Program regionalny "Lubin znany i nieznany"

PROGRAM EDUKACJI REGIONALNEJ

LUBIN ZNANY I NIEZNANY

Dziecko w wieku przedszkolnym nie jest jeszcze w stanie zrozumieć wielu spraw, ale może je przeżyć. Pierwsze dziecięce przeżycia są najbardziej trwałe i pozostają na całe życie.
Problem dotyczący miejsca zamieszkania lub - najbliższej okolicy jest istotny już w 6 roku życia. Edukacja regionalna stwarza możliwość poznania przez dzieci najbliższego środowiska i specyfiki swojego regionu, budzenia przywiązania do rodzinnego krajobrazu i elementów miejscowego folkloru, przygotowania do twórczego uczestnictwa w życiu kulturalnym i kształtowanie postawy otwartości wobec świata.


SPIS TREŚCI


Wstęp
Cele programu.
Metody, formy i organizacja pracy.
Treści programowe:
I. Zdobywanie wiadomości o własnym regionie
1. Nasze miasto
2. Nasz region
3. Środowiska przyrodnicze
II. Rozwijanie umiejętności werbalnych
1. Wzbogacanie słownictwa
2. Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych
3. Poszukiwanie wiadomości
III. Rozwijanie postawy dziecka jako członka społeczności lokalnej i regionalnej
1. Udział dzieci w imprezach sportowych i kulturalnych
2. Poznanie problemów i sposobów ochrony środowiska przyrodniczego
3. Kształtowanie poczucia współodpowiedzialności za czystość najbliższego środowiska
IV. Utrwalanie nawyków prozdrowotnych
1. Kształtowanie postaw i zachowań gwarantujących bezpieczeństwo
2. Rozumienie znaczenia dla zdrowia ruchu na świeżym powietrzu
V. Rozwijanie wrażliwości emocjonalnej i estetycznej
1. Stosunki interpersonalne
2. Wyrażanie przeżyć i nastrojów w formach plastycznych
3. Dostrzeganie piękna architektury, przyrody i dóbr kultury.

Ewaluacja programu
Bibliografia

WSTĘP


Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym charakteryzuje naturalna ciekawość oraz intensywna motywacja do poznawania otaczającego świata, ludzi, rzeczy i zjawisk. W miarę poznawania tegoż świata wyłaniają się potrzeby: więzi (bliskości z innymi, akceptacji - warunkujące poczucie bezpieczeństwa w świecie ludzi), tożsamości (umożliwiająca budowanie granic JA- inni) i samorealizacji (samodzielnej aktywności, eksploracji otoczenia).
Mając na uwadze możliwości percepcyjne dziecka, jego nieprzepartą ciekawość świata, chęć poznawania i doświadczania rzeczywistości, stworzyłam program autorski, umożliwiający poznanie bliższych i dalszych okolic naszego miasta.
Podstawową formą pracy z dziećmi przy realizacji takich zamierzeń jest wycieczka, która daje możliwość bezpośredniego poznawania i przeżywania. Ponadto wzbogaca osobowość, rozwija pamięć i wyobraźnię, sprzyja trwalszemu zapamiętywaniu nowych treści.
Program edukacyjny pt. "Lubin - znany i nieznany" zawiera cele ogólne i szczegółowe, metody, formy i organizację pracy oraz treści programowe.

Idea edukacji regionalnej stwarza podstawę do podejmowania działań dydaktycznych zmierzających do kształtowania w dzieciach poczucia własnej tożsamości - rodzinnej, szkolnej, lokalnej, regionalnej - tak niezwykle istotnej dla świadomego swych korzeni człowieka.


CELE PROGRAMU


Cel ogólny
Poznanie bliższych i dalszych okolic naszego miasta - Lubina, jego środowiska przyrodniczego i społecznego, tradycji, zabytków kultury i historii.

Cele szczegółowe:
1. Poznanie
- bliższej i dalszej historii Lubina,
- zabytków Lubina,
- herbu miasta, regionu i charakterystycznych symboli,
- najbliższego środowiska społecznego,
- różnorodnych środowisk przyrodniczych.

2. Nabywanie umiejętności obserwacji i właściwego zachowania się w miejscach publicznych oraz przyrodniczych.

3. Rozwijanie postawy dziecka jako członka społeczności lokalnej i regionalnej.

4. Stwarzanie sytuacji do zadawania pytań i wypowiadania się na temat zaobserwowanych zjawisk i doznanych wrażeń.

5. Zachowanie podstawowych zasad bezpieczeństwa życia i zdrowia podczas wycieczek oraz bezpiecznego poruszania się po drogach i ulicach.

