Ja też potrafię - program terapii pedagogicznej dla dzieci 5 - 6 letnich

„JA TEŻ POTRAFIĘ”

PROGRAM TERAPII PEDAGOGICZNEJ
DLA DZIECI 5 - 6 LETNICH

Z TRUDNOŚCIAMI W ZAKRESIE SPRAWNOŚĆ JĘZYKOWEJ
I KOMUNIKACYJNEJ, SPRAWNOŚCI GRAFOMOTORYCZNEJ,
PERCEPCJI WZROKOWEJ I SŁUCHOWEJ.

Opracowała mgr Anna Berus
Nauczycielka Przedszkola nr 7 w Lublinie

Lublin 2009 r.

SPIS TRESCI

1. WSTĘP
2. CELE PROGRAMU
3. TREŚCI PROGRAMOWE
- PLAN PRACY W ZAKRESIE TERAPII PEDAGOGICZNEJ
4. METODY, FORMY I ŚRODKI REALIZACJI PROGRAMU
5. UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU
6. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA
7. EWALUACJA PROGRAMU
8. LITERATURA
9. ZAŁĄCZNIKI

"...mów dziecku, że jest dobre,
że może, że potrafi..."
J. Korczak


WSTĘP

Pedagogika wychowania przedszkolnego obejmuje cały zakres działań mających na celu wychowanie dzieci, zapewnienie im opieki i prawidłowego rozwoju oraz przygotowania do podjęcia nauki w szkole. W obecnych czasach coraz bardziej dostrzega się potrzebę istnienia działalności pedagogicznej ukierunkowanej na poznawanie, korygowanie i usuwanie następstw niepowodzeń szkolnych dzieci. Dlatego zagadnienie właściwego przygotowania dzieci do podjęcia nauki w szkole i wyrównywanie ich startu szkolnego jest przedmiotem żywego zainteresowania nauczycieli, psychologów, lekarzy i rodziców.
W całokształcie zadań pracy dydaktyczno - wychowawczej zawierają się trzy podstawowe funkcje wychowania przedszkolnego:
- profilaktyczna czyli zapobiegawcza
- stymulująca czyli pobudzająca rozwój
- kompensacyjno - korektywna ( wyrównawcza)
W wyniku wieloletniej pracy z dziećmi i ich obserwacji zauważa się konieczność prowadzenia szeregu działań terapeutycznych.
Terapia pedagogiczna to oddziaływanie za pomocą środków pedagogicznych
( wychowawczych i dydaktycznych) na przyczyny i przejawy trudności dzieci w uczeniu się, mające na celu eliminowanie niepowodzeń szkolnych oraz ich ujemnych konsekwencji.
Podmiotem terapii pedagogicznej jest nauczyciel terapeuta wyposażony w wiedzę i umiejętności oraz posiadający predyspozycje psychiczne potrzebne do tego rodzaju pracy.
Przedmiotem oddziaływań terapeutycznych jest dziecko, jego zaburzenia rozwojowe i trudności szkolne, określone przez diagnozę.

Pracuję w przedszkolu od 16 lat, zaobserwowałam, że coraz więcej dzieci przejawia trudności w uczeniu się. Aby wyjść naprzeciw potrzebom wspierania indywidualnego rozwoju dziecka zgodnie z jego możliwościami, opracowałam program pt.: „JA TEŻ POTRAFIĘ”. Jest on przeznaczony dla dzieci z trudnościami w zakresie rozwoju sprawność językowej i komunikacyjnej, sprawności grafomotorycznej, percepcji wzrokowej i słuchowej, zaburzeniami koncentracji uwagi, pamięci, które utrudniają im nabywanie umiejętności i wiedzy.
Opracowanie programu zostało poprzedzone diagnozą edukacyjną. Źródłami informacji były: wywiad z rodzicami, obserwacja i badania nauczyciela przeprowadzone za pomocą arkusza badania gotowości szkolnej opracowanego przez W. Żabę - Żabińską.
W celu poszukiwania optymalnych rozwiązań dla pracy indywidualnej z dzieckiem o specyficznych potrzebach edukacyjnych ukończyłam kurs kwalifikacyjny z zakresu terapii pedagogicznej i uzyskałam kwalifikacje do prowadzenia zajęć korekcyjno – kompensacyjnych.

