Program orientacji zawodowej "Twoje życie - Twoja kariera"

SPIS TREŚCI

Wstęp
1. Opis programu
- założenia teoretyczne programu
- obszary objęte programem
- moduły, w jakich realizowany jest program
2. Charakterystyka grupy, dla której program jest przeznaczony
3.Czas realizacji programu
4. Miejsce realizacji
5.Metody pracy
6.Osoby współuczestniczące w programie
7.Główne cele programu
8. Szczegółowe cele programu
9. Treści programowe ujęte w planie realizacji
10.Spodziewane efekty programu
11. Ewaluacja programu


Wstęp

W ciągu całego życia człowiek podejmuje wiele decyzji, zarówno tych małych, jak i dużych, tych łatwych, jak i trudnych, tych nieistotnych jak i tych, które spędzają nam sen z powiek.
O wielu nie pamiętamy, lecz są i takie, których skutki odczuwamy przez całe życie, m.in. wybór zawodu. Wybór zawodu wymaga od nas zastanowienia się nad konsekwencjami tej decyzji, co zwiększa szansę na osiągnięcie w przyszłości satysfakcji z pracy, a przez to również większego zadowolenia z życia.
Orientacja zawodowa jest integralną częścią szkolnego programu dydaktyczno –wychowawczego, szczególną rolę pełni ona w szkołach kształcących w określonych zawodach. Orientacja zawodowa stanowi całokształt oddziaływań wychowawczych, które mają na celu takie pokierowanie wszechstronnym rozwojem ucznia, aby na końcowym etapie procesu kształcenia był dojrzały do podjęcia optymalnych decyzji w sprawie własnego życia i zawodu, dostosowanych do własnych możliwości oraz aktualnych potrzeb rynku pracy. Wybór dokonywany przez młodzież wyznacza kierunek przyszłości zawodowej, stąd ma znaczny wpływ na dalszy bieg życia. Elastyczny rynek pracy wymaga od potencjalnych pracowników nie tylko dobrego przygotowania do zawodu, ale również umiejętności i chęci ustawicznego kształcenia się w zawodzie, często gotowości do wielokrotnej jego zmiany, a także do samozatrudniania. Wysokie bezrobocie powoduje, iż wiele młodych osób nie widzi szans na pokierowanie swoją przyszłością czy na sukces życiowy. Brak jasno sprecyzowanych planów na przyszłość charakteryzuje również sporą grupę uczniów naszej szkoły. Taki wniosek wypływa dość wyraźnie z rozmów nauczycieli z uczniami.
W wyborze zawodu należy pomagać dziecku już od najmłodszych lat. Pierwsze podstawy tworzy dom rodzinny poprzez właściwe wychowanie i ukierunkowanie zainteresowań ucznia.
Jednak najważniejsza rola w orientacji zawodowej przypada szkole, w tym nauczycielom przedmiotów zawodowych, opiekunom kół zainteresowań, pedagogowi szkolnemu, a w szczególności wychowawcy, który ma możliwości ukierunkowania ucznia.


1.Opis programu

Założenia teoretyczne
Podjęcie decyzji o wyborze zawodu jest trudnym etapem w życiu młodych ludzi. Celem programu nie jest udzielenie uczniowi jednoznacznej i jednorazowej porady, lecz przygotowanie go do samodzielnego podejmowania kolejnych decyzji edukacyjnych i zawodowych. Proponowane w programie przedsięwzięcia pozwalają na lepsze przyjrzenie się sobie, analizę swoich mocnych i słabych stron, zainteresowań oraz cech osobowościowych ważnych przy podejmowaniu decyzji. Zaproponowane w tym programie zajęcia mają za zadanie dostarczyć młodzieży oraz ich rodzicom wiedzy pozwalającej na świadomy i racjonalny wybór form dalszego kształcenia oraz podjęcia decyzji dotyczących wyboru zawodu. Zwiększy to szansę na podejmowanie trafnych, świadomych decyzji edukacyjnych. Istotną sprawą jest też uświadomienie uczniom, że zawód nie musi być wyborem na całe życie. Zmieniający się rynek pracy coraz częściej wymusza konieczność zmiany kwalifikacji. Oferowane zajęcia pomogą zwiększyć szanse zawodowe młodzieży oraz zmobilizować ją do odpowiedzialności za własną drogę zawodową.

