"Z przyrodą na ty - zabawowo i naukowo" - innowacja pedagogiczna

Innowacja pedagogiczna
„Z przyrodą na ty – zabawowo i naukowo”
Zespół Szkół Publicznych
w Rozdrażewie

Autor innowacji: Romualda Chrobot, nauczycielka kształcenia zintegrowanego

Tytuł innowacji: „Z przyrodą na ty – zabawowo i naukowo”

Miejsce realizacji: Szkoła Podstawowa w Rozdrażewie

Planowany termin realizacji innowacji: 1.09.2010 r. – 30.06.2012r.


Wstęp i uzasadnienie potrzeby wprowadzenia innowacji

Kształcenie zintegrowane to pierwszy etap kształcenia szkolnego, którego zadaniem jest wszechstronny rozwój osobowości dziecka. To właśnie dziecko w wieku wczesnoszkolnym jest ciekawe świata, które je otacza. Dlatego należy już od najmłodszych lat wykorzystać tę naturalną cechę młodego człowieka, żeby nauczył się obserwować uważnie świat przyrody i podziwiać jego piękno, aby dostrzegał związki przyczynowo- skutkowe zachodzące w przyrodzie, aby zrozumiał powiązania człowieka z przyrodą i stał się odpowiedzialny za zmiany w środowisku. To przed szkołą stoi zadanie kształtowania świadomego stosunku do środowiska przyrodniczego, miłości i szacunku do różnorodnych form życia, właściwych i aktywnych postaw wobec przyrody i jej ochrony.
Niedawno przeprowadziłam wśród uczniów klas drugich testy diagnozujące z edukacji środowiskowej. Zadaniem testów było sprawdzenie poziomu opanowania przez uczniów wiadomości i umiejętności przyrodniczych z klasy pierwszej i drugiej. Wyniki okazały się średnio zadowalające.
Wychodząc na przeciw potrzebom edukacyjnym, postanowiłam przeprowadzić w szkole dla dzieci z klas I - III zajęcia o tematyce przyrodniczo- ekologicznej, na które uczęszczało sporo miłośników ciekawostek przyrodniczych i doświadczeń. To właśnie podczas tych zajęć powstał pomysł opracowania i wdrożenia innowacji „Z przyrodą na ty – zabawowo i naukowo”. Obecni trzecioklasiści, którzy uczęszczają na zajęcia, w przyszłym roku szkolnym rozpoczną naukę na drugim etapie edukacyjnym a szkoła powita nowe dzieci, które rozpoczną edukację. Inspiracją do napisania tej innowacji były ukończone studia podyplomowe z przyrody i warsztaty z edukacji środowiskowej w nauczaniu zintegrowanym, gdzie jednym z interesujących tematów były doświadczenia, jako sposób zdobywania wiedzy o otaczającym świecie.
Szkoła, w której pracuję jest usytuowana w dogodnym miejscu, które sprzyja wdrożeniu innowacji. Mieści się niedaleko lasu, w sąsiedztwie szkoły znajdują się łąki i pola uprawne oraz gospodarstwa rolnicze. Szkoła posiada również stosunkowo dobrą bazę dydaktyczną m.in. ogródek ekologiczny ze stacją meteorologiczną.

Opis innowacji
Innowacja została opracowana zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego oraz nową podstawą programową dla kl. I i II oraz do programu
nauczania dla I etapu - edukacji wczesnoszkolnej „Szkoła na miarę” (SP -I -/09). Innowacja jest przeznaczona dla uczniów klas I- III a w szczególności pierwszaków, które po zajęciach oczekują w świetlicy szkolnej na rodziców lub autobus szkolny. Udział w zajęciach jest dobrowolny. Realizowane na spotkaniach zagadnienia łączą teorię z praktyką, pozwalają bliżej poznać wybrane zjawiska przyrodnicze i dotyczą najbliższego środowiska, otoczenia dziecka. Bliższe poznawanie wybranych zjawisk przyrodniczych, obserwacje, gry i zabawy dydaktyczne, działalność plastyczna i techniczna, wykonywanie doświadczeń oraz konkretne działania w środowisku i dla środowiska sprzyjać będą łatwiejszemu przyswajaniu wiedzy, umiejętności oraz dadzą uczniom wiele satysfakcji.
W ten sposób mam nadzieję pobudzić dzieci do obserwacji otaczającego świata i stymulować różne ich uzdolnienia i zainteresowania (plastyczne, techniczne) oraz zdolności twórczego myślenia.
Zorganizowanie ciekawych zajęć z edukacji społeczno-przyrodniczej w edukacji wczesnoszkolnej dla uczniów przebywających w świetlicy wzbogaci także ofertę edukacyjną szkoły.

Cel innowacji: popularyzacja wiedzy z edukacji przyrodniczej w klasach I – III

Cele szczegółowe:
W zakresie wiadomości i umiejętności:
- dostrzeganie zmian w otaczającym środowisku
- rozwijanie umiejętności obserwowania środowiska oraz gromadzenia informacji o nim
- budzenie zainteresowań zjawiskami przyrodniczymi (dostrzeganie związków przyczynowo-skutkowych)
- rozwijanie umiejętności dochodzenia do wiedzy drogą obserwacji, doświadczeń, wnioskowania, uogólniania
- wdrażanie do nabywania umiejętności planowania i przeprowadzania prostych doświadczeń przyrodniczych
- wdrażanie do twórczego myślenia
- doskonalenie umiejętności manualnych i plastycznych
- wykorzystanie naturalnej ciekawości świata dzieci dla rozwijania trwałych zainteresowań przyrodniczych

W zakresie postaw:
- wyrabianie umiejętności współdziałania w grupie
- rozwijanie odpowiedzialności za pracę własną i całej grupy
- rozwijanie postaw samodzielności i kreatywności
- ciekawe i pożyteczne spędzanie wolnego czasu