CELE PROGRAMU

Cele ogólne:
- stymulowanie i usprawnianie rozwoju funkcji psychomotorycznych
- wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach
- eliminowanie niepowodzeń szkolnych oraz ich emocjonalnych
i społecznych konsekwencji.

Cele szczegółowe:

- kształtowanie komunikatywności mowy i rozwijanie mowy jako czynności
umysłowej.
-wzbogacanie zasobu słownictwa poprzez stwarzanie okazji do rozmów ,
dyskusji i swobodnego wypowiadania się.
- wspomaganie rozwoju sprawności manualnej i graficznej
- usprawnianie percepcji wzrokowej i słuchowej
- usprawnianie orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni
- ćwiczenia koncentracji uwagi
- wspomaganie rozwoju ruchowego
- motywowanie do systematycznej pracy i ćwiczeń
- rozbudzanie wiary we własne siły i możliwości
- wzmacnianie pozytywnej i adekwatnej samooceny

Wymienione cele mogą być osiągnięte przez wczesne wykrycie zahamowań i dysfunkcji rozwojowych i prowadzenie oddziaływań terapeutycznych dostosowanych do wieku dziecka jak i rodzaju stopnia zaburzenia.

TREŚCI PROGRAMOWE

Program „Ja też potrafię” opracowany został w oparciu o Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23.12.2008 w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17).
i stanowi realizację zadania z Podstawy Programowej:

- Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać skutki swoich zachowań
- Wspomaganie rozwoju mowy dzieci.
-zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym;
- mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji;
- uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi;
- w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach.
- Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.
- przewiduje, w miarę swoich możliwości, jakie będą skutki czynności manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych obserwowanych zmianach);
- grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje) i formułuje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne;
- stara się łączyć przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się może zdarzyć
- Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci.
- jest sprawne fizycznie lub jest sprawne w miarę swoich możliwości, jeżeli jest dzieckiem mniej sprawnym ruchowo; uczestniczy w zajęciach ruchowych,
- Wychowanie przez sztukę - muzyka i śpiew, pląsy i taniec.
- śpiewa piosenki; chętnie uczestniczy w zbiorowym śpiewie, w tańcach i muzykowaniu;
- dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysokości dźwięku utworu muzycznego, w skupieniu słucha muzyki,
- tworzy muzykę, korzystając z instrumentów perkusyjnych.
- Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną.
- liczy obiekty i rozróżnia błędne liczenie od poprawnego;
- wyznacza wynik dodawania i odejmowania, pomagając sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zastępczych;
- ustala równoliczność dwóch zbiorów, posługuje się liczebnikami porządkowymi;
- rozróżnia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala położenie obiektów w stosunku do własnej osoby, a także w odniesieniu do innych obiektów;
- wie, na czym polega pomiar długości, i zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa za stopą; zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku.
- Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania.
- potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie polecenia typu:
narysuj kółko w lewym górnym rogu kartki, narysuj szlaczek, zaczynając od lewej strony kartki;
- potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać i zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach;
- dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do rysowania, wycinania i nauki pisania;
- interesuje się czytaniem i pisaniem; jest gotowe do nauki czytania i pisania;
- słucha np. opowiadań, baśni i rozmawia o nich; interesuje się książkami;
- układa krótkie zdania, dzieli zdania na wyrazy, dzieli wyrazy na sylaby;
wyodrębnia głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej;
- rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często stosowanych oznaczeń i symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu.

