Nauka gry na flecie prostym - program własny zajęć artystycznych

PROGRAM ZAJĘĆ ARTYSTYCZNYCH –
NAUKA GRY NA FLECIE PROSTYM

WSTĘP
Program nauczania „Nauka gry na flecie prostym” został opracowany zgodnie z wymaganiami podstawy programowej przedmiotu „Zajęcia artystyczne” w III etapie kształcenia, zawartej w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 23 grudnia 2008 r. Będzie realizowany w wymiarze 2 godzin tygodniowo w 3-letnim cyklu kształcenia. Program jest propozycją realizowania poszerzonej edukacji muzycznej wśród młodzieży gimnazjum na przedmiocie uzupełniającym. Daje możliwość rozwijania uzdolnień muzycznych, kształcenia zainteresowań muzycznych, przygotowuje do świadomego i aktywnego uczestnictwa w kulturze muzycznej. Młodzież swoje umiejętności i wiedzę zaprezentuje w formie występów na uroczystościach szkolnych i muzycznych konkursach.
Założeniem programu jest nauka gry na fletach drewnianych sopranowych oraz umożliwienie młodzieży muzykowania w szkole, które ze względów na ograniczenia liczby godzin właściwie niemożliwe jest na zajęciach muzyki. Zaletą fletów drewnianych jest ładna i czysta barwa, co ma wpływ na jakość granych utworów. Nauka gry na flecie jest stosunkowo prosta, wszyscy uczniowie mogą w stopniu podstawowym opanować grę na tym starym i bardzo ciekawym instrumencie.
W czasie realizacji programu nie przewiduję stałych podręczników dla uczniów. Do zajęć uczniowie będą otrzymywać opracowane przeze mnie materiały. Natomiast niezbędne jest posiadanie przez każdego ucznia własnego (ze względów higienicznych) instrumentu i zeszytu w pięciolinię. Założeniem programu jest nie tylko nabycie umiejętności gry na tym instrumencie, ale przede wszystkim uwrażliwienie uczniów na piękno muzyki, zwłaszcza dawnej, wyzwolenie inwencji twórczej i czerpanie radości z osiągniętego celu.
Realizacja programu przyczyni się do rozwijania umiejętności muzykowania w zespole, rozbudzi twórcze postawy oraz wpłynie na wrażliwość estetyczną uczniów, kształtując ich jako świadomych odbiorców sztuki. Ważny też jest aspekt wychowawczy zajęć, gdzie uczniowie kszatłtują w sobie poczucie odpowiedzialności, systematyczności oraz
umiejętność współdziałania w grupie.

CELE GŁÓWNE
• Wyposażenie uczniów w niezbędną wiedzę i umiejętności muzyczne.
• Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień muzycznych.
• Rozwijanie kreatywności i twórczych postaw.
• Przygotowanie uczniów do pełnego i świadomego udziału w kulturze muzycznej.
• Kształcenie wrażliwości muzycznej, umiejętności oceny kultury wysokiej.
• Poznanie dorobku polskiej i europejskiej literatury muzycznej.
• Włączanie uczniów do organizacji życia muzycznego środowiska i aktywnego w nim
współdziałania.
• Kształcenie tożsamości narodowej i właściwej postawy wobec dóbr kultury.
• Umożliwienie uczniom przeżycia różnych doświadczeń muzycznych.
• Kształtowanie kultury muzycznej (umiejętność włączania sztuki we własne, osobiste życie).
• Stwarzanie sytuacji dających możliwość przeżyć wewnętrznych, kontemplacji, a także autorefleksji.

CELE NAUCZANIA NA ZAJĘCIACH ARTYSTYCZNYCH „NAUKA GRY NA FLECIE PROSTYM”

1. CELE POZNAWCZE :
• Poznanie przez ucznia podstawowych terminów niezbędnych do wykonywania muzyki.
• Przypomnienie podstawowych znaków pisma nutowego i wartości rytmicznych dźwięków.
• Poznanie budowy fletu sopranowego.
• Poznanie tabel palcowania dla fletów podłużnych.
• Poznanie zasad gry na instrumencie (postawa, sposób trzymania i zadęcia) oraz pielęgnacji fletu.
• Poznanie historii instrumentu.