6. Wykorzystanie zdobytych doświadczeń i przeżyć, i odzwierciedlanie ich w różnorodnych pracach artystycznych.

Po zrealizowaniu tego programu dziecko powinno zdobyć wiadomości i umiejętności :

znać nazwę miasta, jego herb i symbole,
rozpoznać najbardziej charakterystyczne budowle i zabytki Lubina,
znać swój adres,
posiadać orientację w środowisku i najbliższej okolicy,
rozpoznać charakterystyczne cechy regionu, wyróżniające go wśród innych,
uważnie słuchać przewodnika w czasie wycieczek,
umieć zadać pytania, włączać się do rozmowy,
umieć kulturalnie zachować się w miejscach publicznych,
opowiadać rodzicom o swoich przeżyciach i doświadczeniach,
brać udział w konkursach wiedzy, konkursach plastycznych, zawodach sportowych,
uczestniczyć w zbiórce surowców wtórnych, akcjach sprzątania świata,
przestrzegać regulaminu wycieczek,
szanować wspólną własność.

Wiek przedszkolny charakteryzuje się dużym skokiem intelektualnym w rozwoju dziecka i jest najlepszym okresem do wprowadzenia elementów edukacji regionalnej, która powinna być kontynuowana w późniejszej nauce.
Ważne jest budowanie pozytywnych emocji związanych z miejscem urodzenia, z przynależnością do społeczności, w której się dziecko wychowuje i do Ojczyzny.
Realizacja zagadnień poprzez program autorski ma za zadanie pogłębić i usystematyzować wiedzę dzieci o najbliższym środowisku.


METODY, FORMY I ORGANIZACJA PRACY


Dziecko w wieku przedszkolnym poznaje świat wszystkimi zmysłami. Swoje doświadczenia zdobywa poprzez obserwację, przeżywanie i działanie. Do otoczenia przystosowuje się początkowo za pomocą narządów zmysłów, przechodząc stopniowo do poznania za pośrednictwem pamięci, wyobraźni i myślenia.

Dziecku w wieku przedszkolnym powinno stwarzać się warunki sprzyjające: rozwijaniu różnorodnych kontaktów z rzeczywistością, nabywaniu doświadczeń, pobudzaniu go do działania, myślenia i mówienia. Bezpośredni kontakt z bliższym i dalszym regionem umożliwiają mu wycieczki, które stają się źródłem wychowania i nauczania. Zajmują one tak ważne miejsce w poznawaniu świata, że powinny być realizowane w miarę możliwości dość często, sukcesywnie przez cały rok.
Stosowanie różnorodnych metod do realizacji zadań jest gwarancją do osiągnięć wychowawczo – dydaktycznych. Wśród nich dominującymi są metody czynnościowe, do których należą:
- metoda samodzielnych doświadczeń polegająca na tworzeniu warunków do samorzutnych zabaw, poszukiwań, doświadczeń i działań, swobodnych wypowiedzi i przeżywania;
- metoda zadań stawianych do wykonania polegająca na inspirowaniu dziecka w kierunku określonym przez nauczyciela.
Metody słowne i poglądowe – rozmowy, objaśnienia, pokazy, opowiadania, zagadki – również tu będą miały zastosowanie.
Metoda dominująca w poznawaniu otaczającej rzeczywistości to bezpośrednia obserwacja. Dzięki niej dziecko nawiązuje bliższy kontakt z otoczeniem, uczy się dostrzegać zjawiska i rozumieć je. Obcowanie z przyrodą i architekturą wzbogaca intelekt dziecka, pobudza jego wyobraźnię estetyczną, daje możliwość zrozumienia i odczuwania tego, z czym się spotyka. Poprzez to wszystko, czego dziecko doświadcza, czym się wzrusza i zachwyca, kształtuje się jego postawa estetyczna. Staje się ona źródłem przeżywania piękna oraz wyczucia smaku.
Organizując wycieczki, trzeba mieć na uwadze stopniowe poznawanie otoczenia, tj. od najbliższego środowiska do dalszego. Początkowo będą to spacery lub krótkie, piesze wycieczki, mające charakter zdrowotno – poznawczy. Później zmienią się w prawdziwe, autokarowe wyjazdy.