PLAN PRACY W ZAKRESIE TERAPII PEDAGOGICZNEJ

(Plan sporządzono w formie tabeli - dop. red.)
Lp
Usprawniana funkcja
Zadania stawiane dziecku/formy realizacji

1.
Stymulacja rozwoju sprawność językowej i komunikacyjnej: - swobodne wypowiedzi na różne tematy;
- luźne rozmowy;
- dzielenie się wrażeniami z przeżytych sytuacji;
- nazywanie przedmiotów, cech, czynności, kolorów, części ciała u siebie i u osoby naprzeciw
- opowiadanie treści obrazków, historyjek obrazkowych;
- układanie zdań z podanymi wyrazami, kończenie zdań;
- prezentowanie piosenek, wierszy, bajek;
- rozwiązywanie oraz układanie zagadek;
- wymienianie największej liczby wyrazów: nazw zwierząt, mebli, wyrazów

2.
3.
4.
Stymulacja rozwoju sprawności grafomotorycznej
Stymulacja rozwoju percepcji słuchowej

Stymulacja rozwoju
percepcji wzrokowej
1. Ćwiczenia rozmachowe mięśni rąk:
- kreślenie w powietrzu dużych, płynnych, swobodnych ruchów w kształcie fal, koła, ósemek
- zamalowywanie dużej dowolnej powierzchni
- zamalowywanie określonej powierzchni
- pogrubianie konturów czyli obwodzenie po śladzie linii pojedynczych szlaków, obrazów konturowych przy zastosowaniu mazaków itp.

2. Ćwiczenia usprawniające mięśnie dłoni i drobne mięśnie palców
- zamalowywanie małych przestrzeni kredkami np. konturów otrzymanych z obrysowania szablonów, obrazków w kolorowankach
- kreskowanie- wypełnianie kształtów kropkami, kółkami oraz liniami poziomymi, pionowymi i skośnymi
- wypełnianie różnych konturów linią ciągłą tworząc spirale, kłębuszki
- kopiowanie rysunków – wodzenie po wzorze przez kalkę techniczną
- pogrubianie konturu – czyli wodzenie po wzorze np. po liniach pojedynczych zbliżonych do szlaczków, po konturach obrazków

- rozwiązywanie i tworzenie własnych labiryntów

3. Ćwiczenia płynnych, rytmicznych, ciągłych i postępujących ruchów pisarskich
- obrysowywanie szablonów – od wewnątrz i od zewnątrz
- rysowanie po śladzie obrazków i znaków graficznych
- odwzorowywanie szlaczków wg. wzoru
- próby odtwarzania eksponowanych wzorów z pamięci
- samodzielne rysowanie różnorodnych szlaczków i wzorów
- łączenie kropek liniami - tworzenie obrazków kończenie rysunków i wykonywanie zagadek rysunkowych
- klaskanie, tupanie, wystukiwanie według usłyszanego rytmu;
- zagadki słuchowe mające na celu rozpoznawanie dźwięków;
- śpiewanie rytmicznych piosenek z wyklaskiwaniem i podskokami według usłyszanego rytmu;
- wyliczanie wyrazów w zdaniu;
- podział wyrazów na sylaby;
- wyróżnianie głosek w wyrazach, liczenie ich;
- wyszukiwanie słów rozpoczynających się taką samą głoską;
- podawanie przykładów słów zakończonych określoną głoską;
- segregowanie obrazków według pierwszych dźwięków ich nazwy;
- ćwiczenia w odczytywaniu symboli i znaków ;
- nauka krótkich wierszyków i tekstów piosenek;
- różnicowanie, porównywanie, wyodrębnianie różnic i podobieństw
- dostrzeganie istotnych cech, szczegółów
- wyszukiwanie i porównywanie podobnych i różnych figur pod względem kształtów w zbiorze figur geometrycznych;
- obrysowywanie różnych kształtów;
- odwzorowywanie różnych kształtów
- tworzenie kompozycji w formie wzorków, szlaczków
- przeliczanie obiektów i rozróżnianie błędnego liczenie od poprawnego przy użyciu liczmanów;
- segregowanie obrazków;
- układanie obrazków po lewej i prawej stronie ( rozpoznawanie obrazków, których położenie zostało słownie określone, określenie położenia, układanie obrazków z części, dobieranie części do całości);
- graficzne odtworzenie krótko eksponowanej figury;
- loteryjki obrazkowe; puzzle, memo – układanki pamięciowe
- rozwiązywanie zagadek graficznych;
- dobieranie par jednakowych znaków;