Obszary objęte programem
a)Praca z klasą (uczniem)
b)Praca z rodzicami

Moduły, w jakich realizowany jest program
a) UCZEŃ
W obszarze praca z uczniem program realizowany jest w dwóch modułach:

MODUŁ I: Rozpoznawanie własnych możliwości zawodowych.
Co rozumiemy pod pojęciem kariery zawodowej?
Co wiem o sobie ? Aspiracje i ambicje zawodowe
Typy osobowości i zbieżne z nimi środowiska pracy.
Stan fizyczny i zdrowotny a wybór zawodu..
Określenie własnych predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień.
Tworzenie listy własnych doświadczeń, umiejętności i kwalifikacji zawodowych.
Rynek pracy a możliwości po zakończeniu szkoły czyli co absolwentowi się należy.
Analiza rynku pracy - określenie zapotrzebowania na poszczególne zawody.
Dalsze kształcenie i doskonalenie- struktura szkolnictwa wyższego.
Cechy dobrego pracownika

MODUŁ II: Rynek pracy

Lokalny rynek pracy – spotkania z przedstawicielem Powiatowego Urzędu Pracy
Prawo pracy - zajęcia informacyjne
Źródła informacji zawodowej
Sztuka prowadzenia rozmowy z pracodawcą, czyli jak przetrwać (i wygrać) rozmowę kwalifikacyjną?
Obowiązkowe dokumenty niezbędne przy poszukiwaniu pracy
Metody poszukiwania pracy, czyli co wybrać - jakie metody poszukiwania pracy są najlepsze dla mnie?
Samozatrudnienie i planowanie własnej firmy
Wycieczka do zakładu pracy
Zatrudnianie Polaków w krajach UE.
Etyka życia gospodarczego

b)RODZIC
W obszarze praca z rodzicami program realizowany jest w dwóch modułach

MODUŁ I : Co wiemy o naszych dzieciach?
Nawiązanie współpracy z rodzicami - zapoznanie z programem
Poznaj swoje dziecko, jego potrzeby i zainteresowania

MODUŁ II: Co powinniśmy wiedzieć o rynku pracy?
Wskazówki dla rodziców pomocne w wyborze szkoły i zawodu dla swojego dziecka
Sprawozdanie z realizacji programu i jego ewaluacja.


2. Charakterystyka grupy, dla której program jest przeznaczony

Program przeznaczony jest przede wszystkim dla uczniów klas trzecich i czwartych technikum Zespołu Szkół nr 1 im. H.Sienkiewicza w Łukowie oraz ich rodziców. Ta grupa uczniów kończąc szkołę zdobędzie zawód, więc w szczególności dotyczyć jej będą treści związane z poszukiwaniem pracy. Program może być również realizowany w klasach drugich i trzecich liceum profilowanego, którego uczniowie dopiero po ukończeniu szkoły staną przed wyborem zawodu, czy też decyzją o dalszym kształceniu lub podjęciu pracy. Do programu mogą również zostać włączeni uczniowie klas zasadniczych zawodowych.
Wejście w nowe środowisko szkolne, w przypadku kontynuacji edukacji na uczelniach wyższych, albo konieczność podjęcia pracy są szczególnie trudną sytuacją, wyzwalającą poczucie lęku i zagrożenia. Najczęściej objawia się ono zachowaniami agresywnymi bądź unikowymi. Ważne jest w tym momencie zrozumienie swojej sytuacji oraz wsparcie ze strony osób ważnych - rodziców i nauczycieli. Stąd do programu zostali włączeni również rodzice uczniów oraz nauczyciele – wychowawcy, którzy program będą realizować.
Bazując na zainteresowaniach oraz słabych i mocnych stronach każdego ucznia, należy ukierunkować go na wybór dalszego kształcenia, wyposażyć w wiedzę i umiejętności niezbędne przy poszukiwaniu pracy lub też przygotować do podjęcia decyzji o zmianie zawodu.


3.Czas realizacji programu.
Program obejmuje po dwa moduły w każdym obszarze działania realizowane po jednym w cyklu roku szkolnego. Całość zamyka się w okresie dwóch lat.

4.Miejsce realizacji.
Zespół Szkół nr 1 im. Henryka Sienkiewicza w Łukowie.

