W związku z napływem do Polski, a nawet już do pobliskich miast, nowych substancji psychoaktywnych należy być świadomym zagrożeń jakie one niosą. W naszym kraju pojawiła się sieć sklepów pod nazwą „Dopalacze.com.”, sprzedających substancje psychoaktywne, które są przyczyną zaburzeń psychicznych, uzależnień i zgonów u młodych ludzi. W Polsce nie są one jeszcze zdelegalizowane, ale trwają prace w tym kierunku. Do tego momentu wykorzystywane będą luki prawne i nieświadomość rodziców, aby kosztem naszych dzieci, generować zyski..
Aby uchronić swoje dziecko przed tymi śmiercionośnymi substancjami powinniśmy nie czekać, być czujni i świadomi niektórych faktów.
Na rynku istnieje około 300 tego rodzaju substancji, natomiast młodzież ma dostęp do 60. Zakupu dopalaczy można dokonać:
•u dealerów, u których jednak są one najdroższe,
•w sklepach internetowych na stronach „Magiczny ogród”, „ Smiles shop”, „Fanshop”, w których za 80 złotych można kupić saszetkę zawierającą 3 dawki dla 5 osób,
•w sklepach „Dopalacze. Com.”
Na czym polega zasadnicza różnica pomiędzy dopalaczami, a narkotykami?
Narkotyki uzależniają i jest to uzależnienie psychiczne, fizyczne lub psychofizyczne i zaczynają działać już po 15 minutach od zażycia, np. najpopularniejszy narkotyk używany w dyskotekach to ekstaza i działa już po 20 minutach.
Substancje psychoaktywne, czyli dopalacze zaczynają działać dopiero po 90 minutach, a temperatura ciała wzrasta do 40°C. Nie uzależniają, w najlepszym przypadku doprowadzając do silnego zatrucia pozostawiającego trwały ślad w mózgu i wywołującego choroby psychiczne, takie jak depresja, paranoja, schizofrenia, osobowość Doberlain, w najgorszym i niestety bardzo częstym przypadku , do śmierci.
Badania dowiodły, że największy procent śmierci u młodych ludzi spowodowany jest zażywaniem dopalaczy. Ich wielkie niebezpieczeństwo kryje się w tym, że są one dla nas rodziców i nauczycieli nierozpoznawalne, tzn., że możemy przez długi czas nie zauważyć , iż dziecko jest pod ich wpływem. Nasze państwo natomiast posiada tylko środki do rozpoznawania narkotyków ( np. we krwi, w moczu, ), natomiast do wykrywania dopalaczy - nie posiada.
Przyczyną braku uzależnień od środków psychoaktywnych jest to, że producenci nieustannie zmieniają ich skład. Istnieje kilka grup środków psychoaktywnych:
1.środki opóźniające, które dają efekt podobny do spożycia alkoholu, ale nie jest on wyczuwalny ( błędne spostrzeganie odległości, utrata poczucia czasu, bełkotliwa mowa, widoczna wysoka temperatura ciała, duże pragnienie, bóle mięśni stawów,),
2.środki pobudzające, które powodują bóle głowy, mięśni, podniesioną temperaturę ciała, objawy związane z zatruciem i przeziębieniem, wyłączenie się norm, wywołują prowokacyjne zachowanie, szybkie poruszanie się, nie stosowanie się do poleceń, brak kontaktu z otoczeniem ,
3.środki halucynogenne – związane ze słuchem i wzrokiem, powodujące zachowania podobne do ludzi chorych psychicznie, mówienie do siebie, śmiech bez powodu, monotematyczność, bieganie po pomieszczeniu, bezsenność,
4.środki mieszane,
5.środki depresanty,
6.środki o nieznanym działaniu.
Wszystkie te środki występują pod nazwami kojarzącymi się z nazwami chemicznymi, nazwami leków i narkotyków, np. BZP, 4 – MTA,3C – P, Bufotenina, Eden, Ketalor, DET, Ibogoina, Skopolamina, GHB i wiele innych.
Jeżeli usłyszymy u naszych dzieci te lub podobne nazwy, zaobserwujemy podobne zachowania lub usłyszymy słowa „trip” , „wjazd”, „zjazd” , „film” , „faza” , „kreskówka” możemy podejrzewać je o kontakt z dopalaczami.
Najogólniej powiedzieć można, że środki psychoaktywne mają opóźniający, stymulujący i wywołujący zaburzenia wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Ich pochodzenie może być naturalne, półsyntetyczne i syntetyczne, czyli projektowane, których skład nieustannie się zmienia.
Nowe środki psychoaktywne mogą występować w formie tabletek, białego proszku, ziół, leków, kolorowych kryształków.
Informacji na ich temat możemy zasięgnąć także na forach internetowych nazwie „Insomnia” lub „Hiperreal”, gdzie młodzież opisuje swoje doświadczenia po zażyciu dopalaczy oraz gdzie pojawiają się sposoby ich wytwarzania, m.in. z proszku do pieczenia, trutki na szczury, syropu „Tussipec” i wielu innych składników.
Pamiętajmy, że jeśli pojawi się u nas choćby cień podejrzenia naszego dziecka o kontakt z dopalaczami, nie wolno czekać i wstydzić się, ale należy niezwłocznie udać się do Ośrodka Terapii Uzależnień Dzieci i Młodzieży w Grudziądzu, Toruniu lub Świeciu albo po odpowiedni adres do szkoły naszego dziecka.
Opracowała: mgr Dorota Banaszkiewicz