METODY, FORMY I ŚRODKI REALIZACJI PROGRAMU

1. Metody pracy:
Podczas realizacji programu wykorzystam następujące metody
pracy z dzieckiem:
• Elementy Metody Dobrego Startu wg M. Bogdanowicz
• Kinezjologia edukacyjna G. Dennisona
• Stymulowanie rozwoju dzieci zakresie usprawniania rozwoju intelektualnego i emocjonalnego wg E. Gruszczyk- Kolczyńskiej
• Pedagogika zabawy
• Metody: słowne, praktyczne, oglądowe, problemowe

2. Formy pracy:

Wszelkie metody będą wspierane przez odpowiednio dobrane formy pracy inicjujące aktywność dziecka w zależności od jego indywidualnych możliwości.
Uwzględniamy zasady pracy korekcyjno –kompensacyjnej z dzieckiem:
- zasadę indywidualizacji.
- zasadę stopniowania trudności,
- zasadę celowości.
- zasadę wszechstronności.
- zasadę życzliwości.

Dla potrzeb programu stosuje się formy pracy, które sprzyjać będą zdobywaniu przez dziecko nowych umiejętności i wiadomości:
- praca w małym zespole,
- praca indywidualna,
- ćwiczenia praktyczne.

3. Środki dydaktyczne:

Karty pracy, historyjki obrazkowe, ilustracje tematyczne, teksty literackie, alfabet ruchomy, rozsypanki sylabowe, wyrazowe, rebusy, zagadki, figury geometryczne, , gry dydaktyczne i liczbowe, patyczki, liczmany, kolorowanki, puzzle, wycinanki, środki plastyczne, nożyczki, nagrania muzyczne.

UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU

Program „Ja też potrafię” jest programem własnym adresowanym dla dzieci 5- 6 letnich mających trudności w zakresie rozwoju sprawność językowej i komunikacyjnej, sprawności grafomotorycznej, percepcji słuchowej i wzrokowej. Zawiera szczegółowe zagadnienia - cele, metody, formy, sposoby ewaluacji. Zaproponowane zadania i sytuacja edukacyjne pozwolą nauczycielowi dobrać odpowiednie ćwiczenia uwzględniając poziom rozwoju dziecka.
Program będzie realizowany w ciągu roku szkolnego 2009/2010 w Przedszkolu Nr 7 w Lublinie w grupie dzieci sześcioletnich, w formie zajęć dodatkowych, prowadzonych społecznie dwa razy w tygodniu z uwzględnieniem zapisów w kartach pracy terapeutycznej.
Ze względu na charakter programu koniecznym staje się ścisła współpraca z rodzicami.

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA

Dziecko nabędzie:

- umiejętność wypowiadania się w rozwiniętej i logicznej formie,
- umiejętność dokonywania analizy i syntezy słuchowej i wzrokowej wyrazów i
krótkich zdań,
- umiejętność samooceny,
- zdolność koncentracji uwagi,

Dziecko rozwinie:
- sprawność manualną i graficzną,
- sprawność ruchową,

Nauczy się:
- systematyczności,
- wytrwałości,
- samodzielności w pracy.

EWALUACJA PROGRAMU

- obserwacja nauczyciela,
- analiza dokumentów,
- karty pracy, wytwory plastyczne


LITERATURA

1. Bogdaniwicz M. , Przygotowanie do nauki pisania, ćwiczenia grafomotoryczne według Hany Tymichovej, Wyd. Harmonia Gdańsk 2004

2. Bogdanowicz M., Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie., Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2002.