2. CELE KSZTAŁCĄCE :
• Kształcenie umiejętności odczytywania zapisu nutowego.
• Kształcenie prawidłowego oddechu w czasie gry.
• Kształcenie poczucia rytmu.
• Kształcenie umiejętności posługiwania się podstawowymi terminami muzycznymi.
• Kształcenie umiejętności gry solo, w duecie i w grupie.

3. CELE WYCHOWAWCZE
• Rozwój zainteresowań kulturalnych.
• Wzrost wiary we własne możliwości.
• Przez granie hymnów i piosenek patriotycznych rozwój postawy patriotycznej.
• Kształtcenie poczucia więzi i dyscypliny pracy zespołowej, utożsamianie się z grupą.
• Praca nad stresem poprzez występy publiczne.
• Ksztatłcenie poczucia odpowiedzialności, systematyczności oraz umiejętności współdziałania w grupie.

CELE EDUKACYJNE W MYŚL NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ

1. ODBIÓR WYPOWIEDZI I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH
INFORMACJI – PERCEPCJA SZTUKI.
Uczeń :
• aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły i środowiska;
• stosuje podstawowe zasady związane z graniem w grupie;
• współpracuje z grupą według ustalonych reguł;
• zna rolę i zadania dyrygenta (lidera zespołu);
• odczytuje zapis nutowy i wykonuje go na instrumencie;
• zna i posługuje się podstawowymi pojęciami i terminologią muzyczną.

2. TWORZENIE WYPOWIEDZI – EKSPRESJA PRZEZ SZTUKĘ.
Uczeń :
• gra utwory z różnych epok muzycznych;
• gra popularne melodie i motywy muzyczne;
• gra melodie oparte na rytmach tanecznych;
• gra utwory w układzie solowym i dwugłosie oraz z akompaniamentem gitary;
• wykonuje akompaniamenty do śpiewanych pieśni i piosenek.

3. ANALIZA I INTERPRETACJA TEKSTÓW KULTURY – RECEPCJA SZTUKI.
Uczeń:
• świadomie wybiera repertuar, dokonuje oceny jego trudności, wartości i atrakcyjności;
• rozpoznaje i określa elementy muzyki oraz budowę utworu muzycznego;
• interpretuje wykonywane utwory zgodnie z ich stylem i przeznaczeniem.

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA

Niniejszy program nauczania jest nastawiony zarówno na przekazywanie wiedzy, jak i na kształcenie umiejętności. Zamierzam przede wszystkim doceniać wkład pracy własnej ucznia, ponieważ w przypadku pracy z całym zespołem klasowym poziom możliwości uczniów będzie bardzo zróżnicowany. Dzięki poznaniu możliwości instrumentu, jakim jest flet podłużny, uczeń doceni piękno muzyki dawnej, a także nauczy się nowego brzmienia muzyki rozrywkowej. Nauczy się także śpiewać z akompaniamentem wykonywanym przez innych uczniów. Mam nadzieję, że takie muzykowanie będzie przynosić satysfakcję zarówno uczniom jak i prowadzącemu.
Procedury szczegółowe:
• analiza rytmu i melodii utworu;
• wystukiwanie w utworze trudniejszych rytmicznie taktów;
• wyodrębnianie części utworu: zdań i fraz muzycznych;
• pokaz możliwości brzmieniowych fletu;
• prezentacja chwytów poszczególnych dźwięków;
• wykonywanie ćwiczeń doskonalących technikę gry na instrumencie;
• przypomnienie roli i zadań dyrygenta w zespole.

FORMY I METODY PRACY :
Formy i metody pracy są dostosowane do specyfiki przedmiotu oraz do charakteru programu i jego celów. Główny nacisk będzię kładziony na stronę praktyczną zajęć, na systematyczne utrwalanie i powtarzanie wiadomości i umiejętności na poziomie indywidualnie dopasowanym do możliwości ucznia szkoły ogólnokształcącej.

