Odkrywanie świata poprzez zmysł dotyku - scenariusz zajęć

Temat zajęć: Odkrywanie świata poprzez zmysł dotyku.

Realizacja treści podstawy programowej:

1. Budzenie zaciekawienia otaczającym światem poprzez prowokowanie pytań i dostarczanie radości odkrywania.
2. Tworzenie sytuacji pozwalających na poznanie możliwości własnych dziecka i innych ludzi, np. wynikających ze zróżnicowania płci, wieku, stanu zdrowia i doświadczenia.
3. Uczenie zasad postępowania warunkujących bezpieczeństwo dziecka.
4. Umożliwianie dziecku ekspresji spostrzeżeń, przeżyć, uczuć w różnych formach działalności, z zastosowaniem werbalnych i niewerbalnych środków wyrazu.
5. Pomoc w budowaniu pozytywnego obrazu własnego „Ja” i zaspokajaniu
poczucia bezpieczeństwa.

Cele ogólne:
- poznanie najbardziej podstawowego i wszechobecnego zmysłu – zmysłu dotyku,
- odkrywanie, w jaki sposób dotyk pomaga poznawać otaczający świat,
- rozwijanie zmysłu dotyku.

Cele operacyjne (dziecko):
- wie, że za pomocą skóry i dłoni można dotknąć i poczuć różne rzeczy,
- rozpoznaje po dotyku i nazywa różnorodne przedmioty i tworzywa,
- określa poprzez dotyk cechy przedmiotów,
- opisuje swoje wrażenia dotykowe,
- wie, czego nie należy dotykać i dlaczego,
- wie, że dotyk może być nieprzyjemny lub bolesny,
- dostrzega problemy ludzi niewidomych,
- potrafi współpracować w zespole.

Metody:
- problemowe,
- aktywizujące,
- praktyczne.

Formy:
- zajęcia z całą grupą,
- praca w zespołach.


Przebieg zajęć:

1. Czym różnią się te szklanki?
N. stawia przed dziećmi dwie takie same szklanki z jednakowym poziomem wody. Po stwierdzeniu przez dzieci, że szklanki niczym się nie różnią, wybrane dzieci podchodzą do stolika i jeszcze raz sprawdzają, czy szklanki są rzeczywiście takie same. (Woda w jednej szklance jest ciepła, a w drugiej zimna). Podsumowanie: niektóre rzeczy można sprawdzić tylko wtedy, gdy ich dotkniemy. Mówimy wtedy, że sprawdzamy coś za pomocą zmysłu dotyku. Niektórzy ludzie mają ten zmysł bardzo wyczulony: ludzie niewidzący lub słabo widzący. Za pomocą dotyku i słuchu poznają świat. Ludzie niewidzący nawet do czytania używają zmysłu dotyku. Ich alfabet nazywa się alfabetem Braille‘a. Literki składają są z wypukłych kropeczek. N. pokazuje dzieciom pismo Braille‘a.

2. Zabawa: Co potrafią ręce?
Moje ręce mogą dotykać różnych rzeczy. A twoje? Co potrafią? Pomysły dzieci, np.: Drapanie się po głowie. N.: Co czujesz?
Klaskanie. N.: Co czujesz?

3. Wierszyk o dotykaniu.
N. recytuje wierszyk o dotykaniu. Dzieci wraz z N. wykonują wszystkie opisane w nim ruchy.
Dotknij ramion,
Dotknij nosa,
Dotknij łokci
oraz włosów.
Dotknij pięty,
Dotknij ucha,
Dotknij łydki
oraz brzucha!
Dotknij ściany
i podłogi,
A na koniec
krzesła nogi!

4. Czy każdy dotyk jest miły?
Dzieci zastanawiają się i udzielają odpowiedzi, np. Nie jest miły, gdy: ktoś popycha,
(szczypie, ściska, łaskocze). Dlaczego?

5. Czy wszystkiego można dotykać?
Dzieci zastanawiają się, czego nie można dotykać i dlaczego.
Zwrócenie uwagi dzieci, że nie należy dotykać włączonych urządzeń elektrycznych, takich jak: żelazko, lokówka, toster).

6. Zabawa ruchowa: Dotknij.
Dzieci bawią się przy piosence „Gwiazdeczki”. Na przerwę w muzyce N. wydaje polecenie, np. „Dotknij czegoś miękkiego”. Dzieci odszukują w sali miękkie przedmioty i dotykają ich. N. wydaje kolejne polecenia: „Dotknij czegoś śliskiego (twardego, zimnego)”.

7. Co jest w pudełku?
N. przynosi pudło z różnymi przedmiotami. Dzieci kolejno podchodzą, wkładają do pudła rękę i próbują odgadnąć, jakiego przedmiotu dotykają.

8. Pękające bąbelki.
N. rozdaje dzieciom kawałki folii bąbelkowej, by mogły zaobserwować, jak bąbelki pękają, gdy się na nie naciśnie. Dzieci również mogą poczuć bąbelkową folię stopami. N. zachęca, by dzieci chodziły po niej na różne sposoby, na przykład na palcach, tupiąc, skacząc, chodząc na piętach.

9. Ścieżka wrażeń.
Na ścieżce ustawione są stacje wrażeń – pudełka z materiałami bardzo różnymi w dotyku, na przykład papier ścierny, wata, aksamit, kamyczki, piasek, futerko. Chętne dzieci pokonują ścieżkę wrażeń, wchodząc boso po kolei do każdego pudełka. N. rozmawia z dziećmi o tym, jakie w dotyku są poszczególne materiały w pudełkach.

10. Czego dotykam?
Na tacy ułożone są przedmioty odznaczające się różną fakturą, na przykład: gąbka, kamień, muszla, aksamit. N. rozmawia z dziećmi o wszystkich tych przedmiotach i pozwala dzieciom ich dotknąć. Następnie chowa tacę, opisuje jeden z przedmiotów a zadaniem dzieci jest odgadnąć, o który przedmiot chodzi. N. mówi na przykład: „Jest to twarde i szorstkie.. N. po kolei opisuje pozostałe przedmioty.

11. Maty dotykowe – praca w grupach.
Dzieci oglądają gotowe maty dotykowe. Opisują ich wygląd, z czego są zrobione i zastanawiają się, do czego one służą. N. proponuje, aby dzieci same zrobiły takie maty dotykowe. Dzieci podzielone na kilkuosobowe zespoły zajmują miejsca przy stolikach i ze zgromadzonych materiałów wykonują wspólnie maty. N. podchodzi do poszczególnych zespołów i rozmawia na temat wykorzystywanych materiałów oraz ich właściwości.

12. Ekspozycja prac.
Dzieci wraz z N. przygotowują specjalne „miejsce na dotykanie”, w którym umieszczają swoje maty dotykowe, jak również inne przygotowane wcześniej przez nauczycielkę materiały i przedmioty interesujące w dotyku, takie jak kawałki tapet, różne tkaniny, filc, papier ścierny, muszle, kamienie, folia, owoce i in.

13. Dzieci w dowolnym czasie korzystają z obiektów zgromadzonych w „miejscu na dotykanie”. Opisują swoje wrażenia dotykowe. N. zachęca dzieci, aby wzbogacały miejsce o nowe przedmioty o ciekawych fakturach.