Realizując powyższe zamierzenia należy szczególnie pamiętać o dobrym przygotowaniu merytoryczno – organizacyjnym kadry placówki i współpracy z rodzicami. Zadbanie o fachową literaturę, sprzęt sportowo – rekreacyjny, opiekę medyczną ( apteczkę pierwszej pomocy ), sposób spożywania posiłków w podróży i radosną atmosferę sprzyja osiągnięciu zaplanowanych celów. Istotny przy organizowaniu wycieczek jest środek transportu, spełniający standardowe normy. Dotyczy to zarówno autokarów, jak i innych pojazdów. Cenna w realizacji treści programowych będzie także otwartość nauczyciela na inicjatywę i zaangażowanie rodziców w planowanie i organizowanie wycieczek.

TREŚCI PROGRAMOWE

I. Zdobywanie wiadomości o własnym regionie:
1. Nasze miasto:
Historia
- wycieczka do Muzeum Ziemi Lubińskiej – poznanie legendy i historii naszego miasta, oglądanie starych fotografii, przedmiotów archeologicznych itp.
wycieczka po Lubinie z przewodnikiem
- zwiedzanie zabytków: Kościół p.w. Najświętszej Marii Panny, Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, Ratusz, Mury obronne, Baszta Głogowska, Wzgórze Zamkowe, Kościół na Starym Lubinie.
- odwiedzanie miejsc pamięci narodowej: pomnik Solidarność, pomnik Jana Wyrzykowskiego – odkrywcy miedzi, pomnik marszałka Piłsudskiego.
- poznanie urbanistyki miasta - stara zabudowa,
spotkania z ciekawymi ludźmi, wykonującymi zanikające zawody;
Współczesność
- poznanie współczesnej zabudowy,
zwiedzanie zakładów pracy: wycieczka na kopalnię,
instytucje publiczne;

2. Nasz region:
- poznanie infrastruktury miasta,
przemysł miedziowy – kopalnie,
- ośrodki kultury - Kino CK"Muza", Galeria „Wzgórze Zamkowe”, biblioteki,
- instytucje publiczne:
Urząd Miasta – spotkanie z Prezydentem,
Szkoła Podstawowa nr 5 – udział w lekcjach, przedstawieniach,
- Przedszkola Miejskie – przedstawienia, konkursy,
Telewizja lubińska TVL – wycieczka do telewizji, zapraszanie tv do nas,
- Biblioteka Publiczna - Oddział dla Dzieci – korzystanie z księgozbioru, udział w konkursach plastycznych,
- Młodzieżowy Dom Kultury – udział w warsztatach ceramicznych, konkursach plastycznych,
- Komenda Policji – spotkanie z Policjantem,
- Straż Pożarna - wycieczka do Remizy Strażackiej,
- ośrodki rekreacyjno - kulturalne - piknik na terenie przy lotnisku,
- ośrodki sportowe - stadiony, lodowisko, baseny.

3. Środowiska przyrodnicze:
- parki miejskie, oczka wodne, ścieżki rowerowe, rzeczka,
gospodarstwa agroturystyczne – wycieczki integracyjno – rekreacyjne do Ogrodzisk, Mini ZOO - Owczary,
szkółka leśna Dąbrowa,
edukacja ekologiczna – Wycieczka do Zakładu Mundo – Recykling, przetwarzającego surowce wtórne.

II. Rozwijanie umiejętności werbalnych:
1.Wzbogacanie słownictwa:
- wypowiadanie się na temat zaobserwowanych zdarzeń , faktów i przeżyć,
- przyswajanie nowych informacji i wiadomości,
- wykorzystanie nabytej wiedzy w zabawach typu drama, ćwiczeniach ortofonicznych i inne,
2. Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych:
- słuchanie innych,
- mówienie o swoich przeżyciach, osiągnięciach, doświadczeniach, trudnościach,
- uczestniczenie w rozmowach, zadawanie pytań.
3. Poszukiwanie wiadomości:
- gromadzenie książek o Lubinie, albumów, folderów, map,
- zaznaczanie na mapie Lubina miejsc odwiedzanych przez przedszkolaków,
- zorganizowanie konkursu międzygrupowego pt. "Czy znamy nasze miasto?"

III. Rozwijanie postawy dziecka jako członka społeczności lokalnej i regionalnej
1.Udział dzieci w imprezach sportowych oraz kulturalnych:
"Zmagania przedszkolaków" - zawody sportowe organizowane przez OSiR,
Teatry uliczne, Dni Lubina, happeningi itp.
2. Poznanie problemów i sposobów ochrony lokalnego środowiska przyrodniczego:
- udział w akcjach "Czystość dla Lubina", "Sprzątanie świata",
- zbiórka surowców wtórnych,
- nabywanie nawyków segregowania odpadów,
- udział w konkursach n/t wiedzy ekologicznej.
3.Kształtowanie poczucia współodpowiedzialności za czystość najbliższego środowiska.

