Logorytmika

PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM POŁĄCZONY Z ZAJĘCIAMI MUZYCZNO-RYTMICZNYMI
„Logorytmika”

mgr Agnieszka Łukaszewska
Ustka

SPIS TREŚCI

I. Charakterystyka programu
II. Założenia programu
III. Cele
IV. Metody i formy
V. Oczekiwane efekty
VI. Ewaluacja
VII. Treści programu
VIII. Bibliografia
IX. Scenariusze zajęć

I. Charakterystyka programu

Okres przedszkolny to czas intensywnego kształcenia się mowy i języka u dzieci.
Mowa w dużej mierze wpływa na ogólny rozwój dziecka, jego osiągnięcia szkolne. Stanowi narzędzie w zdobywaniu informacji, pozwala na wyrażanie swoich myśli, opinii, odczuć.
W procesie kształtowania mowy dziecka dużą rolę odgrywają rodzice i najbliższe otoczenie – to pierwsi nauczyciele mowy.
Istotne znaczenie w zakresie wspomagania i rozwoju mowy mają działania nauczyciela pracującego z dzieckiem w przedszkolu, gdzie zabawa stanowi dominujący sposób nauki. Jest kluczem do poznawania nowych słów, ćwiczy oddech, głos, słuch i wymowę. Doskonali formy gramatyczne uwzględniając przy tym akcent, melodię i rytm mowy. Poprzez zabawę możemy stymulować rozwój wszystkich funkcji, od których zależy prawidłowy rozwój mowy.

Pomocne w tym będą zajęcia logorytmiczne, które to poprawiają ogólną koordynację fizyczno-psychiczną. Wyzwalają aktywność ruchową, budzą zaciekawienie, wywołują uśmiech, umożliwiają odreagowanie napięć i negatywnych emocji.
Stosowane formy aktywności podczas takich zajęć ( w formie zabawy) to:
• Muzyka – pobudza rozwój analizatora słuchowego w zakresie słuchu muzycznego, koncentrację uwagi oraz pamięć zarówno muzyczną jak i pozamuzyczną
• Ruch – w połączeniu z muzyką wpływa na ogólny rozwój dziecka
• Mowa
Zajęcia logorytmiczne są dla logopedy sprzymierzeńcem w indywidualnej terapii logopedycznej. Dzieci poprzez naśladowanie uczą się sprawnie wykonywać ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne i słuchowe w celu nabywania nawyków artykulacyjnych oraz ruchowych.
Logorytmika polega na połączeniu terapii logopedycznej z rytmiką aby oddziaływać na sferę słuchową, słuchowo-ruchową i ruchową.
Celem głównym jest korygowanie wad wymowy i zaburzeń słuchu a przy tym uwrażliwienie na cechy wspólne muzyki i mowy to jest : rytm, melodia, tempo, dynamika i barwa dźwięku.
Zajęcia logorytmiczne:
• Rozwijają umiejętność sprawnego wykonywania makro- i mikro-ruchów
• Poprawiają koordynację uwagi
• Poprawiają i wyrabiają orientację w schemacie własnego ciała i przestrzeni
• Stymulują myślenie i mowę
• Uczą zdyscyplinowania
• Uczą umiejętność współpracy w grupie

II. Założenia programu

Opracowany przeze mnie program przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym. Założeniem głównym programu jest kształtowanie prawidłowej mowy oraz dbanie o właściwą stymulację rozwoju mowy u dzieci w wieku przedszkolnym z wykorzystaniem ćwiczeń logopedycznych i rytmiczno-muzycznych.
Program ma się przyczynić do opanowania przez dzieci przedszkolne:
> Umiejętności komunikowania innych o swoich potrzebach i emocjach
> Umiejętności sprawnego komunikowania się zarówno z rówieśnikami jak i dorosłymi
> Sprawności strony artykulacyjnej, gramatycznej i leksykalnej mowy
A także ma się przyczynić do efektywnej pracy na indywidualnych zajęciach logopedycznych, gdyż sam program nie zastępuje terapii logopedycznej a jedynie ją wspomaga.

III. Cele

Celem szczegółowym jest rozwijanie narządów mowy poprzez wybrane ćwiczenia artykulacyjne.
• Ćwiczenia usprawniające narządy mowy – mają na celu wypracowanie zręcznych i celowych ruchów języka, warg i podniebienia
• Ćwiczenia oddechowe – mają na celu pogłębienie oddechu, rozruszanie przepony, wydłużenie fazy wydechowej a także zapobieganie takim zjawiskom jak: arytmia oddechowa, mówienie na wdechu, kolizja między rytmem oddechowym a strukturą wypowiedzi
• Ćwiczenia rytmizujące – celem ich jest praca nad poczuciem rytmu i zborności ruchowej w połączeniu z płynną mową
• Ćwiczenia słuchowe – celem jest wyrobienie precyzji słyszenia i różnicowania dźwięków mowy
• Ćwiczenia artykulacji i dykcji – mają na celu wyrobienie umiejętności prawidłowej wymowy w toku dłuższych wypowiedzi
• Ćwiczenia umuzykalniające

IV. Metody i formy

Program będzie realizowany przy współpracy z p. mgr Joanną ..............................
Zajęcia prowadzone będą dla dzieci przedszkolnych i dostosowane do ich możliwości rozwojowych. Z uwagi na rozpiętość wiekową dzieci w poszczególnych grupach ( dzieci od 3 do 6 lat ) program będzie realizowany zgodnie z odpowiednimi wskaźnikami co do grupy wiekowej, jednak cele, jakie są zamierzone będą zachowane w każdej grupie wiekowej takie same.
Zajęcia będą miały formę zabawową i prowadzone będą raz w miesiącu od października do maja. Czas trwania zajęć 30 min.