3. Czajkowska I., Herda K., Zajęcia korekcyjno- kompensacyjne w szkole, WSiP, Warszawa 1996.

4. Franczak A. Krajewska K., Zabawy i ćwiczenia na cały rok. Propozycje do pracy z dziecmi młodszymi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Oficyna Wyd. IMPULS, Kraków 2005

5. Gąsowska T.,Pietrzak- Stępkowska Z., Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu, WSiP, Warszawa 1994.

6. Gruszczyk – Kolczyńska E. Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. WSiP Warszawa 1994.

7. Hardy R., Gry w figury, WSiP, Warszawa 1983.

8. Iwanowski K., Kropki i kropeczki. Kreski i kreseczki. Cwiczenia grafomororyczne., wyd. Iwanowski, Płock 2005

9. Jastrząb J., Gry i zabawy w terapii pedagogicznej. CMPPP MEN, Warszawa 1994

10. Jastrząb J., Usprawnienie funkcji percepcyjno – motorycznych dzieci dyslektycznych, CMPPP MEN, Warszawa 1994

11. Krasowicz – Kupis G. , Program stymulacji rozwoju językowego dzieci 6 – letnich, Instytut psychologii UMCS, Lublin

12. Waszkiewicz E., Obserwuję, mówię i rysuję. Ćwiczenia rozwijające percepcję wzrokową, WSiP, Warszawa 1995.

13. Waszkiewicz E. Zestaw ćwiczeń do zajęć korekcyjno – kompensacyjnych dla dzieci przedszkolnych CMPPP MEN, Warszawa 1994

14. Zwoleńska J., Radosna kinezjologia., KINED, Warszawa 2005


ZAŁĄCZNIKI

KONSPEKTY ZAJĘĆ KOREKCYJNO – WYRÓWNAWCZYCH

TEMAT: Ćwiczenia słuchu fonematycznego – podział wyrazów na sylaby.

Cele:
- usprawnianie percepcji i pamięci wzrokowej
- podnoszenie sprawności grafomotorycznych
- wydzielanie sylab w mowie
- utrwalenie umiejętności dzielenia wyrazów na sylaby
- ćwiczenie koordynacji słuchowo - ruchowej

ĆWICZENIA

1. Odtwarzanie w układzie przestrzennym wystukanego rytmu.
Dzieci otrzymują kilka klocków. Nauczycielka wystukuje określony rytm.
Zadaniem dzieci jest ułożenie klocków odpowiednio do rytmu.
Dzieci otrzymują układ klocków i polecenie, by wystukały w odpowiednim rytmie.

2. Dobieranie par jednakowych obrazków.
Nauczycielka daje dzieciom kilka par obrazków i poleca, by ułożyły po dwa jednakowe razem. Po wykonaniu zadania dzieci nazywają przedmioty znajdujące się na obrazkach. /załacznik nr 1/

3. Podział wyrazów na sylaby.
Dzieci biorą kolejno do ręki obrazki, mówią nazwy przedstawionych na nich przedmiotów i starają się każdy z nich podzielić na sylaby.

4. Zabawa ruchowa.
Nauczycielka wspólnie z dziećmi śpiewa piosenkę pt. „Spacer po dywanie”, dzieląc słowa tekstu na sylaby i klaszcząc w rytm wyśpiewywanych sylab.

5. Rysowanie szlaczków.
Dzieci rysują szlaczki według wzoru, w liniach o powiększonym formacie. Należy zwrócić uwagę ma prawidłowe trzymanie kredki.

KONSPEKTY ZAJĘĆ KOREKCYJNO – WYRÓWNAWCZYCH

TEMAT: „ To jestem ja”. Kształtowanie w umyśle dziecka świadomości
schematu własnego ciała.

Cele:
- Pobudzanie aktywności werbalnej, dostrzeganie różnic i podobieństw
- ćwiczenie koordynacji, orientacji w przestrzeni
- Dostrzeganie symetrii, nazywanie stron ciała
- Wyzwalanie radości twórczego działania