5.Metody pracy.

a)pogadanki
b)lekcje zawodoznawcze
c)wycieczki do zakładów pracy
d)spotkania z przedstawicielami różnych kierunków studiów oraz absolwentami naszej szkoły kontynuującymi naukę na różnych kierunkach
e)wskazywanie programów telewizyjnych i radiowych dotyczących wyboru drogi zawodowej,
f)indywidualne rozmowy i wskazywanie literatury,
g)ankiety
h)metody aktywizujące

6.Osoby współuczestniczące w programie.

a)Wychowawcy klas
b)Bibliotekarze
c)Pielęgniarka szkolna
d)Nauczyciele przedsiębiorczości
e)Nauczyciel podstaw prawa
f)Instytucje zajmujące się kształtowaniem kariery zawodowej (PUP, itp.)

7.Główne cele programu.

Głównymi celami programu są:
-uzmysłowienie młodzieży konieczności świadomego i rozważnego wyboru dalszej drogi kształcenia i zawodu
-przygotowanie ucznia do trafnego wyboru drogi dalszego kształcenia i zawodu
-przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych
-aktywizacja zawodowa uczniów
-kształtowanie postawy aktywności zawodowej
-wskazanie źródeł informacji o doradztwie zawodowym.


8. Szczegółowe cele programu

Uczniowie:
-kształtowanie umiejętności planowania dalszego rozwoju edukacyjno - zawodowego i kontynuacji nauki w szkolnictwie wyższym
-wyzwalanie własnej aktywności ucznia w kierunku samopoznania, odkrywania zainteresowań, uzdolnień, rozpoznawania swego usposobienia i temperamentu pod kątem predyspozycji do wykonywania różnych zawodów.
-rozwijanie umiejętności samooceny.
-wskazanie na znaczenie stanu zdrowia i warunków psychofizycznych w związku z wymaganiami konkretnego zawodu.
-wyposażenie uczniów w wiedzę o interesujących ich zawodach, o czynnościach i warunkach pracy dla konkretnego zawodu.
-kształtowanie umiejętności określania swoich celów życiowych, mocnych i słabych stron, sprawnego komunikowania, autoprezentacji.
-wzmacnianie poczucia wartości przez wyłonienie pozytywnych stron osobowości.
-rozwijanie świadomości mobilności zawodowej i pobudzenie aktywności do poszukiwania alternatywnych rozwiązań w różnych sytuacjach zawodowych i życiowych.
-kształtowanie właściwej postawy wobec pracy, np. poczucia odpowiedzialności, inicjatywy, punktualności itp
-zapoznanie uczniów ze strukturą szkolnictwa wyższego, wskazanie dróg dalszego kształcenia, przedstawienie warunków przyjęć do konkretnej szkoły.
-planowanie własnego rozwoju ucznia
-poznanie form zatrudnienia (umowy o pracę, umowy o dzieło, umowy-zlecenia)
-zdobycie umiejętności przygotowania i sprawnego pisania listu motywacyjnego, życiorysu zawodowego (CV), kwestionariusza osobowego
-zdobycie umiejętności przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej
-rozszerzenie zasobu informacji na temat sposobów poszukiwania pracy

Rodzice:
-podniesienie umiejętności komunikowania się rodziców ze swoimi dziećmi
-uwrażliwienie rodziców na konieczność udzielania wsparcia i pomocy dzieciom podczas dokonywania wyborów edukacyjnych i zawodowych.
-zaznajomienie z aktualną sytuacją na rynku pracy


9. Treści programowe ujęte w planie realizacji.

Moduł I - UCZEń
*Co rozumiemy pod pojęciem kariery zawodowej?Osoba realizująca program (np. wychowawca). Osobą wspierającą może być bibliotekarz

*Co wiem o sobie ? Aspiracje i ambicje zawodowe.Osoba realizująca program (np. wychowawca)

* Typy osobowości i zbieżne z nimi środowiska pracy. Osoba realizująca program(np. wychowawca).Osobą wspierającą może być bibliotekarz

*Stan fizyczny i zdrowotny a wybór zawodu. Osoba realizująca program (np. wychowawca). Osobą wspomagającą może być pielęgniarka szkolna

*Określenie własnych predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień. Osoba realizująca program (np. wychowawca)

* Tworzenie listy własnych doświadczeń, umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Osoba realizująca program (np. wychowawca)