FORMY :
Główną formą pracy będzie gra na instrumencie. W przypadku uczniów, dla których będzie to pierwszy kontakt z fletem będzie to nauka techniki od podstaw, natomiast uczniowie, który uczyli się już wcześniej będą doskonalić umiejętności zdobyte w szkole podstawowej. W muzykowaniu planuję także wykorzystywać instrumenty perkusyjne oraz gitarę, aby wzbogacić i urozmaicić repertuar. Uczniowie zdolni będą mogli próbować układać własne proste melodie, tworzyć krótkie kompozycje czyli tworzyć muzykę. W przypadku realizacji instrumentalnej utworów dawnych zamierzam wprowadzać słuchanie oryginalnych opracowań utworów w celu lepszego poznania ich charakteru. Duże znaczenie będą też miały ćwiczenia praktyczne. Dotyczy to zwłaszcza pisma nutowego, aby uczeń potrafił bezbłędnie przepisać melodię z tablicy. Jeśli pozwolą na to warunki (dostęp do komputerów) to będziemy korzystać z programu do pisania i odtwarzania nut Finale NotPade 2008.

METODY :
Metody pracy na zajęciach artystycznych będą zbieżne z metodami stosowanymi na lekcjach muzyki, ale będą ukierunkowane na formę aktywności – gra na instrumencie.
• analityczno – percepcyjna – istotą tej metody jest zaprezentowanie pewnego wzoru wykonania oraz przeprowadzenia z uczniem analizy słuchowej w celu świadomego zapamiętania utworu.
• metoda problemowo – odtwórcza - uczniowie samodzielnie z zapisu nutowego przyswajają sobie ćwiczenie, piosenkę lub utwór.
• metoda problemowo – twórcza - polega na angażowaniu myślenia i inwencji muzycznej uczniów przez rozwiązywanie określonego zadania o charakterze twórczym.
• organizowania i rozwijania działalności muzycznej uczniów - ma kształcić i rozwijać muzyczne umiejętności uczniów na lekcjach i poza lekcjami, jest postępowaniem służącym integrowaniu różnych metod (występy muzyczne, prezentacja osiągnięć).
• ekspozycji - jest to metoda zapewniająca uczniowi zetknięcie się z dziełem artystycznym ( np. wysłuchanie utworu )
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA
Uczeń :
• opanował podstawową umiejętność, tzn. technikę „zadęcia”;
• zna technikę oddychania i nabierania powietrza w czasie gry na flecie;
• zna tabelę palcowania dla fletów prostych sopranowych;
• gra ze słuchu oraz z nut łatwe utwory instrumentalne z różnych epok muzycznych;
• stosuje w grze zgodnie z oznaczeniami właściwe tempo, dynamikę i artykulację;
• odtwarza na instrumentach różne motywy rytmiczne i melodyczne;
• odtwarza na instrumentach rytmy tańcow narodowych i towarzyskich;
• gra proste akompaniamenty do śpiewanych piosenek;
• wykonuje poprawnie partię instrumentalną z zapisu nutowego.

OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIÓW
Przy określaniu poziomu nabytych umiejętności i stopnia opanowania wiadomości przewidzianych w programie nauczania zamierzam uwzględniać:
• indywidualne możliwości ucznia,
• jego wysiłek wkładany w wywiązywanie się z powierzonych zadań,
• stosunek do przedmiotu,
• aktywność i zaangażowanie w czasie zajęć,
• podejmowanie dodatkowych zadań,
• włączanie się w życie artystyczne szkoły i środowiska,
• postawę wobec wytworów sztuki i dóbr kultury.
Uczeń powinien mieć możliwość wykazania się swoimi umiejętnościami w różnych formach aktywności muzycznej. Ocena powinna wzbudzać w uczniach pozytywne nastawienie do przedmiotu, aktywizować ich do czynnego uczestnictwa w zajęciach, motywować ich do rozwijania własnych umiejętności i zainteresowań muzycznych, dlatego ocenie będzie podlegała zarówno gra na instrumencie, jak i śpiew, aby dać szansę zaistnieć muzycznie każdemu uczniowi.

METODY KONTROLI I OCENY
• obserwacja;
• indywidualne i grupowe prezentacje utworów na zajęciach oraz uroczystościach szkolnych;
• przeglądy i konkursy szkolne i międzyszkolne.