Spodziewane efekty
Dla szkoły:
- wzbogacenie oferty edukacyjnej szkoły
- uatrakcyjnienie zajęć pozalekcyjnych
- budowanie pozytywnego wizerunku szkoły wśród dzieci i rodziców, jako placówki dbającej o twórczy rozwój swoich wychowanków
- podniesienie jakości pracy szkoły

Dla uczniów:
- wzrost zainteresowania wiedzą przyrodniczą
- zrozumienie potrzeby dbania o przyrodę i najbliższe środowisko
- umiejętność zaplanowania i przeprowadzenia obserwacji i prostych doświadczeń
- umiejętność współpracy w grupie
- rozwój twórczego myślenia i kreatywności
- satysfakcja z odniesionych sukcesów
- odpowiedzialność za pracę własną i grupy

Sposoby ewaluacji
Ewaluacja jest zaplanowanym działaniem sprawdzającym, w jaki sposób zostały osiągnięte zakładane przez nauczyciela cele.
Dzięki niej uczeń też może sam ocenić swoją pracę.
W celu dokonania ewaluacji innowacji należy posłużyć się:
- obserwacją zachowań uczniów na zajęciach (karta dla ucznia)
- ankietami skierowanymi do dzieci i rodziców
- wystawą wytworów prac plastycznych i technicznych uczniów na zajęciach
- małym turniejem przyrodniczym

Po analizie wyników ewaluacji rada pedagogiczna i dyrektor dokona oceny przydatności wprowadzonych zmian.

Program innowacji z zakresu edukacji środowiskowej w nauczaniu zintegrowanym
„Z przyrodą na ty – zabawowo i naukowo”
Realizacja programu polegać będzie na przygotowaniu i przeprowadzeniu raz na dwa tygodnie zajęć z programu „Z przyrodą na ty – zabawowo i naukowo”

Rok szkolny 2010/2011

1.Jak powstają bańki mydlane? Czy bańki mają różne kształty?
2.Poznajemy wybrane rośliny doniczkowe i sposoby ich pielęgnacji. Badamy, jak rośliny pobierają wodę.
3.Poznajemy rośliny w szkolnym ogródku – sadzenie kwiatów cebulkowych i ich pielęgnacja.
4.Znamy drzewa, które rosną na terenie szkoły. Zbieranie, odrysowywanie i kolorowanie liści drzew.
5.Jak powstaje tęcza? Malujemy barwną tęczę.
6.Czy znamy te rośliny ziołowe i kwiaty? – robimy „ziołowe perfumy”.
7.Przedstawiamy nasze pomysły, jak zrobić karmnik dla ptaków.
8.Jaki to ptak? Rozpoznajemy ptaki i ich odgłosy.
9.Na czym polega praca leśniczego? Spotkanie i rozmowa z leśniczym.
10.Sprawdzamy, czy wszędzie jest powietrze. Prezentacja doświadczeń.
11.Sprawdzamy, jaka jest siła wiatru.
12.Świat dźwięków – budujemy „Instrument strunowy”.
13.Jaki kształt najbardziej nadaje się do latania? Jak działa rakieta czy samolot? Robimy balonową rakietę.
14.Odkrywamy laboratoria chemiczne pracujące w naszym organizmie- „Smaczna zabawa” i „Gra w zapachy”.
15.Woda w życiu codziennym. Sto sposobów wykorzystania wody.
16.Zbieramy i segregujemy śmieci. Poznajemy znaczenie znaczków na opakowaniach różnych produktów.
17.Sprawdzamy co pływa, tonie, unosi się lub spada.
18.Skąd się bierze mleko, pierze, jaja? Zwierzęta hodowlane i ich potomstwo.
19.Czy właściwie się odżywiamy?- spotkanie z pielęgniarką szkolną. Przyrządzamy zdrowy koktajl truskawkowy.
20.Papierowe łamigłówki dla mądrej główki – tangramy lub origami.

Rok szkolny 2011/2012

1.Zwierzęta pełzające, biegające, fruwające wokół nas. Czy je znamy?
2.Znamy te drzewa, ich liście i owoce. Zakładamy zbiór „latających liści”.
3.Las domem zwierząt i roślin – wycieczka do lasu.
4.Trochę inne grzybki, czyli drożdże w akcji. Jak to się dzieje, że chleb rośnie?
5.Poznajemy ptaki, które odlatują i przylatują do nas .
6.Bawimy się magnesami. Czy magnesy przyciągają wszystko?
7.Jak dźwięki dochodzą do naszego ucha?
8.Obserwujemy pogodę i zakładamy kalendarz pogody. Wywołujemy zjawisko atmosferyczne w skali mikro – „Powstawanie chmury”
9.Co to jest klatka meteorologiczna i komu jest potrzebna? Do czego służy termometr? -Robimy własny termometr .
10.Lodowe eksperymenty - czyli kiedy topnieje lód?
11.Jakie znaczenie ma woda dla organizmów żywych? Sposoby jej oszczędzania.
12.Od ziarenka do roślinki, czyli zabawa w ogrodnika. Zakładamy hodowle różnych roślin.
13.Rozpoznajemy pierwsze wiosenne kwiaty.
14.Sami robimy nowy papier z makulatury.
15.Wykonujemy zabawki, ozdoby z plastiku.
16.Zwierzęta zagrożone wyginięciem.
17.Owady pożyteczne i szkodniki- wyprawa na łąkę.
18.Skąd się bierze miód? Spotkanie z pszczelarzem.
19.Czego się nauczyliśmy – sprawdzamy swoje wiadomości i umiejętności – mały turniej przyrodniczy.