IV. Kształtowanie nawyków prozdrowotnych:
1. Kształtowanie postaw i zachowań gwarantujących bezpieczeństwo i ochronę zdrowia własnego oraz innych:
przestrzeganie regulaminów wycieczek,
2. Rozumienie znaczenia dla zdrowia ruchu na powietrzu.

V. Rozwijanie wrażliwości emocjonalnej i estetycznej:
1. Stosunki interpersonalne:
wzajemna życzliwość, radosna atmosfera i przyjazny nastrój.
2. Wyrażanie przeżyć i nastrojów w formach plastycznych:
konkurs plastyczny pt."Lubin – moje miasto",
konkurs plastyczno - konstrukcyjny dla rodziców i dzieci pt. "Lubin - jaki znamy".
3. Dostrzeganie piękna architektury, przyrody i dóbr kultury.
EWALUACJA PROGRAMU
Ewaluacja nastawiona jest na zbieranie informacji o warunkach, przebiegu i wynikach działań dydaktycznych w celu ulepszania tych działań lub podjęcia decyzji o ich prowadzeniu.
Podstawowe zasady obowiązujące w ewaluacji to:
oszacowanie wartości wdrożonego programu,
wyciąganie wniosków o jego skuteczności,
określenie, czy program ma być prowadzony dalej czy przerwany,
ulepszenie jego struktury,
dodanie lub usunięcie pewnych zadań czy propozycji,

Ewaluacji dokonam na podstawie ankiet dla nauczycieli i rodziców po co najmniej rocznej pracy w oparciu o ten program.

Ankieta dla nauczycieli
1.Czy znasz program z zakresu edukacji regionalnej "Lubin – znany i nieznany"?
□ tak □ nie
2. Czy wykorzystujesz w swojej pracy w/w program?
□ tak □ nie
3. Czy proponowane w programie cele i treści uważasz za trafne i dobrze dobrane?
□ tak □ nie
4. Czy uważasz, że program
□ zawiera wszystkie treści z zakresu edukacji regionalnej
□ powinien być wzbogacony
□ nie mam zdania
dziękuję

Ankieta dla rodziców

1. Czy wiecie Państwo, że w grupie waszych dzieci realizowany jest program edukacji regionalnej "Lubin – znany i nieznany"?
□ tak □ nie
2. Czy uważacie Państwo, że dzieci w wieku przedszkolnym są za małe na realizowanie takich treści?
□ tak □ nie
3. Czy dzieci chętnie opowiadają o wycieczkach?
□ tak □ nie
4. Czy według Państwa dzieci zdobyły większe wiadomości na temat Lubina
i regionu?
□ tak □ nie □ nie wiem
5. Czy kierunek dotychczasowej pracy nad rozwijaniem zainteresowań najbliższym regionem powinien być kontynuowany?
□ tak □ nie □ nie mam zdania
dziękuję



B I B L I O G R A F I A
1.Arndt M. „Przyroda przeżywana i obserwowana z dziećmi przedszkolnymi”, WSiP, Warszawa 1988.
2.Dudzińska I. „Wychowanie i nauczanie w przedszkolu”, WSiP, Warszawa 1983.
3.Kwiatowska M. „Podstawy pedagogiki przedszkolnej”, WsiP, Warszawa 1985.
4.Ministerstwo Edukacji Narodowej – „O wychowaniu fizycznym”, MEN, Warszawa 2000.
5.Program Wychowania Przedszkolnego "Razem z dzieckiem", DKW – 4013-1/01.
6.Program wychowania i kształcenia sześciolatków DKOS – 5002 – 39 / 03.
7.RAABE, „Edukacja w przedszkolu, cz. 3”, Warszawa 2000.
8.Sawicka A. „Z problematyki wychowania patriotycznego w przedszkolu”, WSiP, Warszawa 1980.
9. Studzińska M. „Dzieci przedszkolne poznają przyrodę ożywioną”, WSiP, Warszawa 1989.
10. Ten piękny tajemniczy świat. „Edukacja ekologiczna w przedszkolu”, red. T. Gałczyńska, UNEP/ GRID, Warszawa 1997.