Rytm tygodnia w liturgii parafialnej wyznaczony jest jednym szczególnym dniem czyli niedzielą. Ten dzień dla chrześcijan nie może być tylko siódmym dniem tygodnia, lecz dniem Pańskim. Niedziela jest więc pamiątką Zmartwychwstania Chrystusa, jakby mała Wielkanoc obchodzona każdego tygodnia. I ten właściwie „pierwszy dzień tygodnia” stał się szczególnie uprzywilejowany w chrześcijaństwie1.
W konstytucji o liturgii Soboru Watykańskiego II o niedzieli czytamy: „Zgodnie z tradycją apostolską, która wywodzi się od samego dnia zmartwychwstania Chrystusa, misterium paschalne Kościół obchodzi co osiem dni, w dniu, który słusznie nazywany jest dniem Pańskim albo niedzielą. W tym bowiem dniu wierni powinni schodzić się razem dla słuchania słowa Bożego i uczestniczenia w Eucharystii, aby tak wspominać Mękę, Zmartwychwstanie i chwałę Pana Jezusa oraz składać dziękczynienie Bogu, Który ich „odrodził przez zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa ku nadziei żywej” (IP 1,3)2.
Dekret soborowy zawiera też ze wszech miar godne postulaty, które zmierzają do przywrócenia niedzieli jej pełnego znaczenia i rangi w życiu chrześcijańskim:
„Niedziela jest zatem najstarszym i pierwszym dniem świątecznym, który należy tak przedstawić i wpoić w pobożność wiernych, aby stał się również dniem radości i odpoczynku od pracy. Ponieważ niedziela jest podstawą i rdzeniem całego roku liturgicznego, nie należy jej przesłaniać innymi obchodami, jeżeli nie są rzeczywiście bardzo ważne (KL 106). Dlatego niedziela w nowym kalendarzu liturgicznym została wyeksponowana spośród innych obchodów, które ją przesłaniały, a czasem nawet likwidowały (kalendarz lit. 4-7)3.
Jak z tego wynika, niedziela ma dwojaki charakter: jest dniem odpoczynku, podobnie jak szabat, a jednocześnie stała się symbolem wiary chrześcijańskiej w Chrystusa Zmartwychwstałego. Pierwszy aspekt ma raczej charakter moralny (przykazywanie odpoczynku), drugi – liturgiczny. Niemniej jednak obydwa są ze sobą powiązane i mają swój wyraz w liturgii.
Niedziela od czasów apostolskich jest dniem kultu liturgicznego. Poprzez swój świąteczny charakter niedziela staję się dla wiernych dniem, w którym mogą w jakiś sposób zjednoczyć się we wspólnym zgromadzeniu i przeżyć razem sprawowaną Liturgię jako wspólnota, która ma tylko jeden cel spotkać się ze swoim Panem Jezusem Chrystusem.
Tak więc ten jedyny w swoim rodzaju dzień tygodnia umożliwia wszystkim wspólne zebranie w jednym miejscu. I choć w większości wypadków (np. w dużych ośrodkach miejskich) uczestnicy Liturgii eucharystycznej nie znają się osobiście, to podczas sprawowania pamiątki Śmierci i Zmartwychwstania Pana stają się jedną rodziną – rodziną ludzi wierzących4.
Niedziela jest także dniem ważnym dla wspólnoty rodzinnej, bo przynajmniej wszyscy członkowie rodziny mogą wspólnie spędzić cały dzień, wspólnie uczestniczyć we Mszy świętej, razem zasiąść do wspólnego obiadu, do którego w ciągu tygodnia nie ma okazji, wspólnie odbyć wycieczkę czy spacer z możliwością wymiany zdań i poglądów, w atmosferze szczególnej życzliwości. Jest to więc dzień zacieśniania więzów rodzinnych, których tak brak w dzisiejszej dobie pogoni za wartościami materialnymi5.
Celem gromadzenia się wiernych w niedzielę w kościele jest słuchanie słowa Bożego i sprawowanie Eucharystii.
Pytając więc, jak uczestniczyć? - powinniśmy otrzymać taką odpowiedź: musimy śledzić godnie i uważnie, także czujnie w czasie rozwijającej się dynamiki Mszy świętej sposoby obecności i działania Pana. A w szczególny sposób wziąć w pełni udział w Eucharystii.
Świętowanie niedzieli to wyraz i konsekwencja pełnej tożsamości chrześcijańskiej. Tradycja przekazała nam wspaniałe świadectwa pierwszych wieków, które świadczą o takim właśnie pojmowaniu niedzieli: Niejaki Emeritus na zarzut, że gromadzili się wbrew zakazowi, odpowiedział: „ Nie możemy żyć bez sprawowania celebry Dnia Pańskiego”.
Dziewica zaś imieniem Wiktoria odpowiedziała: „Uczestniczyłam w zgromadzeniu, ponieważ jestem chrześcijanką6.
Uświęcenie dnia świętego jest w najgłębszym sensie uświęceniem człowieka, dopełnieniem dzieła stworzenia i urzeczywistnieniem zbawienia. Jako takie jest nie tylko sprawdzianem pobożności, ale wręcz jednym z istotnych kryteriów żywotności wiary.
W swojej istotnej treści niedziela jest bowiem streszczeniem, pełnią a zarazem uobecnieniem całych dziejów zbawienia i całej chrześcijańskiej wiary7.
Opracowała:
mgr Krystyna Arendt