V. Oczekiwane efekty

• Rozbudzenie u dziecka zainteresowania ćwiczeniami logopedycznymi
• Poprawa wymowy
• Usprawnienie pracy narządów mowy
• Nabycie umiejętności stosowania ćwiczeń artykulacyjnych, fonacyjnych i oddechowych
• Usprawnienie słuchu fonemowego
• Wzmocnienie własnej samooceny i chęci pokonania trudności

VI. Ewaluacja

Ewaluacja programu będzie dokonywana sukcesywnie w toku jego realizacji. Ocena skuteczności programu opierać się będzie na obserwacji dzieci podczas zajęć oraz rozmowach z nauczycielami prowadzącymi dane grupy

VII. Treści programu

Przedstawiony program jest zestawem planowanych czynności pedagogicznych obejmujących:
• Zakres nauczania i jego układ
• Propozycje poszczególnych działów treści
• Metody i techniki nauczania
• Sposoby motywowania uczących się do pracy

Program ten jest programem blokowym tzn., treści traktuje jako element pewnej całości, które pozwalają na wszechstronne realizowanie zamierzonych celów. Ma on charakter otwarty – można elastycznie dostosować się do poziomu i zainteresowań dzieci. W programie połączone zostają trzy dyscypliny: logopedia, rytmika i muzyka.
Dzieci uczą się w swoim tempie z przekonaniem, że uczą się i zarazem bawią.

VIII. Bibliografia

1. Bartkowska T.(1968), Rozwój mowy dzieci przedszkolnych, Warszawa, PZWS
2. Bogdanowicz M.,Barańska M.,Jakacka E.(1998), Od piosenki do literki, Gdańsk
3. Chmielewska E.(1997), Zabawy logopedyczne i nie tylko – poradnik dla nauczycieli i rodziców, Kielce, wyd. MAC
4. Dasiewicz – Tobiasz A.(1977), Umuzykalnienie w przedszkolu, Warszawa, WSiP
5. Demel G.(1998), Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Warszawa, WSiP
6. Komorowska H.(1995), Konstrukcja, realizacja i ewaluacja programu nauczania, Warszawa, IBE
7. Komorowska H.(w:) Szczepańska M.(2003/2004), Sztuka działań innowacyjnych. Program autorski. Metoda projektów. Metoda gier dydaktycznych. Metoda symulacyjna, Słupsk
8. Podalska B.(1980), Z muzyką w przedszkolu, Warszawa, WSiP
9. Smoczyńska-Nachtman U., Muzyka dla dzieci, WSiP
10. Stadnicka J.(1998), Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową, Warszawa, WSiP

IX. Scenariusze zajęć

1. Dziwne rozmowy
2. Deszczowe rymy
3. Ćwiczenia i zabawy z muzyką
4. Zimowa piosenka
5. Chory kotek
6. Piosenka ortofoniczna
7. Na wiejskim podwórku
8. Zabawy z piosenką „Ile”
9. Logopedyczna bajka dla przedszkolaków

SCENARIUSZ 5

Temat: Chory kotek

Cele:
• Likwidacja napięcia mięśni krtani i gardła
• Modulowanie siły natężenia głosu
• Kształtowanie prawidłowych nawyków oddechowych
• Wyrabianie umiejętności modulowania wysokości głosu
• Usprawnianie narządów mowy
• Kształtowanie słuchu fizycznego
• Ćwiczenia emisyjno-głosowe

Realizacja:

1. Ćwiczenia fonacyjne
• Przedłużona wymowa głoski „M”
• Płynna wymowa samogłoski „A”
• Rytmiczna wymowa samogłoski „A”
• Liczenie do 10 na wydechu

2. Ćwiczenia słuchowe
• Wsłuchiwanie się w ciszę; wyróżnianie dźwięków z otoczenia
• Rozróżnianie różnych instrumentów muzycznych

3. Opowiadanie „Chory kotek”
Kotek wstał rano z łóżka i zaczął się przeciągać i ziewać. Nagle poczuł, że boli go gardło i zaczął kaszleć.
Miał wysoką temperaturę więc zadzwonił po pogotowie. Pogotowie jechało na 3 sygnałach: eo, au,io
Lekarz zalecił mu”
• Płukanie gardła
• Picie syropu
• Połykanie pastylek
Położył się spać i przed zaśnięciem przeciągał się i ziewał. Gdy wstał wziął inhalację.

4. Zabawa „Wiosenny spacer” – dzieci poruszają się zgodnie z akompaniamentem do marszu, biegu, podskoków

5. Zabawa z samogłoskami:

• Przeciągamy samogłoskę w 1 sylabie: Kaaaaa.....sia, Baaaaa....sia
• Przeciąganie samogłoski w 2 sylabie: Elkaaaaa, Ulkaaaaa

6. Muzyczne pożegnanie – „Wędrujący woreczek” – na zasadzie krzeseł