Zastosowanie metod gimnastyki twórczej w pracy z dzieckiem przedszkolnym

Ruch jest najbardziej charakterystyczną i naturalną cechą człowieka. Niezaspokojenie potrzeby ruchu może stać się przyczyną stresów, stanów niepokoju i zahamowań. Najwyższym poziomem rozwoju aktywności ruchowej jest tzw. „ ruch kreatywny „ Jego cechą charakterystyczną jest spontaniczność i swoboda, co prowadzi do twórczego wyrażania siebie. Najbardziej znanymi metodami twórczymi w wychowaniu fizycznym w przedszkolu są:
*Metoda ruchowej ekspresji twórczej Rudolfa Labana u podstaw której leży naturalna ruchliwość i naturalny styl motoryki dziecka. Pozwala ona na posługiwanie się różnymi formami ruchu i ekspresji jak: ćwiczenia muzyczno – ruchowe, taniec, opowieść ruchowa, improwizacja ruchowa, pantomima itp. podstawowe zasady prowadzenia zajęć ruchowych wg R. Labana są następujące:
- każdy ćwiczący wykonuje zadania ruchowe na swój sposób
- zajęcia są prowadzone w luźno ustawionej grupie, a pozycja wyjściowa do ćwiczeń jest dowolna dla każdego dziecka
- zadania ruchowe wywodzą się z pięciu zasadniczych tematów: wyczucie ciała, wyczucie ciężaru i czasu, wyczucie przestrzeni, adaptacja ruchów własnych do ruchów partnera i grupy
*Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne Głównym założeniem tej metody jest posługiwanie się ruchem jako narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka. Dzieje się tak w efekcie rozwijania przez ruch świadomości własnego ciała, świadomości przestrzeni, usprawniania ruchowego oraz dzielenia przestrzeni z innymi osobami i nawiązywania z nimi za pomocą ruchu bliskiego kontaktu. W metodzie tej szczególny nacisk kładzie się na kształtowanie umiejętności nawiązywania pozytywnych relacji z innymi osobami, poprzez wspólne doświadczenia ruchowe, a także na budowanie i umacnianie zaufania do siebie i innych. W. Sherborne wyróżnia kilka kategorii ćwiczeń wspomagających rozwój dziecka.

1. ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała
2. ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i budować poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu
3. ćwiczenia ułatwiające nawiązywanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą:
- oparte na relacji „ z „ – ćwiczenia ruchowe w których jeden z partnerów jest bierny, a drugi aktywny i opiekuńczy
- oparte na relacji „ przeciwko „ – w których obie strony są silne i aktywne. Dzięki tej relacji dziecko może wypróbować swoją energię, nauczyć się na czym polega „ siła bez agresji „
- oparte na relacji „ razem „ – ćwiczenia tego typu polegają na współpracy ćwiczących partnerów. Również w tym przypadku każdy z partnerów jest silny i aktywny, jednak cała energia jest wykorzystywana na wspólne działanie
4. ćwiczenia twórcze: w oparciu o wszystkie opisane relacje – stopniowo rośnie zaufanie dziecka, które pozwala zaangażować się w twórczą aktywność. Do rozbudzania kreatywności jest bowiem potrzebna swoboda i brak zahamowań, które mogą być wywołane przez brak wiary we własne siły, brak zaufania do partnera. Metoda Ruchu Rozwijającego jest wszechstronna w swoim oddziaływaniu. Za pomocą tak podstawowej aktywności jaką jest ruch, wpływa ona na zachowania uczestników zajęć w zakresie wszystkich sfer funkcjonowania: motorycznej, poznawczej, a przede wszystkim emocjonalnej i społecznej. Harmonizuje rozwój psychoruchowy, pozwala na wyrównywanie deficytów rozwojowych, związanych np. z niedojrzałością emocjonalno – społeczną.
*Metoda Alfreda i Marii Kniessów. Metoda ta bazuje na naturalnym, zrytmizowanym i ekspresyjnym ruchu. Duże znaczenie odgrywa muzyka, która narzuca rodzaj ekspresji. Wykorzystuje się „ nietypowe „ przybory gimnastyczne takie jak: grzechotki, dzwoneczki nakładane na palce, połówki orzecha, wstążki, szarfy itp. charakterystyczne dla metody Kniessów jest użycie do ćwiczeń ruchowych dwóch przyborów równocześnie przez jedna osobę. Metoda ta rozwija poczucie rytmu i doskonali koordynację ruchową, harmonijnie rozwija prawą i lewą stronę ciała.
*Nowe rytmy Regina Wynimko to gimnastyka z muzyką przeznaczona przede wszystkim dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Regina Wynimko opracowując tę metodę wykorzystała między innymi gimnastykę twórczą R. Labana, opowieść ruchową, a przede wszystkim metodę rytmiczną A.M. Kniessów. Jak inni autorzy zwraca uwagę na dużą potrzebę ruchu dzieci, a także na potrzeby dzieci mała aktywnych ruchowo i pozbawionych inwencji. Muzyka do metody Nowe Rytmy wyzwala naturalne formy ruchu, wpływa na poszukiwanie nowych jego rodzajów. Ruch jest wykonywany zgodnie z zasadami stopniowania wysiłku, przy małym nakładzie siły, eliminuje napięcia mięśniowe. Prowadzone zabawy w zestawie ćwiczeń opierają się na:
- zasadzie stopniowania wysiłku – rozpoczynanie ćwiczeń od łatwiejszych, w których liczba uczestniczących mięśni jest niezbyt duża, a następnie włączanie coraz większej liczby grup mięśni współdziałających ze sobą
- zasadzie wszechstronności ruchu – kształcenie u dzieci zwinności, sprawności, szybkości i umiejętności wykorzystywania swojego ciała do wykonywania ruchów użytecznych w życiu codziennym
- zasadzie zmienności ruchu – po intensywnym powinien wystąpić ruch wyciszający organizm i regulujący tempo oddechu

Przybory wykorzystywane w trakcie zabaw metodą R. Wynimko to między innymi: laski gimnastyczne, obręcze gimnastyczne, woreczki, grzechotki, patyki, zużyte flamastry, plastikowe kubki, kamyki, gumki pasmanteryjne itp.


LITERATURA
E. Adamska „ Metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne w pracy z dzieckiem przedszkolnym „
W. Gniewkowski „ Gimnastyka twórcza R. Labana „ „ Wychowanie w Przedszkolu „ nr 5/ 1985
M. Bogdanowicz „ Ruch rozwijający dla wszystkich „ Harmonia Gdańsk 2003
R. Przyborowska- Wynimko „ Nowe Rytmy „

Opracowała: Marta Rożkowicz