* Rynek pracy a możliwości po zakończeniu szkoły czyli co absolwentowi się należy. Osoba realizująca program (np. wychowawca).Osobą wspierającą może być przedstawiciel Powiatowego Urzędu Pracy

* Analiza rynku pracy - określenie zapotrzebowania na poszczególne zawody.Osoba realizująca program (np. wychowawca)

* Dalsze kształcenie i doskonalenie- struktura szkolnictwa wyższego. Osoba realizująca program (np. wychowawca)

* Cechy dobrego pracownika. Osoba realizująca program (np. wychowawca)


Moduł II - UCZEń
* Lokalny rynek pracy – spotkania z przedstawicielem PUP.Osoba realizująca program (np. wychowawca).Osobą wspierającą może być doradca zawodowy

*Prawo pracy - zajęcia informacyjne. Osoba realizująca program (np. wychowawca). Osobą wspierającą może być nauczyciel prawa

* Źródła informacji zawodowej. Osoba realizująca program (np. wychowawca).

* Sztuka prowadzenia rozmowy z pracodawcą, czyli jak przetrwać (i wygrać) rozmowę kwalifikacyjną?Osoba realizująca program (np. wychowawca). Osobą wspierającą może być doradca zawodowy

* Obowiązkowe dokumenty niezbędne przy poszukiwaniu pracy. Osoba realizująca program (np. wychowawca). Osobą wspierającą może być doradca zawodowy

* Metody poszukiwania pracy, czyli co wybrać - jakie metody poszukiwania pracy są najlepsze dla mnie?
Osoba realizująca program (np. wychowawca). Osobą wspierającą może być doradca zawodowy

* Samozatrudnienie i planowanie własnej firmy.Osoba realizująca program (np. wychowawca).Osobą wspierającą może być nauczyciel przedsiębiorczości

* Wycieczka do zakładu pracy. Osoba realizująca program (np. wychowawca)

* Zatrudnianie Polaków w krajach UE. Osoba realizująca program (np. wychowawca).

Etyka życia gospodarczego. Osoba realizująca program (np. wychowawca).


Moduł I - RODZICE
* Nawiązanie współpracy z rodzicami - zapoznanie z programem. Osoba realizująca program (np. wychowawca).
*Poznaj swoje dziecko, jego potrzeby i zainteresowania Osoba realizująca program (np. wychowawca).Osobą wspierającą może być pedagog szkolny

Moduł II - RODZICE
*Wskazówki dla rodziców pomocne w wyborze szkoły i zawodu dla swojego dziecka.Osoba realizująca program (np. wychowawca).Osobą wspierającą może być doradca zawodowy

* Sprawozdanie z realizacji programu i jego ewaluacja. Osoba realizująca program (np. wychowawca).


10.Spodziewane efekty programu

Realizacja założonego programu powinna doprowadzić do obniżenie poziomu lęku związanego z rozpoczęciem nauki w nowej szkole, na uczelni lub podjęciem pracy zawodowej oraz kształtowanie postawy przedsiębiorczości i aktywności zawodowej.
Następstwem realizacji tego programu jest również pomoc rodzinie w wychowywaniu i kształtowaniu określonych postaw i zachowań, w szczególności tych związanych z planowaniem kariery zawodowej ich dzieci.
Umiejętność radzenia sobie ze stresem, odmiennością oraz trudnościami adaptacyjnymi powinna wpłynąć na zwiększenie aktywności zawodowej absolwentów oraz zwiększenie ich skuteczności w poszukiwaniu pracy. Efektem końcowym realizacji programu jest uzyskanie absolwenta o ukształtowanej orientacji zawodowej, zdolnego do samodzielnego funkcjonowania na rynku pracy.


11. Ewaluacja programu
Celem ewaluacji będzie sprawdzenie, czy realizacja programu była skuteczna i czy osiągnięto zamierzone cele. Ewaluacja zakończy się sporządzeniem sprawozdania zawierającego ocenę, wnioski i propozycje do przyszłych działań oparte na wynikach i ich interpretacji.
Ewaluacji będzie podlegać:
a)atrakcyjność programu dla ucznia i rodzica
b)atrakcyjność i skuteczność metod i form pracy w osiąganiu celu
c)tematyka zajęć
d)atmosfera w trakcie zajęć
e)wykorzystanie czasu pracy, tempo pracy
Do ewaluacji posłuży ankieta skierowana do ucznia i do rodzica.