1. Powitanie grupy zabawą: „Witam wszystkie dzieci, a szczególnie te, które mają:
niebieskie oczy, brązowe oczy,........, dobry humor!
2. Rozmowa z dziećmi na temat wyglądu zewnętrznego – każdy z nas inaczej wygląda, ale jesteśmy zbudowani tak samo.
3. „Rozpoznawanie części ciała -pokazywanie na sobie części ciała wymienionych przez nauczyciela, nazywanie części ciała wskazanych przez nauczyciela; ustalenie, które są parzyste, obserwowanie symetrii ( nauczyciel zasłania połowę twarzy, ciała ).
4. „Witaj głowo” – dzieci wymyślają, jak można „witać” różne części ciała z zastosowaniem ruchów naprzemiennych, np. prawa ręka z lewym kolanem, lewa ręka z prawą piętą itd.
5. „ Jak przyjemnie maszerować”- przy dźwiękach piosenki dzieci energicznie maszerują, potem szybko podskakują w ruchach naprzemiennych.
6. „Wyczuwanie serca”- zmęczone dzieci odpoczywają, chętne piją wodę(Dennison) z zamkniętymi oczami słuchają bicia swego serca- ustalają lewą stronę swego ciała i naklejają serduszko z folii samoprzylepnej po właściwej stronie.
7. „Dziwne zagadki” – prawda czy fałsz? Reakcja dzieci na zdania prawdziwe lub fałszywe: - człowiek ma dwoje uszu, ma dwie lewe ręce, górną i dolną część tułowia itd.
8. „Kto to taki” – dzieci losują ilustracje przedstawiające ludzi w różnym wieku. Gestem, mimiką, ruchem mają je tak przedstawić, aby pozostałe osoby mogły je rozpoznać (niemowlę, uczeń z tornistrem, dziewczynką z piłką, staruszek z laską, modelka itd).
9. „To ja !”- obserwowanie swojej twarzy w lusterku, zwrócenie uwagi na kolor oczu włosów itd. Wykonywanie poleceń typu: wskaż prawe oko, lewe ucho itd.
10. Plastyczna działalność dzieci – rysowanie suchą pastelą na dużych arkuszach swojej postaci. Wypowiedzi dzieci nt. prac.

ĆWICZENIA KSZTAŁCĄCE PERCEPCJĘ WZROKOWĄ I ORIENTACJĘ PRZESTRZENNĄ.

TEMAT: WIOSENNA ŁĄKA .
1. Swobodne i kierowane wypowiadanie się na temat obrazka.

CEL: wzbogacanie czynnego słownika, ćwiczenie orientacji przestrzennej, doskonalenie percepcji wzrokowej, utrwalenie przeliczania w zakresie 6-i.

PRZEBIEG: rozmowa na temat obrazka - wyodrębnianie położenia elementów względem siebie, wskazywanie położenia elementów na obrazku: nad, pod, przed, obok, za, między; przeliczanie takich samych elementów: motyli, żab, bocianówitd (praca grupowa)

POMOCE: plansza: "Wiosenna łąka".

2. Układanie podanego schematu.
CEL: ćwiczenie wzrokowej pamięci sekwencyjnej i koordynacji wzrokowej.

PRZEBIEG: układanie sylwetek zwierząt w tym samym schemacie, jaki podaje nauczyciel (praca indywidualna).

POMOCE: kartki ze schematem, papierowe sylwety zwierząt.

3. "Żabki i bociany".- zabawa ruchowo-rytmiczna:

CEL: ćwiczenie koncentracji uwagi i koordynacji ruchowo-słuchowej, orientacji przestrznnej: wysoko, nisko; wrażliwości, relaksacja.

PRZEBIEG: podział na 2-a zespoły: I- zespół "Żabaki", II - zespół- "bociany"; reagowanie na sygnał nauczycielki: kołatka - bociany, tamburyno- żabki.

POMOCE: emblematy dla zespołów z rysunkiem bociana i żaby, tamburyno i kołatka.

4. Tworzenie własnej kompozycji.

CEL: ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej, doskonalenie motoryki małej, kształtowanie estetyki, ćwiczenie orientacji przestrzennej.

PRZEBIEG: układanie elemntów na przygotowanej planszy. Polecenie: ułóż po lewej stronie stawu - żaby, a po prawej - bociany, nad stawem - motyle, pod - trawę i przyklej (praca indywidualna).

POMOCE: karta pracy z narysowanym stawem (dla każdego dziecka), papierowe elementy, klej, kredki.