosting
Ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową:
- wysłuchiwanie i wystukiwanie rytmu - rozpoznawanie odgłosów - zabawy w naśladowanie głosów - wyodrębnianie zdań w mowie oraz słów w zdaniach - podział wyrazów na sylaby - wyszukiwanie przedmiotów rozpoczynających się na podaną głoskę - rozpoznawanie głosek w nagłosie, śródgłosie i wygłosie na podstawie nazw obrazków - podawanie liczby głosek w wyrazie i wyrazów na podaną liczbę głosek - tworzenie różnych wyrazów z podanych liter i sylab - przekształcanie wyrazów poprzez zmianę jednej lub więcej liter
Ćwiczenia motoryki i sprawności manualnej:
- zabawy rozluźniające napięcie mięśniowe – pokazywanie ruchem różnych czynności - zabawy rzutne i zręcznościowe – trafianie do celu - ćwiczenia ruchliwości i sprawności palców – lepienie, wycinanie, wydzieranie, kolorowanie
Ćwiczenia usprawniające orientację przestrzenną, lateralizację oraz orientację w schemacie własnego ciała:
- wyróżnianie prawej i lewej strony ciała - określanie położenia przestrzennego przedmiotów - utrwalanie pojęć kierunkowych: na lewo, na prawo, do tyłu, do przodu, w górę, w dół - układanie figur z gotowych elementów zgodnie z podanym wzorem
Ćwiczenia usprawniające umiejętność koncentrowania uwagi oraz pamięć:
- uważne słuchanie opowiadań i bajek - powtarzanie krótkich wierszyków i rymowanek - wykonywanie zadań na polecenie - układanie puzzli

EDUKACJA POLONISTYCZNA:
KLASA I
Ćwiczenia w czytaniu: - rozpoznawanie i czytanie liter drukowanych i pisanych - czytanie wyrazów i zdań drukowanych i pisanych - czytanie ze zrozumieniem (polecenia, instrukcje, różnorodne teksty) - czytanie liczb jedno i dwucyfrowych zapisanych cyframi i słownie - odczytywanie pełnych godzin na zegarze - czytanie dat - odczytywanie wskazań linijki i termometru
Ćwiczenia w mówieniu: - wypowiadanie się na zadany temat - stosowanie poprawnych form gramatycznych - stosowanie zwrotów grzecznościowych adekwatnie do sytuacji - udzielanie odpowiedzi na postawione pytania - formułowanie zdań oznajmujących, pytających i rozkazujących - opowiadanie historyjek obrazkowych - wzbogacanie zasobu słownictwa
Ćwiczenia w słuchaniu: - słuchanie wypowiedzi i poleceń nauczyciela - słuchanie tekstu czytanego przez nauczyciela ze zrozumieniem sensu
Ćwiczenia w pisaniu: - kreślenie różnych linii i znaków literopodobnych - pisanie małych i wielkich liter - pisanie wyrazów i zdań z pamięci i ze słuchu - pisownia wielkiej litery na początku zdania, w imionach, nazwiskach, nazwach miast, ulic, miejscowości i rzek - utrwalanie pisowni wyrazów z trudnościami ortograficznymi - pisanie cyfr i liczb w zakresie 100

KLASA II
Ćwiczenia w czytaniu: - czytanie wyrazów i zdań drukowanych i pisanych - czytanie krótkich tekstów z naturalną intonacją - czytanie ze zrozumieniem (polecenia, instrukcje, różnorodne teksty) - czytanie liczb jedno, dwu i trzycyfrowych zapisanych cyframi i słownie - czytanie dat - czytanie znaków rzymskich I –XII - odczytywanie wskazań zegara, linijki i termometru - układanie tekstu w kolejności chronologicznej - porządkowanie wyrazów wg kolejności alfabetycznej - odczytywanie informacji z tabelek, rozkładów jazdy, planów, map, kalendarzy - rozpoznawanie rzeczowników, czasowników i przymiotników
Ćwiczenia w mówieniu: - układanie wielozdaniowych wypowiedzi na zadany temat - stosowanie poprawnych form gramatycznych - stosowanie zwrotów grzecznościowych adekwatnie do sytuacji - udzielanie jednoznacznych odpowiedzi na postawione pytania - formułowanie zdań oznajmujących, pytających, rozkazujących i wykrzyknikowych - opowiadanie historyjek obrazkowych - opisywanie przedmiotów - wzbogacanie zasobu słownictwa
Ćwiczenia w słuchaniu: - słuchanie wypowiedzi i poleceń nauczyciela - słuchanie tekstu czytanego przez nauczyciela ze zrozumieniem sensu
Ćwiczenia w pisaniu: - pisanie wyrazów i zdań z pamięci i ze słuchu - pisownia wielkiej litery na początku zdania, w imionach, nazwiskach, nazwach miast, ulic, miejscowości i rzek - utrwalanie pisowni wyrazów z trudnościami ortograficznymi - pisanie cyfr i liczb w zakresie 1000 - pisanie znaków rzymskich I -XII - pisanie dat różnymi sposobami - stosowanie w piśmie kropki, przecinka, znaku zapytania i wykrzyknika - pisanie życzeń i listów - adresowanie listów

KLASA III
Ćwiczenia w czytaniu: - czytanie tekstów z naturalną intonacją - czytanie ze zrozumieniem (polecenia, instrukcje, różnorodne teksty) - czytanie liczb wielocyfrowych zapisanych cyframi i słownie - czytanie dat zapisanych w różny sposób - czytanie znaków rzymskich I –XXX - odczytywanie wskazań zegara, linijki i termometru - układanie tekstu w kolejności chronologicznej - porządkowanie wyrazów wg kolejności alfabetycznej - odczytywanie informacji z tabelek, rozkładów jazdy, planów, map, kalendarzy - rozpoznawanie rzeczowników, czasowników, przymiotników, przysłówków i liczebników

Ćwiczenia w mówieniu: - układanie wielozdaniowych wypowiedzi na zadany temat - stosowanie poprawnych form gramatycznych - stosowanie zwrotów grzecznościowych adekwatnie do sytuacji - udzielanie jednoznacznych odpowiedzi na postawione pytania - formułowanie zdań oznajmujących, pytających, rozkazujących i wykrzyknikowych - przekształcanie zdań na równoważniki i równoważników na zdania - przekształcanie zdań pojedynczych na złożone - układanie zdań w czasie teraźniejszym, przyszłym i przeszłym - opisywanie przedmiotów - układanie opowiadań - wzbogacanie zasobu słownictwa
Ćwiczenia w słuchaniu: - słuchanie wypowiedzi i poleceń nauczyciela - słuchanie tekstu czytanego przez nauczyciela ze zrozumieniem sensu
Ćwiczenia w pisaniu: - pisanie wyrazów i zdań z pamięci i ze słuchu - stosowanie w piśmie znaków interpunkcyjnych oraz wielkiej litery - utrwalanie pisowni wyrazów z trudnościami ortograficznymi - pisownia „nie” z różnymi częściami mowy - pisanie cyfr i liczb w zakresie 1000 000 - pisanie znaków rzymskich I -XXX - pisanie dat różnymi sposobami - pisanie zaproszeń, życzeń i listów - adresowanie listów

EDUKACJA MATEMATYCZNA
KLASA I
- przeliczanie przedmiotów w zakresie 100 - porównywanie liczb w zakresie 100 - wyodrębnianie w zapisie liczby jedności i dziesiątek - dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 20 - rozwiązywanie zadań tekstowych - układanie zadań tekstowych do sytuacji, rysunku lub działania matematycznego - mierzenie długości miarą centymetrową - obliczenia zegarowe (pełne godziny) - obliczenia pieniężne
KLASA II
- porównywanie liczb w zakresie 1000 - wyodrębnianie w zapisie liczby jedności, dziesiątek i setek - dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 100 - mnożenie liczb w zakresie 100 - dzielenie liczb w zakresie 30 - rozwiązywanie zadań tekstowych - układanie zadań tekstowych do sytuacji, rysunku lub działania matematycznego - mierzenie długości miarą centymetrową - obliczenia zegarowe - obliczenia kalendarzowe - obliczenia pieniężne
KLASA III
- porównywanie liczb w zakresie 1000 000 - wyodrębnianie w zapisie liczby jedności, dziesiątek, setek i tysięcy - dodawanie i odejmowanie liczb w pamięci w zakresie 100 - dodawanie i odejmowanie liczb pisemnie w zakresie 1000 - mnożenie i dzielenie liczb w zakresie 100 - kolejność wykonywania działań - rozwiązywanie równań - rozwiązywanie zadań tekstowych - układanie zadań tekstowych do sytuacji, rysunku lub działania matematycznego - obliczanie obwodów trójkątów, prostokątów i kwadratów - rozpoznawanie i rysowanie odcinków prostopadłych i równoległych - mierzenie długości miarą centymetrową - obliczenia zegarowe - obliczenia kalendarzowe - obliczenia pieniężne - ułamki ½, ¼

Tematyka zajęć dydaktyczno-wyrównawczych nawiązywać będzie do aktualnie realizowanych w czasie zajęć zintegrowanych zagadnień programowych z zakresu edukacji polonistycznej i matematycznej. Preferowaną formą pracy na zajęciach jest zabawa, która nigdy nie traci charakteru dydaktycznego lub terapeutycznego. Praca na zajęciach dostosowana będzie do indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów, tak aby każde dziecko otrzymało pełen zakres pomocy potrzebnej na danym etapie nauki szkolnej.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- karty pracy - teksty literackie - historyjki obrazkowe - rozsypanki wyrazowe - krzyżówki - puzzle - pussy - klocki literowe - klocki matematyczne - domina - zegary
METODY:
- ćwiczeń praktycznych - słowna - poglądowa - problemowa

EWALUACJA:
- obserwacja uczniów podczas zajęć - analiza wypowiedzi i wytworów pracy uczniów - obserwacja występujących u uczniów trudności oraz dokonywanych postępów - funkcjonowanie emocjonalne uczniów – wiara w swoje możliwości, podejmowanie wysiłku poznawczego, doprowadzanie do końca rozpoczętych zadań - współpraca z rodzicami dziecka – ujednolicenie metod pracy z dzieckiem - frekwencja uczniów na zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych


LITERATURA:
- Hanisz J. , Program wczesnoszkolnej zintegrowanej edukacji XXI wieku. WSiP Warszawa 1999. – Skibińska H. , Praca korekcyjno – kompensacyjna z dziećmi z trudnościami w pisaniu i czytaniu. , Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy.